Profesor Andrzej Trautman z Uniwersytetu Warszawskiego został laureatem Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich. Naukowiec został wyróżniony „za teoretyczne wykazanie realności fal grawitacyjnych”.
Fundacja na rzecz Nauki Polskiej co roku przyznaje swoje najważniejsze wyróżnienia naukowcom, którzy mogą pochwalić się przełomowymi osiągnięciami naukowymi. Nagrody przyznawane są w czterech dziedzinach: nauk o życiu i o Ziemi, nauk chemicznych i o materiałach, nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich oraz nauk humanistycznych i społecznych.
W tym roku FNP przyznała prof. Andrzejowi Trautmanowi z UW nagrodę w obszarze nauk matematyczno-fizycznych i inżynierskich. Laureat został wyróżniony „za teoretyczne wykazanie realności fal grawitacyjnych”.
Prof. Trautman zajmuje się ogólną teorią względności oraz różnymi zagadnieniami fizyki matematycznej. Badacz był jednym z pierwszych naukowców, którzy wykazali, że fale grawitacyjne istnieją, a ich detekcja jest możliwa. Jego praca doktorska, pisana pod kierunkiem Leopolda Infelda i Jerzego Plebańskiego dotyczyła promieniowania grawitacyjnego. W latach 60. XX wieku badacz rozpoczął pracę naukową na Wydziale Fizyki Uniwersytetu Warszawskiego. Razem z amerykańskim fizykiem Ivorem Robinsonem opublikował opis prostych fal grawitacyjnych będących ścisłymi rozwiązaniami równań ogólnej teorii względności. Uczony zajmował się również m.in. twierdzeniami Noether, teorią pól Yanga-Millsa, równaniem Diraca na rozmaitościach i strukturami Cauchy’ego-Riemanna.
Wyróżniony naukowiec z UW prowadził badania i wykładał w wielu ośrodkach zagranicznych, m.in. w King’s College w Londynie, College de France, Syracuse University, University of Chicago, State University of New York (Stony Brook) i SISSA w Trieście. Wykłady prof. Trautmana w King’s College w Londynie były inspiracją dla wielu wybitnych badaczy teorii względności m.in. Denisa Sciamy czy Rogera Penrose’a. Dzięki badaniom prof. Trautmana i powstałej w Polsce szkole relatywistycznej opracowano metody numeryczne, których używa się do obliczania emisji fal powstałych na skutek zderzenia czarnych dziur.
Za działalność naukową prof. Trautman otrzymał wiele nagród, m.in. Nagrodę Państwową I stopnia, Nagrodę Fundacji im. A. Jurzykowskiego oraz najwyższe wyróżnienie Polskiego Towarzystwa Fizycznego – Medal Smoluchowskiego. Badacz został odznaczony też Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski. Uniwersytet Śląski w Opawie przyznał mu tytuł doktora honoris causa.
Więcej informacji o prof. Tratmanie znajduje się na stronie Wydziału Fizyki UW.
Oprócz fizyka z UW, FNP nagrodziła także trzech innych uczonych:
- Piotra Trzonkowskiego z Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego w obszarze nauk o życiu i o Ziemi;
- Daniela Gryko z Instytutu Chemii Organicznej PAN w Warszawie w obszarze nauk chemicznych i o materiałach;
- Krzysztofa Pomiana z CNRS w Paryżu oraz Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu w obszarze nauk humanistycznych i społecznych.
Uroczystość wręczenia nagród odbędzie się 6 grudnia na Zamku Królewskim w Warszawie. Laureaci odbiorą nagrody w wysokości 200 tys. zł.
Więcej informacji o nagrodzie znajduje się na stronie FNP.