Działalność uczelni w warunkach pandemii COVID-19, wybory rektorskie, rozwój przełomowych projektów badawczych, ogólnopolskie i międzynarodowe sukcesy pracowników oraz studentów. Rok 2020 obfitował w wiele wyzwań i ważnych wydarzeń na Uniwersytecie Warszawskim. Prezentujemy wybrane tematy, którymi żyła społeczność akademicka w mijającym roku, nadzwyczajnym w historii UW.

UW w czasie pandemii

Pandemia COVID-19 miała wpływ na zmianę funkcjonowania UW. W marcu uczelnia przeszła w tryb pracy i nauki zdalnej, z wyjątkiem zajęć i obowiązków służbowych, które ze względu na swój charakter musiały być realizowane stacjonarnie. Z powodu pandemii przesunięciu uległa sesja letnia roku akademickiego, rekrutacja, a także rozpoczęcie roku akademickiego 2020/2021. Dzięki transmisjom internetowym możliwe było śledzenie wydarzeń odbywających się na Uniwersytecie – w tym po raz pierwszy online Dnia Otwartego dla kandydatów na studia.

W związku z sytuacją pandemiczną wprowadzono na uczelni programy wsparcia dla społeczności akademickiej. Pracownicy i doktoranci UW od kilku miesięcy mogą skorzystać z bezpłatnych testów w kierunku zakażenia wirusem SARS-CoV-2. Obecna tura badań realizowana jest do 26 lutego. Każdy student, doktorant i pracownik UW od początku pandemii ma także możliwość uzyskania bezpłatnego wsparcia psychologicznego online, świadczonego przez Centrum Pomocy Psychologicznej UW.

Społeczność UW w walce ze skutkami pandemii wspiera także otoczenie zewnętrzne. W czasie pierwszej fali koronawirusa na Wydziale Fizyki UW przez kilka tygodni realizowana była akcja produkcji przyłbic ochronnych dla medyków. Badacze z UW stale angażują się także w projekty naukowe, których celem jest poznanie wpływu pandemii na różne aspekty życia (m.in. biologiczne, socjologiczne, psychologiczne, ekonomiczne) i przeciwdziałanie jej negatywnym rezultatom.

Wybory rektorskie

Rok 2020 był dla Uniwersytetu Warszawskiego rokiem wyborczym. Trwające od marca do czerwca głosowania wyłoniły nowe władze uczelni oraz nowy skład Senatu. O głosy w wyborach rektorskich ubiegało się trzech kandydatów: prof. Alojzy Z. Nowak, prof. Paweł Strzelecki oraz prof. Andrzej Tarlecki. 17 czerwca Kolegium Elektorów UW, składające się z przedstawicieli wszystkich grup społeczności akademickiej, zadecydowało o wyborze prof. Alojzego Z. Nowaka, który został 45. rektorem w historii uczelni.

1 września prof. Alojzy Z. Nowak rozpoczął urzędowanie w kadencji 2020-2024 wraz z zespołem rektorskim w składzie: prof. Sambor Grucza (prorektor ds. współpracy i spraw pracowniczych), prof. Ewa Krogulec (prorektor ds. rozwoju), prof. Zygmunt Lalak (prorektor ds. badań) oraz prof. Sławomir Żółtek (prorektor ds. studentów i jakości kształcenia).

Nowe wydziały i władze dziekańskie

Równolegle do wyborów władz rektorskich odbywały się także głosowania na poszczególnych wydziałach. Powołano nowych dziekanów i prodziekanów, w tym prodziekanów ds. studenckich – kierowników jednostek dydaktycznych.

Od 1 września 2020 roku na Uniwersytecie Warszawskim funkcjonuje 5 nowych wydziałów: Wydział Archeologii, Wydział Filozofii, Wydział Historii, Wydział Socjologii oraz Wydział Nauk o Kulturze i Sztuce. Nowe wydziały powstały w związku z przekształceniem się dawnych wydziałów: Historycznego oraz Filozofii i Socjologii. Łącznie na UW działają obecnie 24 wydziały.

Program „Inicjatywa doskonałości”

W 2020 roku na Uniwersytecie Warszawskim realizowany był także program „Inicjatywa Doskonałości-Uczelnia Badawcza”. W październiku 2019 roku Uniwersytet zajął I miejsce w konkursie Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego i zdobył status uczelni badawczej na lata 2020-2026. Zgodnie z wnioskiem złożonym w konkursie, UW realizuje 5 Priorytetowych Obszarów Badawczych oraz 70 działań, prowadzących do zwiększenia wpływu działalności uczelni na rozwój światowej nauki. W pierwszym roku funkcjonowania programu, na uczelni zorganizowano spotkania informacyjne, podczas których wszyscy członkowie społeczności UW mogli dowiedzieć się czego dotyczą poszczególne obszary badawcze oraz jak włączyć się w działania programu. W ramach IDUB odbyły się pierwsze konkursy, dotyczące m.in. promocji badań naukowych czy wzmacniania potencjału infrastruktury badawczej.

