Tanio, zdrowo, sezonowo – do takiej diety zachęca Ogród Botaniczny Uniwersytetu Warszawskiego. Sałatka z warzyw korzeniowych nie jest trudna w przygotowaniu. Wystarczy zmiana perspektywy i kilka sezonowych składników. Publikacja „Botaniczny od Kuchni”, zawierająca 48 przepisów, dostępna jest online.

„Botaniczny od Kuchni. Smaczne poniedziałki, czyli sezonowość przez cały rok” to nie jest zwykła książka kulinarna. Przedstawione w niej przepisy odwołują się do ciekawostek związanych z historią i właściwościami odżywczymi poszczególnych produktów oraz do koncepcji jedzenia sezonowego, które może mieć wpływ nie tylko na zdrowie pojedynczego człowieka, ale też stan planety. Sięganie w codziennym jadłospisie po lokalne produkty charakterystyczne dla danej pory roku sprawia, że dieta jest bogatsza w składniki odżywcze, tańsza i bardziej ekologiczna.

– Jeśli jemy sezonowo, możemy mieć pewność, że korzystający z lokalnych zasobów rolnik, od którego kupujemy żywność, albo sprzedawca, który się u niego zaopatruje, zaoferuje nam świeże, pełnowartościowe produkty. Jeśli natomiast kupujemy warzywa czy owoce niesezonowe, które najczęściej muszą przyjechać do nas z daleka – np. zimą takim produktem są pomidory sprowadzane z Maroka – musimy zdawać sobie sprawę, że zanim do nas trafią, muszą być zebrane jako niedojrzałe. To sprawia, że nie są one w pełni wykształcone i nie są w pełni wartościowe. Dojrzewają powoli z wykorzystaniem różnych specyfików. Dodatkowo w czasie transportu nie mogą się popsuć, więc najczęściej zabezpiecza się je za pomocą konserwantów czy środków antygrzybicznych – tłumaczy Marianna Darżynkiewicz-Wojcieska z Pracowni Edukacji Ogrodu Botanicznego Uniwersytetu Warszawskiego, współautorka publikacji „Botaniczny od Kuchni”.

Ideę jedzenia sezonowego w życiu człowieka Ogród Botaniczny promuje z pomocą Pracowni Edukacji od kilku lat w ramach działalności edukacyjnej. Wpisał się w nią m.in. cykl #SmacznePoniedziałki, prowadzony przez Mariannę Darżynkiewicz-Wojcieską na facebookowym profilu Ogrodu Botanicznego UW. – Trwał on przez cały 2019 rok. Skierowany był do osób zainteresowanych roślinami jadalnymi i różnymi aspektami zdrowego odżywiania. Część z tych postów powstawała jako odpowiedź na nasze obserwacje. Jeśli zauważyliśmy, że dzieci, które przychodziły do nas na warsztaty, miały „nieciekawe” śniadaniówki, w odpowiedzi powstawał post o tym, co ciekawego można przygotować dzieciom jako posiłek na wynos: np. zamiast chipsów ze sklepu proponowaliśmy te własnoręcznie przygotowane – mówi Marianna Darżynkiewicz-Wojcieska.

Orzeźwiająca kawoniada i pasternakowe frytki z fetą i ziołami

– Postanowiłyśmy skompilować wszystkie przepisy i ciekawostki o roślinach, które pojawiały się w ramach cyklu #SmacznePoniedziałki. Tak powstała publikacja „Botaniczny od Kuchni”. Zawiera ona zbiór autorskich przepisów Marianny, opatrzonych cennymi informacjami o właściwościach odżywczych i historii upraw poszczególnych produktów – mówi Izabela Kuzyszyn z Pracowni Edukacji Ogrodu Botanicznego UW, która zajmowała się projektem i składem publikacji.

Wszystkie potrawy bazują na diecie roślinnej lub nabiałowej. Nie znajdziemy tu przepisów na dania mięsne. – Krąży wiele mitów i legend na temat niejedzenia mięsa. Tymczasem prowadzący zbilansowaną dietę wegetarianin lub weganin może dostarczać organizmowi wszystkich niezbędnych do prawidłowego rozwoju składników odżywczych, w tym aminokwasów dostępnych w mięsie – tłumaczy Marianna Darżynkiewicz-Wojcieska.

Dieta na styczeń

– Sięgnijmy pamięcią 20 lat wstecz albo jeśli nie możemy, to zapytajmy rodziców, co się wtedy jadło. Z pewnością okaże się, że w Polsce w tym czasie mamy mnóstwo produktów zebranych lokalnie, z których dzięki przyjaznym warunkom przechowywania możemy korzystać cały rok – mówi Izabela Kuzyszyn.

Nie chodzi więc tu tylko o pojawiające się w kwietniu/maju nowalijki, ale też produkty, które można spożywać kilka miesięcy po zebraniu, np. buraki, cebula, jarmuż, gruszki i jabłka wyciągane ze spiżarni w styczniu.

Co warto zjeść w styczniu? – Polecam pęczotto, czyli potrawkę z kaszy pęczak i warzyw korzeniowych, takich jak marchewka, burak, seler, pietruszka. Albo sałatkę z warzyw korzeniowych – mówi Marianna Darżynkiewicz-Wojcieska.

Przepis na to ostatnie danie można znaleźć w publikacji Ogrodu Botanicznego UW pt. „Botaniczny od Kuchni. Smaczne poniedziałki, czyli sezonowość przez cały rok”, która dostępna jest online.