Dr hab. Joanna Sułkowska oraz prof. Piotr Sankowski zostali wyróżnieni Nagrodą NCN za szczególne osiągnięcia naukowe dotyczące badań podstawowych. Dr hab. Sułkowska analizuje „zapętlenia” białek, które mogą mieć wpływ na chorobę Alzheimera, Parkinsona albo otyłość. Prof. Sankowski bada algorytmy, które decydują o tym, jakie informacje i reklamy wyświetlą się odbiorcom w internecie.

Ustanowione w 2013 roku wyróżnienie NCN przyznaje naukowcom przed ukończeniem 40. roku życia. Nagroda jest wręczana w trzech obszarach badawczych: naukach humanistycznych, społecznych i o sztuce; naukach o życiu oraz naukach ścisłych i technicznych.

W dziedzinie nauk o życiu nagrodę otrzymała dr hab. Joanna Sułkowska z Centrum Nowych Technologii UW oraz Wydziału Chemii. Badaczka została doceniona za prace nad „zaplątanymi” białkami. Niewłaściwe działanie „zapętlonych białek” może prowadzić do różnych chorób cywilizacyjnych, a rozszyfrowanie ich tajemnic może przynieść przełom w leczeniu choroby Alzheimera, Parkinsona czy też otyłości. Dr hab. Sułkowska specjalizuje się w biofizyce molekularnej i teoretycznej. Jej badania mają charakter interdyscyplinarny, w swojej pracy wykorzystuje metody fizyczne, matematyczne i biologiczne.

– Bardzo ważną rzeczą w mojej pracy jest umiejętność szerokiego patrzenia, nieprzywiązywania się do danej dziedziny: analizowania struktury białek nie tylko okiem fizyka, lecz także biorąc pod uwagę perspektywę biologa i chemika. Trzeba wyobrażać sobie rzeczy, których nie widać gołym okiem, choć one rzeczywiście istnieją – mówi dr hab. Sułkowska.

Drugi z laureatów prof. Piotr Sankowski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki dostał wyróżnienie za fundamentalne wyniki w dziedzinie algorytmów grafowych, zwłaszcza w zakresie znajdowania skojarzeń w grafach. Jego zainteresowania badawcze koncentrują się na problemach optymalizacji kombinatorycznej, ze szczególnym uwzględnieniem obliczeń dynamicznych i stochastycznych oraz inżynierii algorytmicznej. Jest on pierwszą i jedyną osobą w Polsce, która otrzymała trzy granty ERC.

– Algorytmy odgrywają coraz większą rolę w naszym życiu. Podejmują za nas decyzje, jaką informację zobaczymy na stronie internetowej, dobierają pod nas reklamy czy decydują o cenach w sklepach internetowych i supermarketach – tłumaczy prof. Sankowski. – Zrozumienie, jak zrobić to dobrze, a w szczególności, w jaki sposób zagwarantować, aby działały one w sposób sprawiedliwy, jest ogromnym wyzwaniem, które przed nami stoi.

Tegorocznym laureatem w obszarze nauk humanistycznych, społecznych i o sztuce jest prof. Bartosz Brożek z Katedry Filozofii Prawa i Etyki Prawniczej na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego. W ramach swoich badań prof. Brożek współpracuje także z Centrum Kopernika Badań Interdyscyplinarnych.

Kandydatów do nagrody wskazują naukowcy, m.in. byli członkowie Rady NCN, dotychczasowi przewodniczący zespołów ekspertów NCN, laureaci nagrody z poprzednich lat, a także inni wybitni przedstawiciele świata nauki wskazani przez radę i dyrektora NCN. W tym roku do centrum wpłynęło 69 zgłoszeń.

Laureaci otrzymali po 50 tys. zł nagrody.

Uroczystość wręczenia nagród odbyła się 10 października w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach w Krakowie.