Prof. Marta Szulkin z Wydziału Biologii UW jest współautorką artykułu dotyczącego wpływu zmian klimatu i urbanizacji na stan bioróżnorodności. Wnioski przedstawione przez naukowców na łamach „Nature Climate Change” mogą w przyszłości pomóc zaprojektować przestrzenie lepiej dostosowane do zmieniającego się środowiska.

Dotychczas biologiczne skutki zmian klimatu oraz rozwoju miast były w świecie nauki badane jako osobne zagadnienia. Zespół naukowców z udziałem prof. Marty Szulkin z Wydziału Biologii UW postanowił zbadać ich wspólne oddziaływanie na procesy ekologiczne i ewolucję gatunków żyjących na obszarach miejskich. Ich ustalenia zostały opublikowane w czasopiśmie Nature Climate Change.

 

Jednym z przykładów interakcji zmian klimatu i urbanizacji jest ich wpływ na temperaturę panującą w miastach. Wzrost temperatury wynikający ze zmiany klimatu może przyczynić się do szybszego wzrostu drzew w chłodniejszym klimacie oraz wolniejszego w cieplejszym. W takim wypadku miasta z większą ilością drzew mogą lepiej wykorzystywać oferowany przez nie cień, wpływając na warunki życia mieszkańców oraz rozwój wielu gatunków zwierząt i roślin. Proces omawiany przez naukowców widoczny jest także w odniesieniu do m.in. przepływu rzek czy problemów z dostępem do wody i jej zanieczyszczeniami. Inną kwestią podniesioną przez badaczy jest problem izolacji niektórych gatunków zwierząt spowodowany fragmentacją ich środowiska naturalnego i utrudnieniem przemieszczania się do chłodniejszych terenów (ang. climatic niche tracking).

 

Okazuje się to dodatkowym obciążeniem dla zwierząt, np. pum w Kalifornii, które przy braku procesów urbanizacyjnych mogłyby łatwiej podążać za zmianami klimatycznymi i przemieszczać się na północ; jednak rozwój aglomeracji miejskich bardzo im takie wędrówki utrudnia.

 

W celu lepszego zrozumienia omawianego zjawiska naukowcy zaproponowali pięć hipotez, obrazujących możliwe zmiany w ewolucji gatunków na obszarach miejskich i naturalnych, uwarunkowanych zmianami klimatu i urbanizacją. Przewidują one zarówno większą dominację gatunków miejskich jak i stopniowe zadomowienie się w miastach roślin i zwierząt, które jak dotąd nie były tam spotykane. Weryfikacja hipotez ma być możliwa m.in. poprzez stałą obserwację miejskich ekosystemów i zbadanie sytuacji społeczno-ekonomicznej ludności w kontekście zmian klimatu. W przyszłości omawiane badania mogą pomóc w projektowaniu zielonych miast, odpornych na zmiany klimatyczne oraz przyjaznych dla wszystkich zamieszkujących je gatunków.

Szczegóły publikacji

Urban, M.C., Alberti, M., De Meester, L., Yuyu Zhou, Brian C. Verrelli, Szulkin M. et al (2024), Interactions between climate change and urbanization will shape the future of biodiversity, Nature Climate Changehttps://doi.org/10.1038/s41558-024-01996-2