5 czerwca to Światowy Dzień Ochrony Środowiska, którego główną ideą jest zwrócenie uwagi na problemy dotykające środowiska i zachęcenie ludzi do działań proekologicznych. O wpływie zanieczyszczenia mórz i oceanów na zachowanie lądowych krabów pustelników piszemy na łamach najnowszego numeru pisma uczelni „UW”.

Światowy Dzień Ochrony Środowiska został ustanowiony w 1972 roku przez Zgromadzenie Ogólne ONZ i jest obchodzony co roku 5 czerwca. Problemy zanieczyszczenia środowiska oraz ochrony klimatu, o których przypomina się tego dnia, stanowią także ważny temat badan naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego.

 

Dr Zuzanna Jagiełło z Wydziału Biologii UW zajmuje się m.in. wykorzystaniem przez  zwierzęta materiałów antropogenicznych, czyli wytworów działalności człowieka, przyjmujących nierzadko postać odpadów stałych.

 

Badaczka otrzymała wiadomość od dr. Łukasza Dylewskiego z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, który natrafił na zdjęcie kraba pustelnika. Wykonał je żyjący na Okinawie amerykański fotograf Shawn Miller. Uchwycił osobnika, którego odwłok nie znajdował się tradycyjnie w muszli, ale w plastikowej nakrętce. Naukowcy postanowili zbadać bliżej to niezwykłe zjawisko wspólnie z prof. Martą Szulkin z Instytutu Biologii Ewolucyjnej UW, ekspertką w zakresie ekologii i ewolucji w mieście.

 

W grupie krabów pustelników znajduje się łącznie kilkaset gatunków. Badacze zdecydowali się skupić na szesnastu z nich, badając kraby lądowe z rodziny Coenobitidae. Zgodnie z ich ustaleniami dziesięć gatunków krabów używa plastikowych muszli, aby zabezpieczyć miękki odwłok. Nowe zachowanie krabów pustelników jest zapewne związane z kryzysem bioróżnorodności.

 

Badania biolożek z UW i dr. Dylewskiego były możliwe dzięki zastosowaniu nowatorskiej metody badawczej zwanej iEcology. Polega ona na wykorzystaniu m.in. internetowych baz danych, zdjęć osób prywatnych w mediach społecznościowych, filmów i tekstów.

Więcej o badaniach nad lądowymi krabami pustelnikami oraz innymi organizmami wykorzystującymi materiały antropogeniczne można przeczytać na łamach najnowszego pisma uczelni „UW” (nr 1/110, 2024) w artykule Kryjówka z plastiku (str. 30-31).