W marcu 2018 roku powołano na uniwersytecie 5 zespołów rektorskich zw. think tankami. Ich zadaniem jest zaproponowanie naszej społeczności scenariuszy rozwiązań związanych z wprowadzeniem na UW nowej ustawy. Pierwsze elementy koncepcji opracowywanej przez zespoły są już gotowe. Prezentujemy je w formie dokumentów. Będą one m.in. materiałem do dyskusji podczas warsztatów otwartych dla wszystkich członków społeczności, zaplanowanych 27 i 28 czerwca.

Prace nad ustawą Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce toczą się w Sejmie RP od 9 maja. Głosowanie nad ustawą planowane jest na kolejnym posiedzeniu Sejmu, które rozpocznie się 3 lipca. Ostateczny kształt ustawy nie został jeszcze zaakceptowany, ale można założyć, że wiele zaproponowanych w projekcie zasad nie ulegnie już zmianie. Jedną z kluczowych zmian będzie przeniesie decyzji dotyczących wewnętrznej organizacji uczelni na poziom przepisów wewnętrznych. To statut uczelni – a nie jak dotychczas ustawa – ma definiować sposób działania uniwersytetu. Jeśli – zgodnie z pierwotnym harmonogramem MNiSW – nowe przepisy wejdą w życie w październiku 2018 roku, uczelnie będą miały rok, aby na nowo przygotowywać swoje statuty. Będzie to zadanie dla senatów uczelni i komisji senackich. Na UW ten proces poprzedzają wewnętrzne konsultacje, na które składa się praca think tanków oraz warsztaty dla wszystkich członków naszej społeczności.

Praca think tanków

5 zespołów rektorskich powołanych w marcu zajmuje się obszarami: (1) nadawania stopni, (2) kształcenia doktorantów, czyli szkół doktorskich, (3) wyłaniania władz, (4) kształcenia oraz (5) organizacji uczelni. Znane są już wybrane elementy propozycji trzech pierwszych zespołów. Dwa pozostałe pracują jeszcze nad swoimi propozycjami. Planowane jest także powołanie szóstego think tanku, który zajmie się (6) administracją i gospodarką finansową. Zespół powstanie, gdy znane będą rozstrzygnięcia w innych obszarach. Skład zespołów rektorskich >>

Równolegle pracuje także think tank studencki, powołany – na prośbę władz UW – przez samorząd. Zespół wypracowywał własne propozycje rozwiązań dotyczące kwestii związanych z kształceniem.

Koncepcje wypracowane przez think tanki są omawiane z zespołem rektorskim, a także porównywane z propozycjami pozostałych zespołów, tak aby stanowiły nie tylko optymalną, ale także spójną wizję do dalszych dyskusji. Poniższe dokumenty zostały przygotowane przez zespół rektorski na bazie tekstów opracowanych przez think tanki. Dotyczą one tylko wybranych zagadnień – tych, które zostały wypracowane w toku wspólnych dyskusji think tanków i zespołu rektorskiego, nad wieloma innymi jeszcze toczą się rozważania i uzgodnienia.

To nie jest jeszcze komplet odpowiedzi na wszystkie pytania, które stawia przed nami nowa ustawa. Prezentujemy te elementy, które są już gotowe, tak aby dalsze rozważania prowadzone w ramach naszej społeczności mogły odnosić się do stałych punktów. Z czasem obraz będzie się stawał coraz bardziej kompletny, na razie gotowe są fragmenty – prof. Marcin Pałys, rektor UW.

Koncepcja, która powstanie w wyniku współpracy zespołu rektorskiego z wszystkimi think tankami, będzie podstawą do dalszych dyskusji, które toczyć się będę m.in. w trakcie warsztatów, w których udział może wziąć każdy członek społeczności akademickiej – pracownik, doktorant, student. To, jaki kształt przybierze nowy statut będzie zależało, od efektów wewnętrznych konsultacji, pracy Senatu UW oraz komisji senackich.

Co zmieni ustawa?

Najważniejsze zmiany, które wprowadzi nowa ustawa, to m.in.:

• prowadzenie kształcenia, kształcenia doktorantów i nadawania stopni naukowych staje się uprawnieniem uczelni, a nie jej jednostek podstawowych;
• parametryzacja dyscyplin naukowych na poziomie uczelni, zamiast parametryzacji jednostek naukowych uczelni;
• przeniesienie kształcenia doktorantów do szkół doktorskich; uczelnie będą mogły tworzyć szkoły doktorskie dla dyscyplin, w których posiadają kategorię A+, A lub B+; każda szkoła będzie musiała obejmować przynajmniej 2 dyscypliny;
• swoboda tworzenia kierunków studiów w ramach dyscyplin, dla których uczelnia posiada kategorię A+ lub A;
• nowa – dydaktyczna ścieżka kariery naukowej;
• ustawa przewiduje istnienie 3 organów: senatu, rektora, rady uczelni; pozostałe decyzje dotyczące wewnętrznej organizacji oraz istnienia innych organów zostały przeniesione z poziomu ustawy na poziom statutu uczelni;
• nowa lista 6 dziedzin podzielonych na 41 dyscyplin, nawiązująca do klasyfikacji OECD;
• inicjatywa doskonałości naukowej, umożliwiająca uzyskanie dodatkowego finansowania dla najlepszych uczelni badawczych;
• możliwość federalizacji uczelni.