Sześcioro naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego otrzymało tegoroczną Nagrodę Dydaktyczną Rektora UW. To wyróżnienie przyznawane nauczycielom akademickim za wybitne osiągnięcia dydaktyczne oraz wykorzystywanie nowatorskich metod kształcenia.
Nagroda Dydaktyczna Rektora UW została przyznana po raz dziewiąty. Kandydaci zgłaszani są przez dziekanów i kierowników jednostek prowadzących studia. Zgłoszenia ocenia komisja, której przewodniczy prorektor ds. studenckich i jakości kształcenia. W jej skład wchodzą m.in. przedstawiciele studentów i doktorantów.
Nagroda wręczana jest w trzech obszarach nauk: przyrodniczych i ścisłych, społecznych oraz humanistycznych. Rektor UW może również przyznawać wyróżnienia w poszczególnych dziedzinach.
Wyróżnieni pracownicy UW to osoby, które odznaczają się wybitnymi osiągnięciami edukacyjnymi i wykorzystują innowacyjne metody nauczania. Przyczyniają się do podnoszenia jakości kształcenia, m.in. poprzez włączenie studentów i doktorantów do realizacji grantów naukowych czy wydawania wspólnych publikacji. Ich działalność często wykracza poza standardowe ramy kształcenia, obejmuje też inicjatywy popularnonaukowe. Dydaktycy kształtują wśród studentów kompetencje uniwersalne, w tym umiejętność krytycznego myślenia, kreatywność czy umiejętność współpracy.
Uroczystość wręczenia tegorocznej Nagrody Dydaktycznej Rektora UW odbyła się 23 października w Auditorium Maximum.
Laureaci Nagrody Dydaktycznej Rektora UW 2024:
w dziedzinie nauk humanistycznych (ex aequo):
- prof. Joanna Getka z Wydziału Lingwistyki Stosowanej – wśród zainteresowań naukowych badaczki są m.in. kultura i literatura Białorusi, Rosji, Ukrainy, Polski XVIII wieku, drukarstwo zakonne, pogranicza językowe czy onomastyka słowiańska. Poza opieką nad studentami kulturoznawstwa ESW w Katedrze Studiów Interkulturowych Europy Wschodniej sprawuje opiekę dydaktyczną nad stypendystami różnych programów grantowych, np. programu stypendialnego im. Konstantego Kalinowskiego przy SEW UW czy programu stypendialnego Funduszu Wyszehradzkiego. Badaczka przygotowała i koordynowała kierunek studiów drugiego stopnia kulturoznawstwo ESW. Dzięki jej udziałowi realizowanych było wiele inicjatyw, m.in. szkoły letnie czy objazdy naukowe. Prof. Getka uczestniczyła również w licznych programach międzynarodowych, sprawowała opiekę nad studentami i doktorantami realizującymi staże zagraniczne, np. w Study Visits Programme for Ukrainian Students and Doctoral Candidates at the University of Warsaw. Językoznawczyni jest m.in. inicjatorką i współautorką konkursu „Europa porwana” na najlepszy podkast poświęcony krajom Europy Środkowo-Wschodniej. Jest zaangażowana w działania na rzecz podniesienia jakości kształcenia w zakresie oceny programów studiów, pracując w charakterze eksperta Polskiej Komisji Akredytacyjnej w Zespole Nauk Humanistycznych i Teologicznych w kadencji 2020–2024. Obecnie pełni funkcję dyrektora Instytutu Studiów Interkulturowych Europy Środkowo-Wschodniej UW;
- dr Piotr Okniński z Wydziału Historii – badacz historii średniowiecza. Specjalizuje się w historii porównawczej miast i mieszczaństwa w Europie Środkowej. Dr Okniński prowadzi różnorodne zajęcia dydaktyczne, wychodząc z inicjatywą tworzenia nowych, aktywizujących form dydaktyki, m.in. wyjazdów terenowych. Naukowiec jest zaangażowany w prowadzenie zajęć o charakterze międzynarodowym – współorganizował i prowadził kurs Urban Regulations and Political Memory: Towards Understanding Spatio-Temporal Aspect of Urban Development w ramach Sojuszu 4EU+, który jest realizowany wspólnie przez Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Karola, Uniwersytet Sorboński oraz Uniwersytet w Mediolanie. Na Wydziale Historii dr Okniński jest zaangażowany w działania na rzecz wspierania studentów ze szczególnymi potrzebami – od lat pod nadzorem Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami sprawuje opiekę indywidualną nad studentami ze spektrum autyzmu, w tym od niedawna w ramach europejskiego programu edukacyjnego Level-up. Był tutorem w ramach programu szkoleniowego „Młodzi dydaktycy”. W 2023 roku był uczestnikiem programu TEDx Uniwersytet Warszawski, podczas którego wygłosił prezentację poświęconą wyzwaniom stojącym przed nauczaniem historii w nowoczesnym kontekście technologicznym. Od 2022 roku dr Okniński pełni funkcję kierownika studiów magisterskich na kierunku historia.
