– Bardzo się cieszę, że wyniki tak ważnego konkursu jak Literacka Nagroda „Nike” ogłaszane są właśnie tu, na Uniwersytecie Warszawskim. Uniwersytet jest naszą Alma Mater i bardzo nam zależy, żeby zawsze był otwarty, pokazywał szacunek człowieka do człowieka, wolność i wielość poglądów i żeby wszyscy czuli się na Uniwersytecie jak u siebie – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego, podczas gali wręczenia Literackiej Nagrody Nike w gmachu Biblioteki Uniwersyteckiej w Warszawie. Laureatką Nagrody została poetka Urszula Kozioł za tom Raptularz.
Literacka Nagroda „Nike” to jedno z najbardziej prestiżowych polskich wyróżnień literackich, przyznawanych co roku za najlepszą książkę napisaną w języku polskim. Nagroda może być przyznana w szerokim zakresie gatunków literackich – za powieść, zbiór opowiadań, poezję, esej czy reportaż. Głównym kryterium oceny są walory literackie dzieła. Wybór najlepszej książki odbywa się w kilku etapach – najpierw wyłaniana jest lista nominowanych pozycji, następnie skracana do finałowej siódemki, z której wybierany jest zwycięzca.
– Bardzo się cieszę, że wyniki tak ważnego konkursu jak Literacka Nagroda „Nike” ogłaszane są właśnie tu, na Uniwersytecie Warszawskim. Uniwersytet jest naszą Alma Mater i bardzo nam zależy, żeby zawsze był otwarty, pokazywał szacunek człowieka do człowieka, wolność i wielość poglądów i żeby wszyscy czuli się na Uniwersytecie jak u siebie. Gratuluję laureatce i wszystkim nominowanym – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego.
– Po każdej Nagrodzie „Nike” spotykają mnie ludzie, którzy są albo zachwyceni, albo wściekli. To znaczy, że ta nagroda jest ważna i tej ważności gratuluję Państwu, bo bez Was tej nagrody by nie było albo nie miałaby ona sensu – powiedział Adam Michnik, redaktor naczelny „Gazety Wyborczej” (współorganizatora gali Literackiej Nagrody „Nike”), po czym podziękował m.in. prof. Alojzemu Z. Nowakowi, rektorowi UW, za goszczenie po raz szesnasty przez Uniwersytet Warszawski gali wręczenia Nagrody „Nike”.
Wielka dama polskiej literatury
Laureatką tegorocznej Literackiej Nagrody „Nike” została wybitna poetka Urszula Kozioł za tom Raptularz, wydany przez Państwowy Instytut Wydawniczy.
– Dzielimy się słowem, dzielimy się tym, co stwarza dobro, tym, co daje nam ciszę – mówiła Urszula Kozioł, komentując swoją twórczość. – Trzeba się zamyślić i pozwolić, żeby to ciche zamieszkało w nas – dodała.
„Wielka dama polskiej literatury”. Tak o laureatce powiedział podczas gali przewodniczący jury Nagrody Krzysztof Siwczyk. Książka 93-letniej poetki została doceniona za swój głęboko egzystencjalny charakter. Dzieło dotyczy tematów związanych z przemijaniem, starością, samotnością i ulotnością wspomnień. Poetka w szczególny sposób odnosi się do trudnych doświadczeń, m.in. śmierci męża, i podejmuje refleksję nad odchodzeniem pamięci.
– Poetka ma świadomość, że język nie jest medium obiektywnych i twardych sądów, to raczej wehikuł znaczeń wątpliwych i przypadkowych, zwłaszcza gdy pragnie się w nim wypowiedzieć prawdę własnej egzystencji w momencie granicznym – mówił w laudacji Krzysztof Siwczyk. – Nagrodzony tegoroczną Literacką Nagrodą „Nike” Raptularz jest dopowiedzeniem i doświetleniem wielu wątków obecnych w całej twórczości autorki zaliczanej do tzw. pokolenia współczesności – dodał.
Urszula Kozioł pochodzi z Lubelszczyzny. W latach 1954–1956 pracowała jako nauczycielka w Bystrzycy Kłodzkiej, a następnie – w latach 1958–1964 – w szkołach wrocławskich. Kierowała działem literackim „Poglądów”, była redaktorką wrocławskiego miesięcznika „Odra” i z tym czasopismem związana jest od lat, pełniła funkcję dyrektora Wrocławskiego Ośrodka Kultury. Jako poetka debiutowała w 1954 roku na łamach prasy. Ma w swoim dorobku również dramaty, sztuki dla dzieci, felietony i słuchowiska. Dzieła Urszuli Kozioł były kilkukrotnie nominowane do Literackiej Nagrody „Nike”: w 2006 roku nominowana została za książkę Supliki, w 2008 roku za tomik Przelotem, w 2015 roku za Klangor, a w 2017 roku za Ucieczki.
Podczas gali Literackiej Nagrody „Nike” głos zabrały także przedstawicielki Fundacji PZU, sponsora nagrody głównej.
– Literacka Nagroda „Nike” jest drogowskazem dla czytelniczek i czytelników. Dziękuję bardzo jury za rewelacyjny wybór i pokazanie książek o rzeczach ważnych – powiedziała Maja Mazurkiewicz, prezeska zarządu Fundacji PZU.
– Podzielili się Państwo z nami swoimi emocjami. Dostarczają nam Państwo niezwykłych wrażeń, ale chciałabym też powiedzieć, że te wrażenia to nie jest ta dzisiejsza uroczystość, to jest wielkie przedsięwzięcie czytelnicze. To jest wielka misja, którą Państwo, autorzy, spełniają – dodała dr Hanna Machińska, przewodnicząca rady fundacji PZU, wykładowczyni na Wydziale Prawa i Administracji UW.
Wśród finalistów XXVIII edycji Literackiej Nagrody „Nike” oprócz zwyciężczyni Urszuli Kozioł byli również:
- Marzanna B. Kielar za książkę poetycką Wilki, wyd. Znak;
- Małgorzata Lebda za powieść Łakome, wyd. Znak;
- Cezary Łazarewicz za reportaż Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa, wyd. Czytelnik;
- Piotr Paziński za esej Przebierańcy w nicości, wyd. Nisza;
- Andrzej Sosnowski za prozę Elementaże (1&2), wyd. Fundacja na rzecz Kultury i Edukacji im. Tymoteusza Karpowicza;
- Michał Witkowski za autobiografię Wiara. Autobiografia, wyd. Znak Literanova.
Gala wręczenia Literackiej Nagrody „Nike” odbyła się 6 października w Bibliotece Uniwersyteckiej w Warszawie.