Organizacja kształcenia, stypendia i akademiki – to najczęściej poruszane tematy podczas live’a z prof. Sławomirem Żółtkiem, prorektorem UW ds. studentów i jakości kształcenia przeprowadzonego 28 września 2021 r. Zapis transmisji dostępny jest na kanale YouTube Uniwersytetu oraz na profilu UW na Facebooku.

28 września odbyło się kolejne już spotkanie online z prof. Sławomirem Żółtkiem, prorektorem UW ds. studentów i jakości kształcenia. Podczas transmisji na kanale YouTube Uniwersytetu Warszawskiego (w jęz. polskim) oraz na profilu UW na Facebooku (w jęz. angielskim oraz z tłumaczeniem na polski język migowy) prorektor odpowiadał na pytania zadawane przez studentów.

Poniżej prezentujemy wybrane pytania wraz z odpowiedziami:

Czy w związku z rosnącą w ostatnich tygodniach liczbą zakażeń koronawirusem decyzja o powrocie do nauczania stacjonarnego jest uzasadniona?

Obawy z tym związane były oczywiste dla całego zespołu rektorskiego w momencie podejmowania decyzji o powrocie na uczelnię. Trzeba jednak wziąć pod uwagę dwie okoliczności: po pierwsze, o powrocie do kształcenia stacjonarnego zdecydowaliśmy jako pierwsza uczelnia w Polsce (już w kwietniu 2021 r.). Druga kwestia dotyczy zapewnienia usług edukacyjnych na wysokim poziomie. Kształcenie zdalne jest alternatywą dla braku kształcenia, natomiast nie stanowi w pełni satysfakcjonującej alternatywy dla kształcenia stacjonarnego. Także życia akademickiego nie da się w pełni realizować w formie zdalnej.

W sierpniu uchylono rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 25 lutego 2021 r. w sprawie czasowego ograniczenia funkcjonowania niektórych podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki w związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 (Dz. U. z 2021 r. poz. 1464), wobec czego uczelnie nie mają właściwie innej możliwości niż powrót do swojego zasadniczego trybu pracy.

Doświadczenie i wypowiedzi specjalistów sugerują, że COVID-19 zostanie z nami na dłużej, więc powinniśmy się dostosować do funkcjonowania w nowej rzeczywistości. Bardzo cieszy wysoki współczynnik wyszczepienia wśród studentek i studentów UW, który jest na poziomie 82%. W przypadku zaś nowych studentów współczynnik ten osiąga ok. 90%. Dane te dotyczą osób, które wzięły udział w badaniu dot. poziomu zaszczepienia wśród studentów i doktorantów. Ten wspólny wysiłek pozwala na rzeczywisty powrót do normalnego funkcjonowania.

Co musiałoby się stać, aby Uniwersytet powrócił do kształcenia zdalnego jako zasady? Czy wzrost zakażeń może być takim powodem?

Musiałyby się pojawić przepisy prawa powszechnie obowiązującego (tj. wydawane na poziomie rządowym), które obligowałyby do takiego kroku uczelnie. Ogólny wzrost zakażeń w kraju nie wydaje się wystarczającym uzasadnieniem, o ile nie będzie uniemożliwiał pracy Uniwersytetu.

Dlaczego obowiązek zasłaniania ust i nosa nie dotyczy wszystkich członków społeczności naszego Uniwersytetu? Jak będzie wyglądało egzekwowanie noszenia maseczek podczas zajęć?

Obowiązek, o którym mowa, wynika z aktualnych przepisów prawa powszechnie obowiązującego, a precyzyjniej z rozporządzenia Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. 2021 poz. 861 ze zm.). W paragrafie 25 ust. 4 tego aktu prawnego zostały wymienione wyłączenia dotyczące określonych grup osób, które maseczek nosić nie muszą, np. uczniów. Nie ma w nich jednak wciąż mowy o studentach i doktorantach. Natomiast wykładowcy jako osoby wykonujące czynności zawodowe nie mają obowiązku zasłaniania ust i nosa podczas pracy.

W zarządzeniu rektora mamy jednak przepis mówiący o tym, że prowadzący decyduje o możliwości rezygnacji z noszenia maseczek przez uczestników zajęć lub egzaminu czy zaliczenia. Wspomniane zarządzenie rektora wskazuje, że zdjęcie maseczek może nastąpić ze względu na troskę o jakość zajęć dydaktycznych lub z uwagi na problemy zdrowotne. W przypadku osób, które nie mogą nosić maseczek ze względów zdrowotnych, istnieją dwie drogi działania: poinformowanie o tym prowadzącego zajęcia lub skorzystanie z pomocy Biura ds. Osób z Niepełnosprawnościami (BON).

