Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego ogłosiło wyniki naboru w programie „Ochrona zabytków archeologicznych”. Do finansowania zakwalifikowały się łącznie cztery projekty zgłoszone przez badaczy z Uniwersytetu Warszawskiego.

W ramach programu „Ochrona zabytków archeologicznych” z budżetu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego finansowane są prace dotyczące m.in. rozpoznania i dokumentacji zasobów dziedzictwa archeologicznego, a także opracowania i publikacji wyników przeprowadzonych badań archeologicznych.

 

W tym roku do finansowania wybrano dwadzieścia jeden projektów, które na realizację zadań otrzymają łącznie ponad 1,6 mln zł. Wśród nich znajdują się cztery zgłoszone przez naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego. Kierują nimi badacze z Wydziału Archeologii UW: dr Ewa Łukaszewicz, dr Mikołaj Pławiński, dr Andrzej Szela oraz dr Sławomir Wadyl.

Projekty naukowców z UW:
  • Średniowieczne cmentarzyska kurhanowe północno-zachodniej Białorusi. Opracowanie znalezisk ze zbiorów Państwowego Muzeum Archeologicznego w Warszawie, kierownikiem projektu jest dr Mikołaj Pławiński z Wydziału Archeologii UW. Kwota finansowania: 100 tys. zł. Partnerem projektu jest Państwowe Muzeum Archeologiczne.

 

Projekt ma na celu opracowanie i publikowanie wyników badań archeologicznych prowadzonych w latach 20. i 30. XX wieku na średniowiecznych cmentarzyskach kurhanowych północno-zachodniej Białorusi. Zakłada także rozpoznanie historii i dziejów przechowywania pozyskanych wówczas znalezisk w polskich instytucjach muzealnych.

Najważniejszym planowanym rezultatem realizacji projektu będzie opublikowanie monografii O kurhanach na Litwie i Rusi Zachodniej. Zabytki archeologiczne ze średniowiecznych cmentarzysk kurhanowych północno-zachodniej Białorusi w polskich zbiorach muzealnych  zawierającej wyniki badań omawianego zbioru zabytków, historii powstawania kolekcji z wykopalisk cmentarzysk kurhanowych z terenu północno-zachodniej Białorusi w zbiorach Państwowego Muzeum Archeologicznego i innych polskich instytucji muzealnych oraz przedstawienie w ich kontekście aspektów formowania się i funkcjonowania systemu konserwatorstwa archeologicznego w północnowschodnich województwach II Rzeczpospolitej.

 

  • Pelplin (Maciejewo), stan. 22. gm. Pelplin – wczesnośredniowieczne grodzisko (?) – kierownikiem projektu jest dr Sławomir Wadyl z Wydziału Archeologii UW. Kwota finansowania: 53 500 zł. Liderem projektu jest Fundacja Nauk Humanistycznych UW.

 

Celem zadania jest weryfikacja terenowa stanowiska archeologicznego Pelplin (Maciejewo), stanowisko 22, gmina Pelplin (AZP 20-44/3) wpisanego do rejestru zabytków pod numerem 154 jako wczesnośredniowieczne grodzisko. Stanowisko zostało odkryte w 1968 roku w trakcie badań powierzchniowych, a po przeprowadzonych w 1972 roku badaniach sondażowych  uznane za grodzisko. Nie ma własnej formy terenowej, nie jest znana dokładna lokalizacja ani zasięg.

Realizacja zadania pozwoli na weryfikację funkcji/charakteru stanowiska, uściślenie jego chronologii i ustalenie zasięgu i lokalizacji, co umożliwi stworzenie pełnej dokumentacji stanowiska i wypracowanie strategii ochrony konserwatorskiej.

 

  • Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Truszkach-Zalesiu. Terenowa weryfikacja zabytku archeologicznego – kierowniczką projektu jest dr Ewa Łukaszewicz z Wydziału Archeologii UW. Kwota finansowania: 55 tys. zł. Liderem projektu jest Fundacja Nauk Humanistycznych UW.

 

Celem projektu jest terenowa weryfikacja danych z rejestru zabytków archeologicznych dotyczących wczesnośredniowiecznego zespołu osadniczego w Truszkach-Zalesiu. Kompleks ten składa się z grodziska i trzech osad przygrodowych. Projekt zostanie zrealizowany za pomocą nieinwazyjnych metod prospekcji terenowej, badań powierzchniowych i sondaży.

 

Planowane rezultaty zawierają określenie powierzchni trzech osad, ustalenie funkcji grodu i osady na Górze Wieżowej oraz lokalizację odkrytych już częściowo grobli, które ze względu na podmokły teren ułatwiały komunikację pomiędzy poszczególnymi elementami osadniczymi zespołu. Rezultaty przeprowadzonej weryfikacji zostaną wykorzystane w przygotowywanej monografii zabytku oraz jako uzasadnienie konieczności objęcia ochroną konserwatorską większej powierzchni terenu niż w 1988 roku.

 

  • Ocalić od zapomnienia. Publikacja zapomnianych materiałów wykopaliskowych z północnego Mazowsza – kierownikiem projektu dr Andrzej Szela z Wydziału Archeologii UW. Kwota finansowania: 42 500 (2024 rok) i 43 500 zł (2025 rok). Liderem projektu jest Fundacja Nauk Humanistycznych UW.

 

Celem projektu jest publikacja wyników ratowniczych badań wykopaliskowych ze zniszczonego stanowiska z Siemiątkowa w powiecie żuromińskim. Planowane opracowanie powstanie na podstawie ponownie skompletowanego, uporządkowanego i zinwentaryzowanego po wielu zawirowaniach materiału wykopaliskowego. Poza standardowym opracowaniem materiału wykopaliskowego planowane jest wykonanie bardzo szczegółowej analizy antropologicznej materiału ciałopalnego, która pozwoli na uchwycenie zmian w obrządku kremacyjnym poszczególnych kultur użytkujących nekropolę. Analiza ta uzupełniona zostanie o badania zawartości strontu co pozwoli na prześledzenie migracji poszczególnych grup ludzkich. Uzupełnieniem opracowania będą analizy chemiczne zabytków metalowych.

 

Efektem końcowym działań jest stworzenie monografii zawierającej najnowocześniejsze metody badawcze szczątków kostnych trzech różnych kultur archeologicznych oraz zabytków wydzielonych, co pozwoli włączyć do obiegu naukowego tą zapomnianą nekropolę.