– Demokracja nie jest ustrojem idealnym, ale jest to zdecydowanie najlepszy model, jaki mamy, który pozwala zachować, chronić i promować podstawowe prawa człowieka. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zbyt często traktowaliśmy nasze prawa jako coś oczywistego. Z pewnością wielu młodych ludzi tak robi, ale rzeczywistość jest taka, że dziś musimy naprawdę wstać i walczyć o nasze wartości i podstawowe prawa człowieka – powiedział podczas wykładu inaugurującego konferencję „Warszawski dialog na rzecz demokracji” Bjørn Berge, zastępca sekretarza generalnego Rady Europy.

„Warszawski dialog na rzecz demokracji” (Warsaw Dialogue for Democracy) to cykliczna konferencja stanowiąca platformę wymiany myśli i doświadczeń w obszarze demokracji i społeczeństwa obywatelskiego oraz przestrzegania praw człowieka. W tym roku została zorganizowana wspólnie przez Uniwersytet Warszawski i Ministerstwo Spraw Zagranicznych. Tematem przewodnim jest wpływ nowych technologii na demokrację i prawa człowieka (The impact of new technologies on democracy and human rights).

– Uniwersytet Warszawski jest miejscem szczególnym. Jest instytucją otwartą, demokratyczną, w której respektuje się różne światopoglądy, religie, kultury oraz różne perspektywy. Szanuje się w niej wszystkich i każdego z osobna – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor Uniwersytetu Warszawskiego – Dzisiejsze wydarzenie to szczególny moment, gdy możemy porozmawiać na temat wpływu nowych technologii oraz sztucznej inteligencji na funkcjonowanie współczesnego świata. Uniwersytet Warszawski może poszczycić się wieloma osiągnięciami w dziedzinie AI, zarówno na polu teoretycznym, jak i praktycznym – dodał.

– Dzisiaj mamy wyjątkową okazję, aby zmierzyć się z najważniejszymi wyzwaniami naszych czasów – kwestiami, które dotyczą technologii, praw człowieka, demokracji i bezpieczeństwa. Uniwersytet Warszawski jest dumny, że może służyć jako platforma do tych kluczowych dyskusji, wspierając dialog, który nie tylko rozwija myśl akademicką, ale także ma wpływ na świat polityki oraz napędza działania społeczne – podkreślił Robert Grey, kanclerz Uniwersytetu Warszawskiego.

Odpowiadając na wyzwania współczesnego świata

W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele nauki, eksperci, dyplomaci oraz reprezentanci społeczeństwa obywatelskiego. Jakub Wiśniewski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, przypomniał o szybkiej reakcji Rady Europy na agresję Rosji na Ukrainę, która wykluczyła Rosję z tej organizacji. Jednocześnie wymienił wyzwania współczesnego świata, które stoją przed społeczeństwami, m.in. dezinformację, inwigilację czy fake newsy.  Wiceminister podkreślił, że stanowi to poważne zagrożenie dla integralności procesu demokratycznego.

– Istnieje przepływ stronniczych, wprowadzających w błąd, a czasem wręcz fałszywych informacji, które stanowią poważne zagrożenie dla integralności procesu demokratycznego, w tym samych wyborów. Ale nie poddajemy się. Wiemy, co robić. Edukacja i umiejętności cyfrowe, umiejętności krytycznego myślenia, polityka chroniąca prywatność, zasady pociągające wielkie korporacje do odpowiedzialności za ich działania. Polska nie jest sama. Mamy Radę Europy. Wspólnie bronimy demokracji, praw człowieka, wolności w erze cyfrowej. Walczymy z cyberprzestępczością – dodał.

Wykład inauguracyjny wygłosił Bjørn Berge, zastępca sekretarza generalnego Rady Europy.

– Demokracja nie jest ustrojem idealnym, ale jest to zdecydowanie najlepszy model, jaki mamy, który pozwala zachować, chronić i promować podstawowe prawa człowieka. W ciągu ostatnich dziesięcioleci zbyt często traktowaliśmy nasze prawa jako coś oczywistego. Z pewnością wielu młodych ludzi tak robi, ale rzeczywistość jest taka, że dziś musimy naprawdę wstać i walczyć o nasze wartości i podstawowe prawa człowieka – powiedział zastępca sekretarza generalnego Rady Europy.

W swoim przemówieniu Bjørn Berge poruszył kwestie cyberprzestępczości, ochrony danych czy prawa do prywatności, odwołując się m.in. do konwencji budapesztańskiej. Wymienił również inne inicjatywy, które są podejmowane przez organizacje międzynarodowe.

– Ochrona danych i prawo do prywatności mają również znaczenie dla wyzwania, przed którym stoi dziś społeczność międzynarodowa – rozwoju sztucznej inteligencji. Trudno jest przewidzieć jej przyszły wpływ i to, jak bardzo wpłynie ona na nasze życie i społeczeństwa w nadchodzących latach i dekadach. Ale wpływ ten bez wątpienia będzie ogromny i przyniesie zdumiewające zmiany – zaznaczył zastępca sekretarza generalnego, dodając: – Wszyscy mamy nadzieję na przyszłość, w której sztuczna inteligencja pomoże nam ulepszyć wykrywanie, diagnozowanie i leczenie poważnych chorób, przyspieszyć i uprościć procesy biurokratyczne, jak również usprawnić usługi administracji publicznej czy zastąpić żmudne i niebezpieczne prace. Jednak przy wszystkich tych potencjalnych korzyściach i wielu innych, istnieje również wiele poważnych zagrożeń i wyzwań z nią związanych.

Bjørn Berge podkreślił również Rada Europy przyjęła w tym roku pierwszy w historii międzynarodowy prawnie wiążący traktat, którego celem jest zapewnienie poszanowania: praw człowieka, praworządności i norm prawnych dotyczących stosowania sztucznej inteligencji.