Dr Krystyna Maslowska-Jarzyna z Wydziału Chemii UW wraz z międzynarodowym zespołem badaczy opracowała modele pęcherzyków subkomórkowych, które pozwalają na odwzorowanie środowisk błon komórkowych. Odkrycie to otwiera nowe możliwości w projektowaniu selektywnych transporterów anionowych o potencjalnym zastosowaniu terapeutycznym. Wyniki badań zostały opublikowane w czasopiśmie „Chemical Communications”.

W publikacji Anion transport in biologically relevant lipid mixtures opublikowanej w czasopiśmie „Chemical Communications” międzynarodowy zespół naukowców przedstawił wyniki badań dotyczących transportu anionów przez membrany modelowych „pęcherzyków subkomórkowych”, których dwuwarstwa lipidowa naśladuje skład błony organelli w komórkach.

Pierwszą autorką publikacji jest dr Krystyna Maslowska-Jarzyna z Wydziału Chemii Uniwersytetu Warszawskiego, która realizuje staż podoktorski na Uniwersytecie Technologicznym w Sydney (UTS). Badania zostały przeprowadzone we współpracy z naukowcami z Uniwersytetu w Groningen (RUG) oraz Uniwersytetu w Sydney (USYD).

– Transport jonów przez błony komórkowe to fundamentalny proces biologiczny. Wewnątrz komórek znajdują się liczne organelle otoczone błonami o specyficznym składzie lipidowym, który determinuje funkcje organelli. Wciąż jednak niewiele wiadomo o tym, w jaki sposób skład ten wpływa na transport anionów w obrębie komórki – mówi dr Krystyna Maslowska-Jarzyna.

Naukowcy wykorzystali syntetyczny anionofor – związek chemiczny zdolny do transportu anionów przez membranę lipidową – aby zbadać, jak różne kompozycje błon wpływają na efektywność tego procesu. Zaobserwowali, że związek ten wykazuje szczególnie wysoką aktywność w układach naśladujących błonę lizosomów – organelli odpowiedzialnych za degradację makrocząsteczek wewnątrz komórki oraz recykling składników komórkowych. Jak wskazują badacze, może to tłumaczyć zaobserwowane wcześniej właściwości antynowotworowe tego związku.

Opracowany zestaw pęcherzyków pozwala na dokładniejsze odwzorowanie środowisk błon komórkowych. Zastosowanie różnych kompozycji lipidowych w badaniach nad anionoforami umożliwi w przyszłości analizę transportu anionów w bardziej złożonych modelach.

– To krok w stronę lepszego zrozumienia roli transportu anionów w biologii komórki oraz projektowania selektywnych transporterów anionów o potencjalnym zastosowaniu terapeutycznym ­– podsumowuje dr Maslowska-Jarzyna.