Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego gromadzi, opracowuje oraz upowszechnia zbiory związane ze społecznością naszej uczelni. Prowadzi również działalność wystawienniczą i wydawniczą. 20 września w Muzeum UW odbyła się kameralna uroczystość wieńcząca jubileusz 40-lecia jednostki.

– Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego pokazuje historię nie tylko w sposób bierny, ale przede wszystkim czynnie uczestniczy w życiu akademickim. Pokazuje osiągnięcia Uniwersytetu od początków jego powstania, przechowując pamięć o ważnych wydarzeniach i ludziach Uniwersytetu – powiedział podczas uroczystości jubileuszowej muzeum prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW.

Przez cztery dekady Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego zebrało kilkadziesiąt tysięcy zabytków o wartości pamiątkowej i artystycznej, które dokumentują rozwój nauki polskiej i historię Uniwersytetu Warszawskiego. Są to m.in. insygnia i symbole uniwersyteckie, dzieła sztuki, instrumenty naukowe, pamiątki po wybitnych wykładowcach i studentach, cenne publikacje oraz fotografie.

Przy okazji jubileuszu przypominamy tekst dr. Przemysława Delesa z Muzeum UW, który ukazał się w piśmie uczelni „UW”.

Substancja Zabytkowa

20 września 1980 roku weszło w życie zarządzenie rektora Uniwersytetu Warszawskiego prof. Henryka Samsonowicza, mocą którego rozpoczęło działalność Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego, początkowo pod nadzorem kierownika Katedry Etnografii Wydziału Historycznego. Nowa jednostka miała charakter zakładu naukowo-badawczego. Koncepcja jej stworzenia pojawiła się kilka lat wcześniej, w gronie uniwersyteckich etnografów, stąd też stanowisko kierownika komitetu zespołu ds. organizacji Muzeum powierzono docentowi Marianowi Pokropkowi. Zadaniem komitetu było przygotowanie materiałów pozwalających na wystąpienie z wnioskiem o utworzenie Muzeum, bazując na ustawie z 15 lutego 1962 roku o ochronie dóbr kultury i o muzeach.

W uzasadnieniu wniosku wspomniano, że: „Uniwersytet Warszawski jest instytucją o bogatej tradycji, nie zawsze uświadamianej przez społeczeństwo. Jego zmienne dzieje są wypadkową dziejów miasta i kraju, nauki polskiej i naukowego środowiska warszawskiego. Lokalizacja Uniwersytetu, układ przestrzenny, architektura, wystrój wnętrza, a zwłaszcza urządzenia gabinetów, pracowni naukowych, laboratoriów i bibliotek, instrumenty i inne pomoce naukowe stanowią substancję zabytkową świadczącą o przeszłości, o drogach rozwoju nauki i społeczeństwa polskiego”.

Zabytki sprzed 4 tys. lat

W zbiorach Muzeum UW jest 20 tys. pozycji. To m.in. przykłady malarstwa (np. oryginalna akwarela Nikifora Krynickiego ze zbiorów prof. Jana Baszkiewicza, wybitnego prawnika i historyka), szkicowniki artystów związanych z Uniwersytetem, oficjalne dary dla rektorów, dokumenty i insygnia uczelniane, fotografie, medale, instrumenty naukowe, spuścizny po uczonych, książki, cenne obiekty z historycznych kolekcji uniwersyteckich – przyrodniczych, artystycznych i archeologicznych. Te ostatnie, głównie pochodzące ze starożytnego Egiptu, znajdują się w depozycie Uniwersytetu w Muzeum Narodowym w Warszawie. Są wśród nich zabytki liczące sobie ponad 4 tys. lat, powstałe w okresie panowania VI dynastii, czyli w latach ok. 2345-2181 p.n.e.

Wiele obiektów w muzealnej kolekcji ma interesującą historię. Jednym z nich jest popiersie greckiego boga Hermesa, pochodzące z kolekcji odlewów gipsowych króla Stanisława Augusta. Ewakuowane z Uniwersytetu podczas II wojny światowej, zniknęło w niewyjaśnionych okolicznościach, a odnalazło się, niespodziewanie, kilka lat temu, w jednym z warszawskich antykwariatów. Jest to obiekt tym cenniejszy, że wojna poczyniła ogromne spustoszenie w uczelnianych kolekcjach naukowych i artystycznych. Ważnym elementem obchodów 40. urodzin jest kilka wystaw, takich jak wirtualna ekspozycja unikatowej kolekcji fotografii Warszawy z czasów I wojny światowej ze zbiorów Pracowni Historycznej Tchorek-Bentall, dostępna na stronie Muzeum i przygotowywana prezentacja najciekawszych obiektów z jego kolekcji.