8 kwietnia w Sali Senatu UW odbędzie się uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa Uniwersytetu Warszawskiego prof. Dieterowi Vollhardtowi. Naukowiec jest wybitnym fizykiem, emerytowanym profesorem Uniwersytetu Augsburskiego w Niemczech.

Prof. Dieter Vollhard w znacznym stopniu przyczynił się do rozwoju kilku działów fizyki, m.in. nadprzewodnictwa i nadciekłości, układów nieuporządkowanych, a przede wszystkim teorii układów skorelowanych elektronów, która była głównym tematem zainteresowań badawczych wyróżnionego naukowca. Największym osiągnięciem uczonego było sformułowanie teorii dynamicznego pola średniego (DMFT) – najlepszej przybliżonej teorii opisującej oddziałujące elektrony w kryształach. Ta metoda była przełomowym osiągnięciem pozwalającym na zbadanie wielu różnych zjawisk wywołanych korelacjami elektronowymi.

Osiągnięcia naukowe

Prof. Dieter Vollhardt ukończył studia na Uniwersytecie w Hamburgu. W latach 70. odbył staż badawczy na Uniwersytecie Południowej Kalifornii, po którym obronił pracę doktorską na Uniwersytecie w Hamburgu. Pracę habilitacyjna obronił w 1984 roku na Technicznym Uniwersytecie w Monachium. W latach 1987–1996 był profesorem w Wyższej Szkole Technicznej (RWTH) w Akwizgranie, a w latach 1996–2018 profesorem w Instytucie Fizyki Uniwersytetu Augsburskiego i w Centrum dla Korelacji Elektronowych i Magnetyzmu w Augsburgu.

Badacz jest współautorem 218 artykułów naukowych, opublikowanych m.in. na łamach „Nature”, „Nature Physics”, „Nature Communication” czy „Physical Review Letters”. Razem z prof. Peterem Wölflem jest autorem monografii The superfluid phases pf Helium 3, cytowanej około 2 tys. razy. Ogółem prace prof. Vollhardta były cytowane prawie 21 tys. razy. Indeks Hirscha wynosi 67 (wg Google Scholar).

Oprócz pracy na uczelni prof. Vollhardt działał również w sieciach naukowych utworzonych przez Deutsche Forschungsgemeinschaft (DFG). Był przewodniczącym dwóch sieci Collaborative Research Center Cooperative Phenomena in Solids: Metal-Insulator Transitions and Ordering of Microscopic Degrees of Freedom w latach 2000–2009 oraz Research Unit Dynamical Mean-Field Approach with Predictive Power for Strongly Correlated Materials. Za swój dorobek naukowy niemiecki fizyk otrzymał wiele nagród i wyróżnień, m.in. Nagrodę Europejskiego Towarzystwa Fizycznego w 2006 roku, Medal Maxa Plancka w 2010 roku oraz Medal Freeberga w 2022 roku.

Wieloletnia współpraca z badaczami z UW

Współpraca z Uniwersytetem Warszawskim związana jest przede wszystkim z prof. Krzysztofem Byczukiem z Wydziału Fizyki UW. W 2000 roku ówczesny badacz z UW wyjechał na staż naukowy na Uniwersytet w Augsburgu, podczas którego pracował w grupie prof. Vollhardta. Naukowcy – we współpracy z innymi badaczami – opracowali fenomenologiczną teorię dotyczącą analizy widm fotoemisyjnych skorelowanych elektronów, prawa Curie w teorii dynamicznego pola średniego i teorię ferromagnetyzmu wędrownych skorelowanych elektronów w metalach poddanych nieporządkowi stopowemu. W latach 2005–2008 prof. Byczuk odbył kolejny staż naukowy w zespole kierowanym przez prof. Vollhardta. Do współpracy z niemieckim badaczem zaproszono także innych naukowców pracujących z prof. Byczukiem: dr Annę Kauch, dr Jaromira Panasa, dr Banhi Chatterjee oraz dr. Jana Skolimowskiego. Rezultatem były liczne publikacje i artykuły naukowe.

Grupa prof. Vollhardta była również międzynarodowym partnerem w projekcie Predictive multi-scale simulations for correlated particles inside complex enviroments, kierowanym przez prof. Byczuka, który w latach 2011–2015 otrzymał grant TEAM Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. W latach 2012–2016 prof. Vollhardt wspierał Międzynarodowy Projekt Doktorski FNP realizowany na UW.

Wyróżniony fizyk wielokrotnie gościł na Uniwersytecie, wygłaszając m.in. wykłady i konwersatoria.