w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych (ex aequo):
- prof. Rafał Demkowicz-Dobrzański z Wydziału Fizyki – naukowiec zajmuje się m.in. metrologią kwantową, kwantową teorią informacji czy kryptografią kwantową. W ciągu ostatnich pięciu lat wprowadził do oferty dydaktycznej wydziału przedmioty, które były niezwykle popularne wśród studentów – Informacja kwantowa oraz Quantum Measurement and Estimation Theory. Prowadząc wykład kursowy Mechanika kwantowa R, prof. Demkowicz-Dobrzański udostępnia studentom autorski skrypt do wykładu, który nie jest powieleniem istniejących w literaturze pozycji, lecz stanowi przyczynek do stworzenia (we współpracy z prof. Andrzejem Draganem) nowatorskiego podręcznika mechaniki kwantowej, zawierającego m.in. przygotowane od podstaw zadania rachunkowe odzwierciedlające niektóre prostsze aspekty aktualnych zagadnień badawczych. Profesor ma wyróżniające się osiągnięcia w prowadzeniu prac licencjackich, magisterskich czy doktorskich oraz angażowania studentów w najnowsze badania m.in. z dziedziny kwantowej teorii informacji. Kierował pracami dyplomowymi, które zostały nagrodzone w zewnętrznych konkursach. Podopieczni fizyka włączani są w realizację badań naukowych oraz wspólne publikacje. Fizyk jest zaangażowany w popularyzację nauki, budując most między naukami ścisłymi i przyrodniczymi a naukami humanistycznymi i społecznymi. Jest propagatorem twórczości Stanisława Ignacego Witkiewicza. Od 2020 roku jest pełnomocnikiem dziekana Wydziału Fizyki UW ds. równości;
- dr Rafał Siuda z Wydziału Geologii – jest doświadczonym badaczem zajmującym się m.in. analizą zjawisk petrologicznych, warunków geochemicznych i środowiskowych powstawania minerałów. Badania prowadzi zarówno w Polsce, m in. w Sudetach, Górach Świętokrzyskich, jak i w innych rejonach świata interesujących petrologicznie, takich jak Peru, Chile czy Rumunia. W czasie pracy na Wydziale Geologii rozwinął własne metody nauczania oparte na indywidualnym podejściu oraz angażowaniu studentów w zajęcia praktyczne. Jest pomysłodawcą dwóch kursów terenowych Terenowe praktikum z geochemii z elementami geomikrobiologii oraz Wybrane zagadnienia z mineralogii i geologii złóż Europy Środkowej. W czasie pracy na Wydziale Geologii rozwinął własne metody nauczania oparte na indywidualnym podejściu oraz angażowaniu studentów w zajęcia praktyczne. Dr Siuda jest od wielu lat opiekunem studenckiego koła naukowego Ametyst G.E.M. Popularyzuje naukę – uczestniczył m.in. w realizacji projektu finansowanego przez Narodowe Centrum Kultury w ramach programu „Kultura – interwencje” pt. Kamienie zdradzają tajemnice Ziemi, motyle są jej żywiołem – wystawa, warsztaty, zajęcia dydaktyczn”, w ramach którego opracował kolekcję mineralogiczną, tablice informacyjne, przygotował okazy. Jest autorem i współautorem filmów popularyzujących geologię, przybliżających szerszej grupie odbiorców problematykę powstawania oraz budowy minerałów i skał, a także metod ich badania, zamieszczonych na kanale YouTube Wydziału Geologii UW.
