W Muzeum Narodowym w Aleksandrii otwarto wystawę prezentującą wyniki 15 lat pracy polskiej misji archeologicznej w Marei, mieście portowym słynącym w starożytności z wina.
Na wystawę składa się kilkadziesiąt plansz przedstawiających kolejne odkrycia i najważniejsze zabytki pochodzące z 15 sezonów polskich wykopalisk. Wyeksponowane są one w hallu głównym muzeum, gdzie będzie je można oglądać do 6 grudnia.
Marea (Filoxenite) była dużym miastem portowym położonym na południowy wschód od Aleksandrii. W starożytności słynęła m.in. ze swych doskonałych win, które chętnie pito we wszystkich regionach basenu Morza Śródziemnego.
Położenie miasta nad jeziorem Mariut w pobliżu Aleksandrii sprawiało, że był to ważny port w okresie rzymskim i bizantyńskim, ale prawdopodobnie istniał już wcześniej w okresie ptolemejskim. Ponieważ jezioro było połączone z Nilem i wybrzeżem morskim siecią kanałów, do portu docierały produkty z Górnego Egiptu. O znaczeniu tego portu świadczą cztery długie pirsy zbudowane z ciosów kamiennych związanych wodoodporną zaprawą. Najdłuższy z nich ma aż 125 metrów długości.
W 2003 roku rozpoczęto badania w bizantyjskiej bazylice w Marei. Odkryte tam przedmioty datowane są na okres od końca V do początku VIII wieku, czyli z czasów największego rozkwitu miasta. Poniżej apsydy i części prezbiterium znaleziono potężny piec ceramiczny z 2–3 wieku naszej ery, jeden z największych odkrytych dotychczas w Egipcie. Jego fragmenty posłużyły budowniczym bazyliki jako fundament apsydy.
Koło bazyliki odkryto kompleks łaźni z kołem wodnym. Dalej na południe znajdowała się kaplica pogrzebowa; obie budowle pochodzą z 6 wieku. Na tyłach apsydy rozciągał się zespół budynków zidentyfikowanych jako magazyny, sklepiki, warsztaty i domy mieszkalne. Pochodzi stamtąd największy znany zbiór ostrakonów z 5–6 wieku zapisanych notatkami dotyczącymi budowy bazyliki.
Polskie wykopaliska w Marei prowadzone są od 2000 roku przez Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW i Muzeum Archeologiczne w Krakowie. Przez wiele lat kierowała nimi dr Hanna Szymańska; od jej śmierci kierownikiem projektu jest Krzysztof Babraj z Muzeum Archeologicznego w Krakowie.
Organizatorem wystawy jest Muzeum Archeologiczne w Krakowie oraz Ambasada RP w Kairze przy współpracy Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW.
