„Kobyła historii jest dzikim, nieujeżdżonym mustangiem. Można wskoczyć na jej grzbiet, a nawet utrzymać się tam przez czas pewien, tyle że nie sposób nią pokierować – w końcu zawsze nas zaniesienie tam, gdzieśmy nie zamierzali i nie spodziewali się znaleźć” – w ten sposób własne życiowe doświadczenie, w którym ważne miejsce zajmuje Uniwersytet Warszawski, interpretuje autor książki prezentowanej przez Maksymiliana Sasa w kolejnym odcinku cyklu #CzytajzUW.
Maksymilian Sas pełni funkcję koordynatora Centrum Wsparcia Dydaktyki UW. Z wykształcenia jest historykiem, mediewistą. Naukowo zajmuje się kulturą polityczną i religijną wcześniejszego średniowiecza, z którego to obszaru przygotowuje rozprawę doktorską. W cyklu Czytaj z UW prezentuje autobiografię Karola Modzelewskiego (1937-2019), profesora Uniwersytetu Warszawskiego, w którego seminariach uczestniczył.
– Karol Modzelewski w swojej autobiografii przedstawia nie tylko własne losy, ale niezwykle barwnie, ze swadą i analityczną przenikliwością opisuje dynamicznie zmieniający się świat wokół niego – od czasów swojego dzieciństwa w sowieckiej Rosji, przez dorastanie w okresie kształtowania się władzy komunistycznej w powojennej Polsce, aż po działalność opozycyjną, powstanie i upadek „Solidarności”, a także przemiany zachodzące po 1989 roku. Co najcenniejsze, w swojej opowieści nieustannie łączy perspektywę historyka i świadka oraz czynnego uczestnika wydarzeń, które obecnie są częścią podręczników historii – mówi Maksymilian Sas.
Wyznania poobijanego jeźdźca
– Prof. Modzelewski zwykł mawiać, że chociaż jego miastem jest Wrocław, gdzie mieszkał i pracował naukowo od lat 70. do 90. XX wieku, to jego uczelnią zawsze pozostał Uniwersytet Warszawski. Tutaj skończył w 1959 roku studia historyczne i rozpoczął przygotowywanie rozprawy doktorskiej pod kierunkiem prof. Aleksandra Gieysztora, ukończonej ostatecznie w 1974 roku.
Karierę naukową Karola Modzelewskiego przerwało uwięzienie w 1965 roku oraz wyrzucenie z Uniwersytetu po wydaniu „Listu otwartego do partii” napisanego wspólnie z Jackiem Kuroniem. Mimo to był jednym inicjatorów protestów studenckich na Uniwersytecie Warszawskim w marcu 1968 roku, po których został ponownie uwięziony. Do pracy na Uniwersytecie Warszawskim powrócił w latach 90. XX wieku.
– Z własnego doświadczenia, jako uczestnik seminariów prowadzonych przez Profesora, mogę powiedzieć, że lubił i cenił dyskusje ze studentami. Były one dla niego samego inspirujące – dodaje Maksymilian Sas.
Książka Karola Modzelewskiego „Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca” zdobyła literacką Nagrodę Nike w 2014 roku.
Książki Karola Modzelewskiego oraz książki o nim:
- Modzelewski, Zajeździmy kobyłę historii. Wyznania poobijanego jeźdźca, Warszawa 2013. DK4452.M644 A38 2013;
- Modzelewski, Barbarzyńska Europa, Warszawa 2004. D121 .M63 2004;
- Modzelewski, Chłopi w monarchii wczesnopiastowskiej, Warszawa 1987. HD1536.P7 M64 1987;
- Modzelewski, Organizacja gospodarcza państwa piastowskiego, wyd. 2, Poznań 2000. HC340.3 .M645 2000;
- Modzelewski, Studia wybrane z dziejów społeczeństwa, prawa i ustroju Europy wczesnośredniowiecznej, red. M.R. Pauk, A. Pieniądz, Warszawa 2018, D119.M64 2018;
- Modzelewski, Dokąd od komunizmu?, Warszawa 1993. BUW Magazyn 663349;
- Modzelewski, Życiodajny impuls chuligaństwa: notatki z lat 1993–2002, Kraków 2003. DK4449.M64 2003;
- Modzelewski: buntownik, oprac. R. Walenciak, Warszawa 2019. DK4452.M644 W35 2019;
- Polska Ludowa. Modzelewski, Werblan, rozm. R. Walenciak, Warszawa 2017. DK4436.M64 2017;
- Friszke, Anatomia buntu: Kuroń, Modzelewski i komandosi, Kraków 2010. DK4440 .F74 2010.