„Księgi Jakubowe” to jedna z najpopularniejszych powieści ostatnich lat. Dzieło Olgi Tokarczuk zyskało na popularności po otrzymaniu przez autorkę literackiej Nagrody Nobla. Nie wszyscy wiedzą jednak, że książki o których Tokarczuk wspomina na łamach „Ksiąg…” można zobaczyć w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie. O jednej z ważniejszych lektur – nie tylko dla tzw. starodruczników – w pierwszym odcinku cyklu #Czytaj z UW opowiada Martyna Osuch z BUW.

Martyna Osuch pracuje w Gabinecie Starych Druków Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Jest też doktorantką Międzydziedzinowej Szkoły Doktorskiej na UW. Czyta w każdej wolnej chwili, nawet czekając w kolejce do sklepu. W szkole zamiast lektur wolała fantastykę, teraz sięga po różne gatunki, a w domu kończy jej się miejsce na kolejne zbiory. „Księgi Jakubowe” nie są jej ulubioną książką, ale uważa, że to szczególnie ważna pozycja dla osób, które interesują się historią książki, starymi drukami czy historią nowożytną. „Ksiąg…” najpierw wysłuchała w postaci audiobooka, teraz poleca je innym.

Stare druki na żywo

– Za pomocą „Ksiąg Jakubowych” Olga Tokarczuk popularyzuje wiedzę o dawnej książce. Wspomina o wielu autentycznych XVIII-wiecznych publikacjach, które, o czym nie każdy wie, można dziś znaleźć w polskich zbiorach bibliotecznych – mówi Martyna Osuch.

Inspirowana starymi drukami jest chociażby okładka „Ksiąg Jakubowych”, której układ typograficzny wyraźnie nawiązuje do karty tytułowej „Nowych Aten” Benedykta Chmielowskiego. Jedna z pierwszych polskich encyklopedii wspominana jest na kartach „Ksiąg Jakubowych” szczególnie często, podobnie jak „Zebrane wiersze” Elżbiety Drużbackiej. Obie można obejrzeć w Gabinecie Starych Druków BUW. Żeby je zobaczyć, potrzebna jest jedynie karta biblioteczna i karta do chronionej strefy, którą można pobrać w Informatorium. – Przed kontaktem ze starymi drukami należy zdjąć biżuterię taką jak pierścionki czy łańcuszki oraz umyć i dokładnie wysuszyć ręce. Zgodnie z najnowszymi zaleceniami (IFLA, British Library*) nie zaleca się zakładania rękawiczek, zwłaszcza białych, ponieważ szkodzą one drukom – wyjaśnia Martyna Osuch.

Tokarczuk a wzrost czytelnictwa

W 2019 roku w Polsce odnotowano niewielki wzrost czytelnictwa. Przeczytanie jednej książki rocznie deklaruje obecnie 39% respondentów (w 2018 – 37%). „Niewątpliwie znaczącą rolę w kształtowaniu gustów czytelniczych mają prestiżowe nagrody literackie, jak Nagroda Nobla dla Olgi Tokarczuk” – taka informacja znajduje się na stronie Biblioteki Narodowej przy wynikach ostatnich badań czytelnictwa. Olga Tokarczuk znalazła się w pierwszej trójce najbardziej poczytnych autorów w 2019 roku (razem z Remigiuszem Mrozem i Stephenem Kingiem).

Źródło: Stan czytelnictwa w Polsce w 2019 r. – Biblioteka Narodowa (bn.org.pl)