Uniwersytet Warszawski uczestniczy w inicjatywie RESILIENCE dotyczącej stworzenia infrastruktury materialnej oraz niematerialnej do prowadzenia badań nad religią. Projekt koordynowany jest na uczelni przez badaczy z Wydziału „Artes Liberales”.

RESILIENCE (akronim od REligious Studies Infrastructure: tooLs, Innovation, Experts, conNections and Centres in Europe) to wspierany przez Unię Europejską projekt dotyczący infrastruktury w badaniach nad religią, służący ułatwieniu i rozwojowi współpracy naukowców, którzy prowadzą innowacyjne badania nad religiami. Realizuje go trzynaście instytucji partnerskich, w tym Uniwersytet Warszawski. Potrwa do 2034 roku.

UW współtworzy RESILIENCE od początku inicjatywy (od 2020 roku), a w latach 2018–2021 brał również udział w pilotażowym projekcie ReIReS (https://www.reires.eu), podczas którego oceniono potrzebę i możliwości powołania europejskiej infrastruktury do badań nad religią.

Długofalowe cele projektu RESILIENCE obejmują m.in. wspieranie dialogu pomiędzy wysoce wyspecjalizowanymi badaczami w zakresie studiów nad religijnością a środowiskiem pozaakademickim, a także tworzenie warunków do skuteczniejszej działalności badawczej oraz większej innowacyjności poprzez udostępnianie danych, narzędzi, popularyzację wiedzy, prowadzenie dialogu z instytucjami pożytku publicznego i innymi aktorami społecznymi.

– Z perspektywy naszej uczelni udział w projekcie RESILIENCE nie tylko stwarza możliwość nawiązania długotrwałej współpracy z wieloma wiodącymi europejskimi instytucjami naukowymi, ale stanowi również ważny krok w kierunku otwarcia się Uniwersytetu Warszawskiego na szersze wykorzystanie modelu infrastruktury badawczej w humanistyce. Infrastruktury kojarzone są na ogół z naukami ścisłymi, gdzie umożliwiają prowadzenie skomplikowanych ponadnarodowych projektów, takich jak CERN, ale mogą być z powodzeniem zastosowane do podejmowania innych złożonych problemów, w tym tych, którymi zajmują się nauki humanistyczne – mówi dr Maciej Talaga z Wydziału „Artes Liberales” UW, zaangażowany w projekt RESILIENCE.

Identyfikacja i koordynacja zasobów

Obecnie trwają działania w ramach fazy przygotowawczej projektu RESILIENCE, która zakończy się w 2026 roku. Ten etap zakłada identyfikację zasobów posiadanych przez instytucje uczestniczące w projekcie, takich jak kadry, sieci informacji oraz infrastruktura (m.in. biblioteki, zbiory i kolekcje, narzędzia cyfrowe), które mogą przyczynić się do lepszej koordynacji ponadnarodowych badań nad religijnością. Kolejnym krokiem będzie systematyczne zebranie zidentyfikowanych zasobów i skoordynowanie ich tak, żeby utworzyły spójną infrastrukturę badawczą.

W rezultacie projektu infrastruktura badawcza będzie ułatwiać dostęp do zdigitalizowanych zbiorów niezbędnych do prowadzenia badań religioznawczych, wspierać współpracę (w tym zdalną) badaczy podczas ich opracowywania, inspirować mobilność naukowców oraz międzynarodową wymianę wiedzy specjalistycznej, a także koordynować powstawanie zespołów badawczych lub nawiązywanie relacji mistrz-uczeń pomiędzy osobami związanymi z różnymi uczelniami.

Cyfrowa platforma

Istotnym elementem planowanej infrastruktury będzie cyfrowa platforma ułatwiająca kontakt między naukowcami a przedstawicielami badanych społeczności lub organizacjami pozaakademickimi zainteresowanymi tematyką religijności. Jednym z pierwszy działań w tym zakresie jest Transnational Access Fellowship Programme, program dla badaczy poszukujących dostępu (fizycznego lub zdalnego) do określonych zbiorów lub konkretnych źródeł. Umożliwia on korzystanie z dostępu do zasobów będących w posiadaniu instytucji współpracujących z RESILIENCE oraz zapewnia wsparcie lokalnych ekspertów o zbliżonym zakresie zainteresowań badawczych. Nabór do programu odbywa się cyklicznie dwa razy w roku (w marcu i październiku). Najbliższa tura rozpocznie się w marcu 2024 roku.

Pełna lista partnerów projektu RESILIENCE znajduje się pod adresem: https://www.resilience-ri.eu/consortiumpartners/. Osoby zainteresowane wspieraniem jego realizacji mogą zgłaszać chęć udziału poprzez formularz online.