27 lutego zaczął działać chartumski ośrodek Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej Uniwersytetu Warszawskiego – polski ośrodek archeologiczny. Będzie pomagał naukowcom prowadzić wykopaliska na terenie Sudanu. Wesprze także sudański Departament Starożytności oraz administrację odpowiedzialną za kulturę i badania naukowe.

Polscy archeolodzy są obecni w Sudanie od końca lat 50. XX wieku, czyli od czasów tzw. pierwszej Akcji Nubijskiej – badań w dolinie Nilu przed powstaniem wielkiej tamy w Asuanie. Wtedy to ekspedycja prof. Kazimierza Michałowskiego odkryła i uratowała freski z katedry w Faras. Od tego czasu polscy archeolodzy są w światowej czołówce badań nubiologicznych.

 

Rokrocznie w Sudanie pracuje kilka misji archeologicznych pod auspicjami CAŚ UW oraz z innych polskich ośrodków naukowych, w których uczestniczy ok. 100 osób. Polski ośrodek archeologiczny CAŚ UW (ang. Polish Archaeological Unit in Khartoum of the Polish Centre of Mediterranean Archaeology, University of Warsaw) ma za zadanie wspierać ich działania i wspomagać ich prace – zarówno od strony organizacyjnej, jak i naukowej. Jest to dopiero druga zagraniczna placówka archeologiczna w tym kraju. Na jej czele stanął dr hab. Mahmoud El-Tayeb z CAŚ UW. Inicjatorem powstania ośrodka jest dr Artur Obłuski, dyrektor stacji CAŚ w Kairze.

 

Centrum powstało dzięki współpracy z Fundacją Ochrony Zabytków z Gdańska, która jest od wielu lat zaangażowana m.in. we wspieranie badań w Sudanie. Dzięki udostępnionym przez fundację pomieszczeniom centrum dysponuje przestrzenią biurową w gmachu Departamentu Starożytności (National Corporation for Antiquities and Museums), tuż przy Muzeum Narodowym. Będzie to ułatwiać studia nad zabytkami znajdującymi się w muzeum. Do dyspozycji centrum jest też dom w dzielnicy Omdurman, w którym będą zatrzymywać się polskie misje, stypendyści i naukowcy pracujący w Sudanie.

 

Pracownicy ośrodka zajmą się obsługą formalną i logistyczną polskich misji naukowych w Sudanie, w szczególności misji Uniwersytetu Warszawskiego. Jednostka wesprze Departament Starożytności oraz administrację odpowiedzialną za kulturę i badania naukowe m.in. przy realizowaniu prac archeologicznych i konserwatorskich przygotowujących stanowiska archeologiczne do zwiedzania oraz projektów muzealnych. Ośrodek jest odpowiedzialny za zacieśnianie współpracy z zagranicznymi misjami archeologicznymi w Sudanie. Będzie organizować wystawy, pokazy filmowe oraz zwiedzanie stanowisk badanych przez misje CAŚ.

 

W otwarciu 27 lutego wzięli udział m.in.: Mohamed Abou Zaid Mustafa, minister turystyki, starożytności i przyrody Sudanu; prof. Marcin Pałys, rektor UW; dr Abdelrahman Ali Mohamed, dyrektor sudańskiej National Corporation for Antiquities and Museums; Michał Murkociński, ambasador RP w Egipcie, Sudanie i Erytrei; przedstawiciele polskiego ministerstwa nauki dr hab. Sebastian Skuza i dr Anna Budzanowska.