Nowa generacja peptydów przeciwdrobnoustrojowych, logiczna struktura grafów, złożoności kwantowych układów wielu ciał oraz czynniki wpływające na konsumpcję treści informacyjnych w internecie to zagadnienia, którymi zajmować się będą laureaci nowych grantów Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) z Uniwersytetu Warszawskiego: prof. Ewa Szczurek, prof. Szymon Toruńczyk, prof. Paweł Caputa oraz prof. Magdalena Wojcieszak. Badacze z UW to jedyni reprezentanci Polski wśród ogłoszonych 23 listopada grantobiorców ERC.

Europejska Rada ds. Badań Naukowych (European Research Council, ERC) ogłosiła wyniki konkursu na Consolidator Grants. Łącznie zgłoszono pięćdziesiąt cztery wnioski z Polski, z których pięćdziesiąt jeden zostało przekazanych do oceny (w tym dwanaście z Uniwersytetu Warszawskiego). Badacze z UW otrzymali wszystkie granty, jakie zostały przyznane dla naukowców z Polski. Laureatami Consolidator Grants ERC zostali:  prof. Ewa Szczurek i prof. Szymon Toruńczyk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, prof. Paweł Caputa z Wydziału Fizyki UW oraz prof. Magdalena Wojcieszak z Ośrodka Badań nad Migracjami UW.

Średni success rate dla tego konkursu to około 14,5 %, dla Uniwersytetu Warszawskiego wynosi 30%.

Granty Consolidator Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych przeznaczone są dla odnoszących sukcesy badaczy, z 7–12-letnim doświadczeniem od uzyskania stopnia doktora. Dotychczas badacze z UW otrzymali jedenaście grantów Consolidator.

Nowa generacja peptydów przeciwdrobnoustrojowych

Prof. Ewa Szczurek z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW zrealizuje projekt Głęboka optymalizowana generacja peptydów przeciwdrobnoustrojowych (DOG-AMP, ang. Deep Optimised Generation of Antimicrobial Peptides). Zakłada on wygenerowanie nowych peptydów przeciwdrobnoustrojowych (ang. antimicrobial peptides; AMP), które będą lepsze od istniejących: o wyższej aktywności i niższej toksyczności. Dzięki temu możliwe będzie bardziej efektywne zastosowanie peptydów w terapiach i przeciwdziałanie oporności bakterii na środki przeciwdrobnoustrojowe.

W ramach projektu DOG-AMP opracowane zostaną nowoczesne metody głębokiej optymalizowanej generacji (ang. deep optimized generation; DOG) – metody sztucznej inteligencji, które umożliwiają jednoczesną generację nowych próbek z modelu i ich optymalizację.

Prof. Szczurek będzie realizowała grant częściowo na Uniwersytecie Warszawskim (co-beneficiary) oraz w Helmholtz Munich (host institution).

Kwota dofinansowania: prawie 2 mln euro

Logiczna struktura grafów

Prof. Szymon Toruńczyk z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW zrealizuje projekt Granice strukturalnej podatności (BUKA, ang. Limits of Structural Tractability). Kierowany przez niego zespół dowodzić będzie twierdzeń matematycznych, które określają teoretyczne możliwości algorytmów wykonujących obliczenia na grafach. Naukowcy będą analizować, jakie własności strukturalne badanych grafów gwarantują, że pewne zadania obliczeniowe da się szybko na nich wykonać. W tym celu wykorzystane zostaną narzędzia teoretyczne obejmujące różne dziedziny matematyki oraz informatyki teoretycznej, takie jak logika, algorytmika czy kombinatoryka.

Rezultatem projektu będzie stworzenie teorii matematycznej składającej się z definicji, twierdzeń, oraz dowodów i opisującej teoretyczne granice możliwości efektywnych algorytmów wykonujących obliczenia na grafach.

Kwota dofinansowania: 1,94 mln euro

Kwantowe układy

Prof. Paweł Caputa z Wydziału Fizyki UW zrealizuje projekt Kwantowa złożoność od kwantowych teorii pola do kwantowej grawitacji (QComplexity, ang. Quantum Complexity from Quantum Field Theories to Quantum Gravity).

Zakłada on opracowane nowych narzędzi, które pozwolą zbadać złożoności kwantowych układów wielu ciał, lepiej zrozumieć termalizację (tj. proces osiągania przez cząsteczki równowagi termicznej) i rzucić światło na zachowanie materii wewnątrz czarnych dziur oraz w pobliżu kosmologicznych osobliwości, niezwykle ważnych dla naszego wczesnego Wszechświata. Prof. Caputa zamierza przesunąć granice rozumienia kwantowych teorii pola i czarnych dziur w kwantowej grawitacji.

Kwota dofinansowania: ponad 1,8 mln euro

Zrównoważone informacje

Laureatką grantu ERC jest również prof. Magdalena Wojcieszak z Centrum Doskonałości w Naukach Społecznych UW. Badaczka zrealizuje projekt Zachęcanie obywateli do konsumpcji wysokiej jakości wiadomości w Internecie: teoria i praktyczne narzędzia (NEWSUSE, ang. Incentivizing Citizen Exposure to Quality News Online: Framework and Tools).

Zakłada on zastosowanie modelu czynników wpływających na konsumpcję treści informacyjnych publikowanych w internecie. Prof. Wojcieszak zamierza w tym celu opracować m.in. narzędzia obliczeniowe wspomagające badanie wzajemnych oddziaływań międzyludzkich, społecznych i algorytmicznych w tym procesie. Uwzględnione zostaną również pola eksploatacji treści oraz kontekst polityczny korzystania z wiadomości online.

Kwota dofinansowania: niemal 2 mln euro