Jak sprawić, aby decyzje podjęte na podstawie głosowania lepiej odzwierciedlały preferencje głosujących? To zagadnienie będzie tematem badań dr. hab. Piotra Skowrona z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW w projekcie „Proporcjonalne algorytmy dla demokratycznych decyzji”. Na jego realizację otrzymał Starting Grant przyznany przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (ERC).
Dr hab. Piotr Skowron z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, wraz z zespołem badaczy, będzie realizować projekt „Proporcjonalne algorytmy dla demokratycznych decyzji” (PRO-DEMOCRATIC).
W projekcie analizowane będą algorytmy, które można stosować w głosowaniach o złożonej strukturze. Taką strukturą charakteryzują się m.in. głosowania dotyczące budżetu obywatelskiego lub głosowania, na podstawie których podjęta decyzja musi mieć określone cechy (np. aby wybrana w głosowaniu grupa reprezentantów miała odpowiednią strukturę demograficzną).
Przedsięwzięcie zostało nagrodzone przez Europejską Radę ds. Badań Naukowych (European Research Council, ERC), która przyznała na jego realizację prestiżowy Starting Grant w wysokości 1 479 938 euro.
Projekt „Proporcjonalne algorytmy dla demokratycznych decyzji” dotyczy obliczeniowej teorii wyboru społecznego. Jego celem jest analiza formalnych modeli opisujących sytuacje, w których grupa osób, o potencjalnie sprzecznych preferencjach, musi osiągnąć konsensus i podjąć wspólną decyzję. Przykładami takich sytuacji są m.in. wybory organów przedstawicielskich czy wybory projektów w ramach budżetów obywatelskich. Proporcjonalne algorytmy liczenia głosów są także wykorzystywane m.in. przy tworzeniu rankingów popularności filmów i książek lub w systemach opierających się na technologii Blockchain.
Decyzje zgodne z preferencjami
– Pytanie, które stawiamy w projekcie, dotyczy tego, jak zapewnić, aby decyzje podjęte w drodze głosowania były sprawiedliwie i proporcjonalnie odzwierciedlały preferencje wyborców. Celem projektu jest opracowanie podstaw teorii, dzięki której będziemy mogli analizować metody głosowania. Chcemy zaprojektować algorytmy liczenia głosów o szczególnie dobrych własnościach, zwłaszcza tych własnościach, które odnoszą się do sprawiedliwości i proporcjonalności – mówi dr hab. Piotr Skowron.
Naukowcy planują zbadać, czy określone formalne kryteria sprawiedliwości są możliwe do spełnienia przy podejmowaniu decyzji na podstawie głosowania oraz zaprojektować narzędzia, które pomogą analizować zarówno dane wyborcze, jak i systemy głosowania. Ostatecznym celem badań będzie zaprojektowanie jak najbardziej efektywnych i sprawiedliwych metod liczenia głosów.
– Pracujemy nad tym, żeby móc pokonywać bardziej złożone ograniczenia w strukturze głosowania, tak aby nasze algorytmy mogły być szeroko aplikowane w różnych dziedzinach życia – podkreśla laureat grantu.
Projekt będzie realizowany przez pięć lat. Rozpocznie się w październiku 2023 roku.
Dr hab. Piotr Skowron pracuje w Instytucie Informatyki na Wydziale Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW. Swoje badania prowadzi na pograniczu informatyki, matematyki i teoretycznej ekonomii. W 2015 roku został wyróżniony w międzynarodowym konkursie na najlepszą pracę doktorską z systemów wieloagentowych (IFAAMAS Victor Lesser Distinguished Dissertation Award). Po studiach doktoranckich na UW odbył staże podoktorskie na Uniwersytecie Oksfordzkim (2016–2017) oraz na Uniwersytecie Technicznym w Berlinie – jako laureat stypendium Fundacji Alexandra von Humboldta (2017–2018). W 2022 roku otrzymał prestiżową nagrodę IJCAI Computers and Thought Award za wkład w obliczeniową teorię wyboru społecznego, w tym za badania nad problematyką wyborów komitetów. Dr hab. Piotr Skowron obecnie prowadzi badania nad systemami głosowania dla budżetu obywatelskiego, a metody opracowane przez niego są używane w jednym z kantonów Szwajcarii i Wieliczce – w głosowaniu na ekologiczny budżet obywatelski.