w dziedzinie nauk społecznych (ex aequo):
- dr Tomasz Gajderowicz z Wydziału Nauk Ekonomicznych – badacz specjalizujący się w makroekonomii, rynku pracy oraz edukacji. W swojej pracy dydaktycznej stosuje szereg innowacyjnych metod nauczania opierających się na nowoczesnych badaniach z zakresu psychologii kognitywnej. Stosuje metody testowania formatywnego i retrival practive oraz inne techniki, jak m.in. brain dump, think-pair-share, intervealving, spaced-practice. Dr Gajderowicz regularnie włącza studentów w projekty badawcze, naukowe i eksperckie, w tym międzynarodowe, m.in. przedsięwzięcia dotyczące edukacji we współpracy z Bankiem światowym, UNESCO, IBE. Ekonomista rozwija projekt innowacyjnej autorskiej platformy do skutecznego nauczania, którą wykorzystuje w trakcie zajęć. Uczestniczy w procesie doskonalenia jakości kształcenia na poziomie krajowym, odpowiadając za badania w Instytucie Badań Edukacyjnych – stworzył projekt, który będzie podstawą dla ogólnokrajowej reformy oświaty i definicji nowego profilu absolwenta na każdym poziomie edukacji, tzw. „Profil Absolwenta”;
- dr Urszula Markowska-Manista z Wydziału Pedagogicznego – jest badaczką terenową, a jej zainteresowania naukowe dotyczą studiów migracyjnych, edukacji w środowiskach zróżnicowanych kulturowo, studiów nad dzieciństwem, perspektyw dekolonialnych i podejścia partycypacyjnego. Na Wydziale Pedagogicznym prowadzi zajęcia głównie dotyczące edukacji międzykulturowej oraz potrzeb dzieci ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. W ramach działalności dydaktycznej opracowała wiele programów zajęć dydaktycznych dla studentów UW oraz wielu uczelni zagranicznych, np. w programie kształcenia nauczycieli na czterech uniwersytetach gruzińskich, będących częścią konsorcjum CISI. Opracowała zajęcia w ramach COOLTUTOR – programu kształcącego kompetencje dotyczące komunikacji międzykulturowej i pracy z osobami dotkniętymi kryzysem humanitarnym. Badaczka jest niezwykle zaangażowana we współpracę międzynarodową – prowadzi zajęcia na uniwersytetach w Europie i Stanach Zjednoczonych czy m.in. w ramach prestiżowego międzynarodowego programu studiów magisterskich MACR w Poczdamie. Dr Markowska-Manista kierowała pracami dyplomowymi, które zostały nagrodzone w zewnętrznych konkursach.
Wyróżnienia w ramach Nagrody Dydaktycznej otrzymali:
w dziedzinie nauk humanistycznych:
- dr Michał Oleszczyk z Wydziału „Artes Liberales” – badacz zaangażowany w dydaktykę związaną z problematyką filmu. Naukowiec wyszedł z inicjatywą Laboratorium Filmowego, którego celem jest propagowanie filmoznawstwa na Wydziale „Artes Liberales”. Laboratoriom jest obecnie jednostką wewnętrzną w związanej z Wydziałem Fundacji Instytut „Artes Liberales”, która wspiera jego działalność dydaktyczną, pomagając w organizowaniu na Wydziale, a szczególnie na kierunku artes liberales zajęć o szeroko pojętej tematyce filmowej, prowadzonych przez wykładowców zatrudnionych na UW oraz badaczy i dydaktyków spoza Uniwersytetu. Działalność dydaktyczna dr. Michała Oleszczyka wychodzi także poza uczelnię – od pięciu lat naukowiec prowadzi podkast Spoilermaster o tematyce filmowej i jeden z najważniejszych poświęconych kulturze.
w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych:
- dr hab. Monika Mętrak z Wydziału Biologii – specjalistka w zakresie biogeochemii, toksykologii środowiska, badań paleośrodowiskowych oraz analiz statystycznych. Na Wydziale Biologii prowadzi 16 przedmiotów. Jest zaangażowana w rozwój kierunku Environmental Management. Badaczka uczestniczy w pracach nad międzynarodowym programem studiów magisterskich BioMS w ramach Sojuszu 4EU+. Od wielu lat jest zaangażowana także w popularyzację nauki – współpracuje m.in. z Uniwersytetami Dziecięcymi UNIKIDS (od 2012 roku wygłosiła 23 wykłady dla dzieci w 18 miastach Polski), uczestniczy w wydarzeniach w ramach Festiwalu Nauki oraz Nocy Biologów, a także współpracuje z firmą Neuron przy tworzeniu koncepcji wystaw popularnonaukowych oraz koncepcji ich zwiedzania (m.in. dla Świętokrzyskiego Parku Narodowego, dla centrum nauki w Kownie czy dla Kortosfery – centrum nauki Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego). Od 2020 roku pełni funkcję pełnomocnika dziekana Wydziału Biologii UW ds. kierunku MSOŚ.
w dziedzinie nauk społecznych:
- prof. Aleksandra Wąsowska z Wydziału Zarządzania – prowadzone przez nią zajęcia dydaktyczne dotyczą obszarów zarządzania międzynarodowego i międzykulturowego, przywództwa oraz psychologii. Do szczególnych osiągnięć dydaktycznych należy realizacja międzynarodowego projektu Supporting mental health in organizations: developing future business leaders. Cennym elementem pracy dydaktycznej jej zespołu – skupionego wokół Katedry Strategii i Przywództwa – jest wykorzystanie metod warsztatowych, uwzględniających dynamikę procesu grupowego i pozwalających nie tylko na zdobywanie przez studentów wiedzy, ale przede wszystkim kształtowanie kompetencji i postaw.