Odpowiedź na wyzwania współczesnego świata, takich jak choroby cywilizacyjne, oporność na antybiotyki, zanieczyszczenie środowiska czy zmiany klimatu – takimi zagadnieniami zajmują się naukowcy zaangażowani w POB 1. 30 czerwca odbyło się spotkanie online dotyczące „Badań dla Ziemi”. Jeszcze w lipcu ma zostać uruchomionych kilka konkursów.

„Badania dla Ziemi” (POB 1) to jeden z pięciu priorytetowych obszarów badawczych, które Uniwersytet realizuje w programie „Inicjatywa doskonałości”. Spotkanie odbyło się 30 czerwca przy użyciu Google Meet. Wzięło w nim udział ponad 90 osób, w tym m.in. dr hab. Maciej Duszczyk, prorektor ds. naukowych, kierownik programu „Inicjatywa doskonałości – Uczelnia Badawcza, zespół zarządzający POB 1 oraz kierownicy poszczególnych działań.

Zespoły naukowe

Jednym z ważniejszych zadań POB 1 jest stworzenie trzech zespołów naukowych, które zainicjują powstanie sieci prowadzących badania z zakresu chorób cywilizacyjnych, nowych typów zanieczyszczeń środowiska oraz gospodarki o obiegu zamkniętym.

– Wszystkie tematyki badawcze tych zespołów są zarysowane bardzo szeroko interdyscyplinarnie. Chcemy, żeby nie ograniczyły się jedynie do nauk matematyczno-przyrodniczych, ale łączyły ze sobą również podejście nauk społecznych – mówiła dr hab. Anna Ajduk z Wydziału Biologii.

Jako pierwszy zostanie ogłoszony nabór do trzeciego zespołu, który zajmie się zagadnieniami gospodarki okrężnej, czyli ekologicznymi sposobami magazynowania energii. Chodzi zarówno o aspekty chemiczne tych procesów, jak i biologiczne czy chemiczne.

W ramach POB 1 sfinansowany zostanie 3-letni kontrakt dla lidera oraz członków jego zespołu, aparatura badawcza oraz zakup odczynników. Jednostki, które będą starały się o to, aby gościć u siebie zespół naukowców muszą zapewnić mu przestrzeń badawczą. Lider powinien mieć doświadczenie w międzynarodowej pracy badawczej i być naukowcem spoza UW (szczegółowe wymagania w prezentacji – pdf).

Nowością w ofercie POB 1 jest otwarty konkurs dla wszystkich grup związanych tematycznie z Badaniami dla Ziemi. Do obsadzenia będzie 10 stanowisk post-doków.

Wsparcie dla Białowieży

Działania zespołu „Badań dla Ziemi” obejmują wzmocnienie Białowieskiej Stacji Geobotanicznej UW. – Tak jak fizycy mają Wielki Zderzacz Hadronów, czy astrofizycy Teleskop Hubble’a, tak biolodzy, ekolodzy czy leśnicy mają Puszczę Białowieską. To takie nasze otwarte laboratorium, wyjątkowe w skali światowej. Okno w przeszłość ekosystemów leśnych, które pozwala nam mierzyć wpływ zmian globalnych na ekosystem niezbyt silnie zmodyfikowany przez człowieka – mówił prof. Bogdan Jaroszewicz z Wydziału Biologii.

W Białowieży powstanie centrum badań ekosystemów leśnych. Planowana jest też renowacja i wzbogacenie infrastruktury badawczej, powstać ma m.in. nowa szklarnia eksperymentalna z pełną automatyką, czy laboratoria, dzięki którym możliwe będzie na miejscu poddanie wstępnej obróbce próbek biologicznych, np. ekstrakcja DNA. Rozbudowana zostanie również baza noclegowa.

Wywiad z prof. Bogdanem Jaroszewiczem >>

Sprzęt – zakup, renowacja i serwis

Dr hab. Łukasz Dziewit z Wydziału Biologii wskazał, że jednym z problemów, z którym mierzą się badacze jest deficyt wykwalifikowanej kadry techników. Dzięki POB 1 ma powstać korpus techników i operatorów, którzy obsługiwaliby specjalistyczną aparaturę badawczą. Nabór ma się odbyć w październiku.

Jeszcze w lipcu tego roku przeprowadzony zostanie konkurs na sfinansowanie zakupu (koszt do 5 mln zł na projekt) nowej aparatury badawczej, która będzie służyć naukowcom reprezentującym różne dziedziny wiedzy. W ramach działań POB 1 przewidziane jest też dofinansowanie (maksymalnie 70%) zakupu sprzętu do kwoty 500 tys. zł.

W planach jest też utworzenie pogotowia sprzętowego – miejsca, gdzie można będzie uzyskać doraźną pomoc w przypadku awarii sprzętu. Warsztat naprawczy ma powstać w 2021 roku.

Radiogenomika II stopnia

W rekrutacji 2021/2022 uruchomione zostaną zapisy na nowy, interdyscyplinardny kierunek studiów II stopnia – radiogenomika, prowadzony na Wydziale Chemii. To kierunek związany z rozwojem nauk przyrodniczych, ścisłych i medycznych. – Widzimy bardzo duży potencjał w zaangażowaniu pracowników z dziedzin takich jak matematyka czy informatyka, np. w celu opracowania nowych algorytmów dla analizy uzyskiwanych obrazów diagnostycznych, modelów rozwoju i postępu choroby. W konsekwencji będziemy rozwijali techniki niezwykle ważne dla skutecznego leczenia pacjentów, tzw. technikę leczenia spersonalizowanego – mówił dr hab. Marek Pruszyński z Wydziału Chemii.

Prezentacja, która była pokazywana podczas spotkania POB 1 (pdf) >>