Na Uniwersytecie Warszawskim powołano Centrum Badań Porównawczych nad Filozofią Wschodu i Zachodu. Będzie ono przestrzenią integrującą środowisko naukowe filozofów, orientalistów i filologów. Naukowcy zajmą się również popularyzacją wiedzy o różnych kulturach.

Na początku czerwca Uniwersytet Warszawski odwiedził prof. Anand Vaidya z Uniwersytetu w San José w Kalifornii. Były dyrektor Centrum Filozofii Porównawczej na tej uczelni wskazuje trzy główne powody, dla których warto tworzyć tego typu jednostki w szkołach wyższych. – Po pierwsze, ważne jest, by zdawać sobie sprawę, że filozofia jest wysiłkiem podejmowanym na całym świecie i że w różnych jego częściach uprawiana jest na różne sposoby. Zbierając razem różne metody filozofowania stosowane przez różne grupy ludzi, lepiej rozumie się, czym jest filozofia. Po drugie, zbyt duża jest produkcja filozoficzna w jednej części świata, która jest ekspansywna i która wyklucza filozofię z innych części świata. W konsekwencji ludzie, którzy widzą ten tylko komponent filozofii, mają skrzywiony obraz tego, czym mogłaby być filozofia – zauważa amerykański filozof.

Badacz dodaje przy tym, że przyszłość świata wymaga, abyśmy lepiej się nawzajem rozumieli. – Rozumienie się nawzajem wymaga rozumienia różnic i podobieństw między nami. Studiując filozofię w kontekście globalnym, jest nam łatwiej się zrozumieć. Osiągając taki punkt widzenia, dostrzegamy, które różnice ciągną w nas w różnych kierunkach – wyjaśnia.

Zdaniem prof. Vaydyi inwestycja w centrum filozofii porównawczej na UW świadczy o wysokim poziomie badań prowadzonych na uczelni. Jak zaznaczył, na świecie nie ma wielu takich centrów, w tym kilka w Europie. – Bardzo się cieszę i czuję się zaszczycony, mogąc tu być i mając możliwość spotkania z zespołem centrum – powiedział badacz.

Wschodnia i zachodnia tradycja filozoficzna

Centrum Badań Porównawczych nad Filozofią Wschodu i Zachodu powstało w kwietniu na podstawie decyzji dziekana Wydziału Filozofii UW prof. Pawła Łukowa, po pozytywnym zaopiniowaniu projektu przez Radę Wydziału.

– Chcemy, żeby Centrum było przestrzenią służącą integracji środowiska naukowego filozofów, orientalistów i filologów – wyjaśnia kierownik Centrum dr hab. Krzysztof Łapiński z Wydziału Filozofii UW, dodając: – Koncentrujemy się na badaniu wschodnich i zachodnich tradycji filozoficznych w ujęciu komparatystycznym. Pytania filozoficzne rodziły się w określonym kontekście historycznym czy językowym, więc interesuje nas pokazanie zarówno podobieństw, jak i różnic w ich formułowaniu. Dzięki temu można na nowo spojrzeć na zagadnienia, które wydawały się dobrze znane, można lepiej zrozumieć nie tylko tradycję wschodnią, ale i zachodnią. Są to zagadnienia o dużym potencjale badawczym. Działalność Centrum będzie miała charakter interdyscyplinarny, będziemy poszerzać nasze grono, zapraszając kolejnych badaczy do współpracy.

– Centrum będzie działać również na polu popularyzatorskim. Uważam, że dzisiaj bardzo ważne jest promowanie dialogu międzykulturowego i wiedzy o innych kulturach, dlatego będziemy kłaść duży nacisk na ten aspekt naszej aktywności. Chciałbym podkreślić, że jesteśmy otwarci również na studentów. Moim zdaniem ważne jest, żeby mieli oni poczucie, że studiowanie to nie tylko przychodzenie na zajęcia i egzaminy, ale też przynależność do wspólnoty akademickiej. Mam nadzieję, że Centrum będzie takim elementem dużej uniwersyteckiej wspólnoty – podkreśla dr hab. Krzysztof Łapiński.

Z oferty Centrum skorzystać będą mogli studenci, którzy mogą zapisać się na seminarium „Starożytne drogi do wolności. Wybrane problemy filozoficzne w tradycjach Wschodu i Zachodu”, prowadzone w przyszłym roku akademickim przez dr. hab. Krzysztofa Łapińskiego, kierownika centrum, i dr. Michała Damskiego,

a także na wykłady z epistemologii i ontologii w klasycznej filozofii indyjskiej, prowadzone przez prof. Piotra Balcerowicza oraz na wykład „Introduction to Philosophy of the Far East”, prowadzony przez dr. Michała Damskiego.

Poza wspomnianymi wyżej naukowcami, pracownikami i współpracownikami Centrum są: prof. Krystyna Krauze-Błachowicz, dr Małgorzata Sulich-Cowley i Martyna Świątczak-Borowy.

– Najbliższe plany to działania popularyzatorskie oraz jesienna konferencja ogólnopolska. Chcemy prowadzić wykłady cykliczne, organizować warsztaty i zapraszać zagranicznych gości. Zależy nam na tym, żeby działalność Centrum miała charakter zarówno lokalny, jak i międzynarodowy. Sam właśnie wracam z konferencji międzynarodowej International Society for Neoplatonic Studies we Włoszech, gdzie miałem wystąpienie o charakterze komparatystycznym na temat Bhagawadgity, stoicyzmu i Plotyna – mówi dr hab. Krzysztof Łapiński.