Był przedstawicielem pokolenia Kolumbów – wybitnych pisarzy i artystów, których młodzieńcze lata splątały wojenne losy. Krzysztof Kamil Baczyński przez wielu historyków literatury uważany jest za jednego z największych polskich poetów, porównywany do Juliusza Słowackiego. Student polonistyki, który uczestniczył w tajnych kompletach UW, a jednocześnie żołnierz Armii Krajowej, gotowy poświęcić swoje życie w obronie Ojczyzny.

22 stycznia minęła setna rocznica urodzin poety. Z tej okazji Sejm RP postanowił docenić jego zasługi dla polskiej sztuki, kultury i niepodległości, ogłosił więc rok 2021 rokiem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Patronami tego roku są również: Stanisław Lem, Tadeusz Różewicz, Cyprian Kamil Norwid oraz kardynał Stefan Wyszyński.

 

Jasny światopogląd

Już w młodości Krzysztof Kamil Baczyński wyróżniał się talentem literackim i plastycznym. Był uczniem  warszawskiego liceum im. Stefana Batorego. W jednej klasie uczył się z przyszłymi bohaterami Szarych Szeregów – Tadeuszem Zawadzkim ps. „Zośka”, Janem Bytnarem ps. „Rudy” oraz Maciejem Aleksym Dawidowskim ps. „Alek”. Należał też do tajnego, radykalnego ugrupowania socjalistycznego „Spartakus” oraz do 23 Warszawskiej Drużyny Harcerskiej, tzw. „Pomarańczarni”, jednej z najstarszych drużyn harcerskich, która działa do dziś.

 

Na początku okupacji Baczyński związał się z socjalistyczną grupą „Płomienie”, publikował też w miesięczniku literacko-społecznym „Droga”, tworzonym przez młodzież akademicką. Jednak lewicowe poglądy młodego poety znacznie osłabły po wkroczeniu Sowietów do Polski. W czasie wojny Krzysztof Kamil Baczyński zaczął wydawać konspiracyjne tomiki wierszy, posługując się m.in. pseudonimem Jan Bugaj. Współpracował też z referatem literackim Podwydziału Propagandy Mobilizacyjnej „Rój” Biura Informacji i Propagandy AK.

 

Miłość i tajna polonistyka

1 grudnia 1941 r. podczas wieczorku poetyckiego, Krzysztof Kamil Baczyński poznał studentkę polonistyki Barbarę Drapczyńską. Po czterech dniach znajomości Baczyński postanowił poprosić Basię o rękę. 3 czerwca 1942 r. narzeczeni wzięli ślub w kościele na Powiślu. Świadkiem pana młodego był publicysta Jerzy Andrzejewski. W uroczystości wziął udział m.in. Jarosław Iwaszkiewicz, który obdarował młodą parę okazałym bukietem bzów.

 

Jesienią 1942 r. Krzysztof Kamil Baczyński zaczął studiować polonistykę, uczestniczył w tajnych kompletach UW. Studia przerwał w połowie 1943 r. i wstąpił do Szarych Szeregów. Dostał przydział do II plutonu „Alek” II kompanii „Rudy” batalionu „Zośka”. Został sekcyjnym i dowodził pięcioma żołnierzami.

 

Podczas okupacji Baczyński ukończył podziemną Szkołę Podchorążych Rezerwy „Agricola”, uczestniczył w kilku akcjach sabotażowych, m.in. w wysadzeniu pociągu niemieckiego.

 

Poeta zginął 4 sierpnia około godziny 16, w Pałacu Blanka przy pl. Teatralnym w Warszawie. Trafił go niemiecki snajper strzelający z gmachu Teatru Wielkiego. Niecały miesiąc później, 1 września zmarła Barbara Baczyńska, którą odłamek szkła ranił w skroń. Dziś oboje spoczywają w jednym grobie na warszawskich Powązkach.

Czy wiesz, że:

 

  • W setną rocznicę urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego na warszawskim Powiślu, przy ul. Solec 85, odsłonięto mural upamiętniający poetę. Odwzorowano jego wizerunek z fotografii portretowej z 1939 r.
  • Muzycznej interpretacji wierszy poety i powstańca Krzysztofa Kamila Baczyńskiego podjęli się m.in. Mela Koteluk, Czesław Mozil i zespół Kwadrofonik, a wcześniej Ewa Demarczyk.
  • W 2013 r. Kordian Piwowarski wyreżyserował film „Baczyński”, który jest próbą odpowiedzi na pytania o życie i twórczość poety.
  • W 2018 roku Krzysztof Kamil Baczyński został odznaczony pośmiertnie Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski.
  • Patronami roku 2021, z okazji setnej rocznicy urodzin, zostali również: Stanisław Lem i Tadeusz Różewicz. Z okazji 120. rocznicy urodzin i 40. rocznicy śmierci kardynał Stefan Wyszyński, a 200. rocznicy urodzin – Cyprian Kamil Norwid.