Dr Przemysław Mróz, który uzyskał stopień doktora w Obserwatorium Astronomicznym UW został laureatem nagrody im. Franka Wilczka Uniwersytetu Jagiellońskiego i Fundacji Kościuszkowskiej. Wyróżnienie przyznane jest młodym i wybitnym naukowcom którzy dokonali znaczącego odkrycia w dziedzinie fizyki, astronomii lub pokrewnych dziedzin nauki.

Nagroda im. Franka Wilczaka została przyznana przez Uniwersytet Jagielloński i Fundację Kościuszkowską po raz pierwszy. Opiekunem merytorycznym wyróżnienia jest prof. Frank Wilczek – amerykański fizyk mający polskie korzenie, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki w 2004 roku.

 

Dr Przemysław Mróz uzyskał stopień doktora w Obserwatorium Astronomicznym Uniwersytetu Warszawskiego, a obecnie przebywa na stażu podoktorskim w California Institute of Technology w Stanach Zjednoczonych. Naukowiec został wyróżniony za osiągnięcie naukowe „Nowa kategoria planet pozasłonecznych – Planety swobodne”.

 

Planety swobodne stanowią kategorię planet pozasłonecznych, które nie są związane z macierzystymi gwiazdami, krążą swobodnie w Galaktyce, stanowiąc ciemny, niezmiernie trudny do zarejestrowania składnik Drogi Mlecznej. Przypuszcza się, że planety swobodne to w większości planety powstałe w typowych układach planetarnych oderwane z nich na skutek oddziaływań grawitacyjnych pomiędzy planetami czy sąsiednimi gwiazdami.

 

Planety swobodne wzbudzają ogromne zainteresowanie społeczności astronomicznej na całym świecie. Podejrzewa się, że tajemnicza, przewidywana teoretycznie dodatkowa planeta w Układzie Słonecznym – tzw. Planet-Nine mogłaby być przechwyconą przez Słońce planetą swobodną. Ostatnie fascynujące odkrycia obiektów spoza Układu Słonecznego: swobodnej asteroidy (Oumuamua) i swobodnej komety (2I/Borisov) powodują, że tematyka dotycząca małomasywnych, ciemnych obiektów swobodnych w Drodze Mlecznej jest niezwykle atrakcyjna.

 

Badania przeprowadzone w ostatnich latach przez dr. Przemysława Mroza pogłębiły wiedzę astronomiczną. Scharakteryzowanie populacji planet swobodnych w Drodze Mlecznej i odkrycie najbardziej wiarygodnych kandydatów na małomasywne planety swobodne to wyniki, które na dekady wpiszą się w światową wiedzę astronomiczną. To jedno z największych osiągnięć polskiej astronomii w ostatnich latach.

 

Dr Przemysław Mróz pokazał m.in, że planety swobodne o masach zbliżonych do masy Jowisza występują znacznie rzadziej niż wcześniej szacowano i przewidział istnienie populacji małomasywnych planet swobodnych. Po raz pierwszy odkrył kilka zjawisk mikrosoczewkowania grawitacyjnego wywołanych prawdopodobnie przez planety swobodne o masach zbliżonych do masy Ziemi. Wyniki tych badań zostały opublikowane w najbardziej prestiżowych czasopismach naukowych na świecie m.in. Nature. Prace te odbiły się szerokim echem wśród społeczności astronomicznej. Były do tej pory cytowane ponad 160 razy.

 

W czerwcu Międzynarodowa Unia Astronomiczna (IAU) przyznała coroczne prestiżowe nagrody za najwybitniejsze na świecie prace doktorskie obronione w 2019 roku w dziedzinie astronomii. Dr Przemysław Mróz był jednym z laureatów.