Zagadnienie grzeczności we francuskiej literaturze renesansowej oraz rekonstrukcja tożsamości i doświadczeń migracyjnych to tematy projektów, które będą realizować badacze z UW w ramach grantów Marie Skłodowska-Curie Actions: European Postdoctoral Fellowship i Global Postdoctoral Fellowship. Laureatami prestiżowych grantów zostali: dr Dariusz Krawczyk z Wydziału Neofilologii UW oraz dr Agata Zborowska z Wydziału Polonistyki UW.

Dr Dariusz Krawczyk z Instytut Romanistyki Wydziału Neofilologii otrzymał stypendium Marie Skłodowska-Curie Actions European Postdoctoral Fellowship na dwuletni pobyt na Uniwersytecie w Lille. W ramach grantu dr Krawczyk będzie realizował projekt badawczy „The Roots of Civility. French Renaissance Literature as a Laboratory of Modern Civility” pod kierunkiem prof. Marie-Clarie Thomine. Realizacja projektu rozpocznie się 1 września 2023 roku.

Projekt dr. Krawczyka odnosi się do grzeczności, rozumianej nie jako stosowanie reguł zachowania wskazujących na dobre wychowanie, ale jako element życia publicznego i codziennego doświadczenia społecznego. Prace badawcze koncentrować się będą na zagadnieniu grzeczności w XVI wieku we Francji, w której tytułowa grzeczność stała się projektem kulturowym, społecznym i politycznym, mającym przywrócić ład i jedność królestwu, a także zaprowadzić harmonię w kontaktach międzyludzkich.

Dr Krawczyk przeanalizuje francuską literaturę renesansową pod kątem nowych wzorców zachowań werbalnych i niewerbalnych, a także w kontekście pełnienia przez nią roli najbardziej skutecznego medium, obok traktatów o grzeczności, służącego do rozpowszechniania wzorców zachowań. Kluczowym etapem badań będzie analiza dzieł literackich ukazujących sceny dialogu (przede wszystkim dialogi miłosne, zbiory opowiadań, sztuki teatralne) oraz zawierających komentarze wartościujące, dotyczące zachowań werbalnych i niewerbalnych. Dzięki tej analizie możliwe będzie dostrzeżenie ewolucji zagadnienia grzeczności w dziełach, które powstawały od połowy XV wieku do pierwszych lat XVII wieku.

Zaproponowane badanie będzie pierwszą próbą całościowego spojrzenia na renesansową grzeczność francuską oraz wykazania wzajemnych powiązań i transferów idei w kontekście przemian społecznych i kulturowych. Interdyscyplinarne podejście pozwoli prześledzić zjawisko wczesnonowożytnej grzeczności, w wymiarze teoretycznym i normatywnym, a także praktycznym, poprzez zbadanie konkretnych zachowań przekazanych w tekstach literackich.

Doświadczenia migracyjne

Dr Agata Zborowska otrzymała grant Marie Skłodowska-Curie Actions Global Postdoctoral Fellowship. Jest kulturoznawczynią i historyczką kultury. Interesuje się teorią rzeczy, relacjami własnościowymi, teorią krytyczną, kulturą wizualną i historią kultury XX wieku. W ramach otrzymanego stypendium badaczka zrealizuje projekt Not-So-Ordinary: „Critical Archives of Ordinariness: Vernacular Moving Image Practices and Migrant Identity in Polish Chicago”. Finansowanie w wysokości 290 tys. euro pozwoli dr Agacie Zborowskiej przeprowadzić badania na Uniwersytecie w Chicago oraz Katolickim Uniwersytecie w Lowanium.

Projekt Not-So-Ordinary dotyczy relacji między praktykami tworzenia obrazów wernakularnych a doświadczeniem migracji oraz kształtowaniem tożsamości diaspory. W trakcie projektu powstanie unikatowe archiwum codzienności składające się z historycznych filmów domowych (z lat 1960–2000) i wywiadów z ich twórcami – członkami i członkiniami polskiej diaspory w Chicago.

Realizacja projektu Not-So-Ordinary rozpocznie się w październiku 2023 roku i potrwa do września 2026 roku. Badania w USA zostały zaplanowane na lata 2023–2025, a badania na uczelni belgijskiej na rok akademicki 2025/2026. Dr Agata Zborowska będzie współpracować m.in. z prof. Eleonory Gilburd (University of Chicago) i prof. Roelem Vande Winkel (KU Leuven). Partnerem projektu będzie także Chicago Film Archives.