Zespół naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz Kalifornijskiej Akademii Nauk przebadał skamieniałości koralowców Tabulata ze środkowego dewonu sprzed około 385 mln lat. Z analiz wynika, że organizmy te posiadały niezwykle podobne do dzisiejszych koralowców przystosowania do zmiennych warunków oświetlenia.

Plastyczność fenotypowa objawia się zdolnością danego organizmu do wykształcania odmiennych cech, takich jak budowa, fizjologia czy zachowanie, w zależności od wpływających na niego czynników środowiskowych. Zjawisko to stanowi element posiadanego „programu genetycznego” i jest wyjątkowo dobrze widoczne u koralowców.

– Duża część dzisiejszych koralowców żyje w symbiozie z fotosyntezującymi glonami (bruzdnicami), dlatego dostępność światła jest kluczowa dla ich funkcjonowania. Koralowce w zależności od ilości dostępnego światła dostosowują kształt swoich kolonii tak, by jak najefektywniej pozyskiwać z niego energię. Niezwykle barwnym przykładem tego zjawiska są przedstawiciele rodzaju Porities, którzy w warunkach słabego oświetlenia wykształcają płaskie kolonie. Natomiast gdy światła jest pod dostatkiem, ich kolonie mają gałązkowy pokrój. Co ciekawe, mogą pojawiać się również pośrednie formy z płaską podstawą kolonii i wyrastającymi z niej gałązkami. Do tej pory zjawisko to pozostawało jednak nieznane w kopalnych rafach – mówi prof. Mikołaj Zapalski z Wydziału Geologii UW.

Naukowcy zbadali materiał pochodzący z terenów dzisiejszego Maroka, Belgii i Polski, na który składały się dewońskie koralowce z wymarłej dziś grupy Tabulata, żyjące w okresie wielkiego rozkwitu ekosystemów rafowych, w zróżnicowanych warunkach oświetlenia. Obserwacje wykazały, że w zależności od ilości dostępnego światła przedstawiciele rodzaju Roseoporella wykształcali bliźniaczo podobne kształty kolonii jak dzisiejsze koralowce Porites.

– Pokazuje to, że mimo prawie 400 mln lat dzielących dewońskie i współczesne koralowce organizmy te wykazywały zaskakująco podobne reakcje na zmieniające się warunki środowiskowe. Stwarza to unikatową okazję do dalszych badań porównawczych – dodaje prof. Zapalski.

Artykuł przedstawiający wyniki badań ukazał się w czasopiśmie „Coral Reefs”. Powstał we współpracy naukowców z Wydziału Geologii UW (doktorant Aleksander Majchrzyk i prof. Mikołaj Zapalski) z dr. hab. Michałem Jakubowiczem (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu) oraz dr. Pimem Bongaertsem z Kalifornijskiej Akademii Nauk (California Academy of Sciences).