Uczestnicy misji archeologicznej Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW przeprowadzili pierwszy rekonesans w libańskiej prowincji Akkar, w centralnej części tzw. Żyznego Półksiężyca. Obszar ten jest wciąż mało rozpoznany przez archeologów.

Kiedy archeolodzy mówią o historii ziemi biblijnej, odnoszą się zwykle do wyników badań z południowego Lewantu, czyi Izraela. Obszar ten obejmuje jednak także mało rozpoznane pod względem archeologicznym tereny dzisiejszego Libanu. Celem najnowszego projektu CAŚ UW jest przeprowadzenie nieinwazyjnych badań powierzchniowych umożliwiających poznanie pozostałości archeologicznych w libańskiej prowincji Akkar, w północnym Libanie.

Obszar ten od trzeciego tysiąclecia p.n.e. po okres wypraw krzyżowych odgrywał ważną rolę jako korytarz komunikacyjny łączący Syrię i Mezopotamię z wybrzeżem śródziemnomorskim. Ze wzmianek w źródłach starożytnych wiadomo, że rywalizowały tu potęgi, takie jak Egipt i imperium Hetytów (tereny dzisiejszej Turcji), bo Akkar zapewniał też łagodny klimat, urodzajną ziemię i dogodne warunki dla osadnictwa.

Grupa archeologów z CAŚ UW pod kierownictwem dr Zuzanny Wygnańskiej przeprowadziła wstępny rekonesans archeologiczny w sierpniu 2018 roku. Badany obszar jest częściowo górzysty, częściowo równinny, poprzecinany wieloma dolinami rzek, więc wyboru miejsc do badań dokonano na podstawie analizy zdjęć satelitarnych. W trakcie miesiąca prac zidentyfikowano kilkadziesiąt stanowisk – rozległe osiedla zamieszkane przez setki lat, jak i skupiska dawnej ceramiki czy narzędzi kamiennych. Większość stanowisk pochodzi z okresów późnych – z czasów Bizancjum, wypraw krzyżowych oraz czasów dynastii mameluckich i otomańskich. Dla badaczy szczególnie interesujące było odkrycie budowli megalitycznych z połowy czwartego tysiąclecia p.n.e.

Do tej pory wiadomo było o kilkudziesięciu takich grobowcach zbudowanych z wielkich głazów, interpretowanych jako miejsca pochówku ludności nomadycznej. Archeolodzy z CAŚ UW zidentyfikowali towarzyszące im budowle – wielkie prostokątne pomieszczenia z absydą przylegającą do krótszego boku. To, czy budowle takie miały charakter mieszkalny czy kultowy pozostaje na razie zagadką, ale już samo ich współwystępowanie z grobowcami to nieznane dotąd zjawisko. Równie ciekawe było odnalezienie w pobliżu megalitów głazów zdobionych rytami z motywem węża, wskazującymi, że miejsce miało charakter kultowy. Są to jednak dopiero wstępne wyniki, a zespół planuje kontynuację badań – tak, aby dowiedzieć się więcej o różnych okresach historii prowincji Akkar.