Zarządzanie kształceniem na studiach I i II stopnia, procedura wyboru rektora oraz harmonogram wdrażania zmian związanych z ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce były tematem dyskusji podczas posiedzenia Senatu UW 20 lutego.

Wybory rektora

Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce definiuje, że rektora uczelni publicznej wybiera kolegium elektorów. Skład kolegium oraz tryb wyboru jego członków określa statut danej uczelni, jednak minimum 20% muszą stanowić studenci i doktoranci. Kadencja rektora trwa 4 lata. Jedna osoba może pełnić tę funkcję maksymalnie przez dwie następujące po sobie kadencje. Ustawodawca przewidział też w wyborach rolę dla rady uczelni. Jednym z jej zadań jest wskazywanie kandydatów na rektora po zaopiniowaniu przez senat.

Podczas posiedzenia Senatu 20 lutego odbyła się dyskusja nad propozycją procedury wyboru rektora UW, przygotowaną przez Zespół ds. przygotowania projektu statutu. Zgodnie z projektem kandydatów na rektora wskazywać będzie rada uczelni oraz kolegium elektorów. Rada uczelni ma wyłaniać dwóch kandydatów, a przed ich formalnym wskazaniem będzie przedstawiać swoje propozycje Senatowi do zaopiniowania. Senat może spotkać się z kandydatami przed podjęciem uchwał w ich sprawie. W trakcie dyskusji pojawiły się głosy, że rada mogłaby mieć możliwość wskazywania nie dwóch, lecz co najmniej dwóch kandydatów.

Zespół ds. przygotowania projektu statutu zaproponował, aby kolegium elektorów wyłaniało kandydatów w drodze głosowania indykacyjnego. Każdy członek mógłby zgłosić maksymalnie dwa nazwiska. Według projektu zespołu kandydatami zostawałyby osoby, które uzyskały co najmniej 20% głosów. Senatorowie, którzy zabierali głos w dyskusji, proponowali jednak, by pozostać przy istniejącym dotąd wymogu uzyskania 10% głosów. Kandydaci wskazani przez kolegium byliby przedstawiani Senatowi do zaopiniowania. Uczelniana Komisja Wyborcza tworzyłaby listę kandydatów na podstawie nazwisk zgłoszonych przez kolegium oraz przez radę.

Zaproponowana procedura jest zbliżona do obecnego systemu wyborów rektora. Dwie najistotniejsze zmiany to dodanie do listy kandydatur wyłonionych w drodze głosowania indykacyjnego osób wskazanych przez radę, a także opiniowanie przez Senat wszystkich kandydatur przed głosowaniem kolegium elektorów.

Zarządzanie kształceniem na studiach I i II stopnia

Podczas posiedzenia Senatu 9 stycznia zespół rektorski przedstawił koncepcję nowego modelu kształcenia na UW. Zakłada ona powołanie Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia, która zajmowałaby się wypracowaniem ogólnouczelnianej polityki kształcenia. Rektorzy zaproponowali też, aby podobne lub pokrewne kierunki studiów pogrupować w „wiązki” w formie kolegiów studiów. Kolegium zajmowałoby się zarządzaniem kształceniem i jego organizacją, ale nie zatrudniałoby nauczycieli akademickich. Ci nadal byliby pracownikami wydziałów i innych uniwersyteckich jednostek. Trzecim ważnym elementem koncepcji jest zmiana zasad i priorytetów rekrutacji kandydatów. Zespół rektorski, przygotowując materiał do dyskusji dla Senatu, wykorzystał m.in. wcześniejsze wnioski i propozycje przygotowane przez dwa think tanki zajmujące się tematyką kształcenia, które działają na uczelni od marca ubiegłego roku. Pierwszy z nich został powołany przez rektora i składa się z przedstawicieli wydziałów reprezentujących różne dziedziny nauki (skład zespołu >>), drugi wyłonili studenci UW.

W trakcie styczniowego posiedzenia inną koncepcję związaną z zarządzeniem dydaktyką przedstawili dziekani trzech wydziałów: prof. Jan Michałek z Wydziału Nauk Ekonomicznych, prof. Dariusz Wasik z Wydziału Fizyki oraz prof. Stanisław Sulowski z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych. Dziekani założyli, że zarządzanie dydaktyką, w tym obsługa finansowa procesu i obsługa kształcenia, pozostałaby w ramach wydziałów i jednostek. Ich projekt zakłada utworzenie 4 rad studiów (humanistycznych, społecznych, ścisłych i przyrodniczych oraz międzydziedzinowych), które zajmowałyby się sprawami związanymi z jakością kształcenia, koordynacją i rozwojem studiów w swojej dziedzinie.

Na przełomie stycznia i lutego dziekani WNE, Wydziału Fizyki i WNPiSM spotkali się z członkami think tanków, żeby przedyskutować obie koncepcje. W trakcie posiedzenia Senatu 20 lutego przedstawiono podsumowaniu ich rozmów, w wyniku których zaakceptowano jako propozycje następujące elementy nowego modelu zarządzania kształceniem:

• utworzenie w strukturze uczelni kolegiów kierunków studiów, które będą zarządzać wiązkami pokrewnych kierunków. Kolegia nie muszą być tożsame z jednostkami organizacyjnymi UW prowadzącymi obecnie studia. Mogą zarządzać wiązką kierunków, które dziś prowadzone są w ramach jednej jednostki, wykorzystując struktury administracyjne tej jednostki.  Kolegium jest zarządzane przez kierownika powoływanego przez rektora w uzgodnieniu z dziekaniami jednostek prowadzących badania w tym samym obszarze, co studia zarządzane w kolegium. Kierownicy podlegają prorektorowi ds. studenckich. W kolegium działa rada programowa składająca się z przedstawicieli jednostek prowadzących zajęcia na kierunkach zebranych w danym kolegiów oraz osób delegowanych przez rektora;
• powołanie Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia oraz 3 dziedzinowych zespołów eksperckich wspierających URK w zakresie polityki kształcenia; zadaniem rady będzie m.in. przegląd i ewaluacja kierunków studiów;
• inicjatywę tworzenia nowych kierunków lub modyfikacji istniejących będzie miał rektor, dziedzinowe zespoły eksperckie, kolegia, jednostki, grupy nauczycieli akademickich i studentów; zasadność wniosku opiniować będzie URK w porozumieniu z odpowiednim dziedzinowym zespołem eksperckim.

Dyskusja dotycząca  kształcenia na UW będzie kontynuowana na kolejnych posiedzeniach.

Harmonogram wdrażania zmian

Dr Dominik Wasilewski, dotychczasowy zastępca kierownika Biura ds. Wspomagania Rozwoju UW, został koordynatorem ds. wdrożenia zmian wynikających z wprowadzenia nowej ustawy. Będzie zajmował się ustalaniem harmonogramów prac w poszczególnych obszarach związanych z dostosowaniem przepisów uczelni do nowej sytuacji prawnej oraz współpracował z wszystkimi ciałami i jednostkami zaangażowanymi w proces projektowania i wdrażania zmian.

Zgodnie z pierwszym harmonogramem przygotowanym przez dr. Wasilewskiego w najbliższych miesiącach Senat UW zajmować się będzie kwestiami: dostosowania programów kształcenia do wymogów MNiSW, regulaminem studiów, regulaminem szkół doktorskich, zasadami rekrutacji do szkół doktorskich, nowym Statutem uczelni, kwestią wyłaniania rad naukowych dyscyplin. Uchwały w tych sprawach senat podejmie przed wakacjami. Z kolei na jesieni senatorowie obradować będą nad nowym regulaminem pracy oraz regulaminem wynagrodzeń.