Naukowcy pod kierunkiem dr. Sławomira Wadyla z Wydziału Archeologii UW realizują badania, których celem jest rozpoznanie ważnego ośrodka kulturowego w Ciepłem (w powiecie tczewskim) na Pomorzu Wschodnim i analiza jego roli w procesie włączania tego regionu do pierwszego państwa polskiego. Badacze odkryli m.in. bogato zdobione okładziny łęku siodła oraz grobowiec mężczyzny pochowanego z włócznią i ostrogą.

Wczesnochrześcijański kompleks osadniczy w Ciepłem koło Gniewu tworzą trzy grody, kilka osad oraz dwie nekropole. Powstał prawdopodobnie pod koniec X wieku z inicjatywy dworzan pierwszych władców piastowskich, stając się ważnym ośrodkiem handlowym na szlaku wiślanym.

Na stanowisku archeologicznym znajdującym się w tym miejscu trwają badania prowadzone przez naukowców pod kierunkiem dr. Sławomira Wadyla z Wydziału Archeologii UW. Naukowcy realizują projekt Wczesnośredniowieczny kompleks osadniczy w Ciepłem. Piastowski klucz do Pomorza Wschodniego finansowany przez Narodowe Centrum Nauki.

– Dotychczas stanowisko archeologiczne w Ciepłem kojarzone było przede wszystkim z odkryciami na cmentarzysku, gdzie na początku XX wieku odnaleziono grób uzbrojonego wojownika uznanego za wikinga, oraz z badaniami z początku XXI wieku, kiedy odnaleziono kolejne groby komorowe, potwierdzające rangę tego piastowskiego ośrodka – mówi dr Sławomir Wadyl.

Ozdoby, monety i łęk siodła

Badania stanowiące pierwszy etap projektu realizowane były w lipcu i w pierwszej połowie sierpnia. Pracami objęto jedno z grodzisk oraz cmentarzysko. Badania grodziska miały za zadanie zweryfikować moment powstania, intensywność użytkowania i czas istnienia grodu. W trakcie prac odsłonięto nawarstwienia kulturowe, świadczące o długotrwałym i intensywnym zasiedlaniu tego miejsca. Z obszaru o powierzchni niespełna 100 m² pozyskano kilkadziesiąt tysięcy przedmiotów, przede wszystkim związanych z gospodarstwem domowym. Wśród nich są ozdoby, monety i bogato zdobione okładziny łęku siodła.

Wykopaliska na cmentarzysku miały na celu rozpoznanie północnozachodniej części stanowiska przylegającej do części zbadanej w latach 2004–2014 przez Zdzisławę Ratajczyk z Muzeum Archeologicznego w Gdańsku. Przebadano obszar o powierzchni 150 m². Natrafiono na jeden grób, w którym pochowano mężczyznę wraz z włócznią i ostrogą.

W badaniach, obok klasycznych procedur archeologicznych, wykorzystano analizy paleośrodowiskowe oraz analizy bioarcheologiczne (m.in. analizy genetyczne, analizy stabilnych izotopów strontu, węgla i azotu).

– Realizacja kilkuletniego projektu zakłada prowadzenie badań na dwóch płaszczyznach. Multidyscyplinarne studia nad zespołem osadniczym w Ciepłem będą płaszczyzną analiz na węższym poziomie. Drugą, szerszą płaszczyzną, będą studia nad znaczeniem kompleksu w procesie włączania Pomorza do państwa wczesnopiastowskiego – mówi dr Sławomir Wadyl.