UW na arenie międzynarodowej

W 2020 roku Uniwersytet Warszawski umacniał swoją widoczność międzynarodową, zajmując wysokie miejsca w światowych rankingach m.in. Quacquarelli Symonds World University Ranking (QS) oraz Shanghai’s Global Ranking of Academic Subjects (GRAS). UW należy do 3% najlepszych uczelni na świecie. Uczelnia została doceniona także statuetką Kryształowej Brukselki w kategorii „Nauka–Uczelnie”, za dotychczasowe osiągnięcia w zdobywaniu grantów na badania z programu Horyzont 2020 (w latach 2014–2020). W 2020 roku UW rozwijał także działalność w ramach sojuszu 4EU+.

Osiągnięcia naukowe pracowników

Rok 2020 obfitował w nagrody dla naukowców z UW, przyznane przez polskie i międzynarodowe gremia. 3 osoby zostały wyróżnione grantami Europejskiej Rady ds. Badań za rok 2020, 2 osoby otrzymały to wyróżnienie za rok 2019. W mijającym roku Starting Grants ERC zostały przyznane dr. Wojciechowi Czerwińskiemu oraz dr. Michałowi Pilipczukowi z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki, Consolidator Grant otrzymała dr hab. Justyna Olko z Wydziału „Artes Liberales”. Za rok 2019 granty otrzymali: dr hab. Anna Matysiak z Wydziału Nauk Ekonomicznych (Consolidator Grant) oraz prof. Stefan Dziembowski z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki (Advanced Grant). Projekty naukowe prowadzone przez badaczy z UW były także nagradzane m.in. przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej, Narodowe Centrum Nauki oraz Narodową Agencję Wymiany Akademickiej.

Nagrody dla dydaktyków

Po raz kolejny na UW wyróżniono najlepszych nauczycieli akademickich. Nagroda Dydaktyczna Rektora UW została przyznana w listopadzie, za wybitne osiągnięcia dydaktyczne i wprowadzanie nowatorskich metod kształcenia. Otrzymali ją: dr Krzysztof Kaleta (w dziedzinie nauk społecznych), dr Renata Hryciuk oraz dr hab. Agnieszka Szarkowska (ex aequo w dziedzinie nauk humanistycznych), dr Janusz Cukras (w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych). W tym roku komisja konkursowa uhonorowała wyróżnieniami dodatkowo 3 osoby: dr. Roberta Ślepaczuka, dr hab. Agnieszkę Otwinowską-Kasztelanic i dr hab. Katarzynę Grabowską.

Sukcesy studentów

Krajowe i międzynarodowe sukcesy w 2020 roku odnosili także studenci UW. Wśród nich jest m.in. zespół studentek z Wydziału Prawa i Administracji, który zajął pierwsze miejsce w piątej edycji międzynarodowego konkursu z prawa humanitarnego i uchodźczego. Drużyna z UW jest pierwszą polską reprezentacją, która zwyciężyła w tym konkursie. W mijającym roku wyróżniono także studentów programu MBA na UW, którzy zajęli pierwsze miejsce w wiosennej edycji międzynarodowej gry strategicznej CAPSIM Challenge, pokonując 73 zespoły z uczelni całego świata. Z kolei Koło Naukowe Arabistów Uniwersytetu Warszawskiego otrzymało nagrodę główną w kategorii StRuNa-Media w tegorocznym konkursie Studenckiego Ruchu Naukowego (StRuNa) za popularyzację wiedzy o kulturze, państwach arabskich i muzułmańskich. Nasi studenci stawali na najwyższym podium także w dziedzinie sportu m.in. w zawodach w brydżu sportowym oraz wspinaczce.

I Dyktando UW i reaktywacja Poradni Językowej UW

26 listopada odbyło się I Dyktando UW. Jego głównym bohaterem został Student Sławek, rzeźba sprzed gmachu dawnej Biblioteki. W walce o tytuł Uniwersyteckiego Mistrza Ortografii online zmierzyło się 437 osób, w tym studenci, doktoranci i pracownicy Uniwersytetu. Zwycięzcą został Aleksander Augustyniak, student z Wydziału Prawa i Administracji. Wicemistrzami zostali również studenci: Katarzyna Bugaj z Wydziału Lingwistyki Stosowanej oraz Franciszek Sułot z Wydziału Nauk Politycznych i Studiów Międzynarodowych. W 2020 roku działalność reaktywowała Poradnia Językowa UW, nawiązująca do tradycji najstarszej akademickiej poradni językowej w Polsce.

Trzy uniwersyteckie rocznice

W ostatnich miesiącach 2020 roku przypadły trzy 40-lecia powstania: Komisji Zakładowej NSZZ „Solidarność” na UW, Samorządu Studentów UW oraz Muzeum Uniwersytetu Warszawskiego. Na stronie internetowej Uniwersytetu oraz w zimowym wydaniu pisma „UW” prezentowane są opisy najważniejszych wydarzeń z historii „Solidarności” na UW w latach 80-tych i wspomnienia uczestników tamtych wydarzeń, informacje o działalności Muzeum UW i jego zbiorach, a także artykuły o tym, jak wyglądały początki samorządu studentów na Uniwersytecie i dlaczego samorządność studencka jest ważna w życiu akademickim.