Jeżeli student lub doktorant odmówi zasłonięcia ust i nosa bez podania uzasadnienia, wykładowca może danego studenta czy doktoranta wyprosić z zajęć. 

Czy osoba, która stwierdzi u siebie objawy podobne do zachorowania na koronawirusa, może przebywać na terenie uczelni?

Z zarządzenia rektora z dnia 18 czerwca 2021 r. w sprawie funkcjonowania Uniwersytetu Warszawskiego w stanie epidemii COVID-19 (Monitor UW z 2021 r. poz. 172) wynika niezmiennie, że osoba mająca objawy koronawirusa, a zatem także grypopodobne, nie może przebywać na terenie Uniwersytetu i w razie ich stwierdzenia powinna go natychmiast opuścić. To kwestia bezpieczeństwa wszystkich członków naszej społeczności. Odrobienie ewentualnej nieobecności należy w takim przypadku uzgodnić z prowadzącym zajęcia na zasadach ogólnych. 

Na jakich zasadach będą odsyłane na kwarantannę osoby, które miały kontakt z osobą zakażoną w trakcie zajęć? Czy kwarantannie podlegać będzie cała grupa, czy tylko wybrane osoby?

Kwestie związane ze skierowaniem na kwarantannę lub izolację regulują przepisy prawa powszechnie obowiązującego, tj. rozporządzenie Rady Ministrów z 6 maja 2021 r. w sprawie ustanowienia określonych ograniczeń, nakazów i zakazów w związku z wystąpieniem stanu epidemii (Dz. U. 2021 poz. 861 ze zm.). Chcę to mocno podkreślić – na chwilę obecną wynika z nich, że osoby zaszczepione, które miały kontakt z osobą zakażoną koronawirusem, nie są objęte obowiązkiem odbycia kwarantanny czy izolacji. Także z tego względu warto zatem się zaszczepić.

Czy pracownicy, doktoranci i studenci mogą liczyć na bezpłatne testy PCR w kierunku koronawirusa?

Do końca grudnia 2021 r. został przedłużony termin, w którym pracownicy i doktoranci UW mogą poddać się bezpłatnym badaniom w kierunku aktywnego zakażenia koronawirusem SARS-CoV-2. Decyzja o zaoferowaniu takich testów również w 2022 r. zostanie podjęta na podstawie zainteresowania badaniami do końca bieżącego roku kalendarzowego. Na razie nie ma planów, aby do programu bezpłatnych testów finansowanych przez Uniwersytet włączyć także studentów.

Czy Uniwersytet zamierza przeprowadzić kolejne akcje szczepień dla studentów?

Jeśli będzie taka potrzeba, zorganizowanie takiej akcji nie stanowi problemu. Trzeba jednak otwarcie przyznać, że dotychczasowe akcje szczepień na terenie UW nie cieszyły się dużym zainteresowaniem ze strony społeczności akademickiej – prawdopodobnie ze względu na łatwość uzyskania szczepionki w innych miejscach. Pojawia się więc pytanie o sens ponoszenia kosztów organizowania kolejnego punktu szczepień.

W tym momencie rozważamy różne możliwości organizacji szczepień i w tym celu zbieramy deklaracje dot. chęci zaszczepienia się wśród mieszkańców akademików, w szczególności cudzoziemców, w której to grupie poziom zaszczepienia jest rzeczywiście najniższy.

W jakim trybie będą pracowały dziekanaty?

Wracamy do pracy stacjonarnej, dotyczy to także pracowników administracyjnych. Duża część dziekanatów pracowała stacjonarnie także wcześniej. Oczywiście kierownicy poszczególnych jednostek mogą ustalić godziny pracy zdalnej, jednak będą one jedynie uzupełnieniem trybu stacjonarnego.

Czy biblioteki wrócą do działania sprzed pandemii?

Tak, od nowego roku akademickiego biblioteki powinny funkcjonować na normalnych zasadach.

Czy rozważane jest wprowadzenie ankiet ewaluacyjnych dla studentów dot. oceny pracy kierowników jednostek dydaktycznych i pracowników dziekanatów?

Jeżeli chodzi o ewaluację pracy zarówno dziekanatów ds. studenckich, jak i kierowników jednostek dydaktycznych (prodziekanów ds. studenckich), mamy dwie uchwały Uniwersyteckiej Rady ds. Kształcenia (URK): uchwałę nr 17 z dnia 5 marca 2021 r. w sprawie wytycznych dotyczących trybu i standardów dokonywanej przez studentów okresowej ewaluacji pracy jednostek administracyjnych zapewniających obsługę toku studiów na Uniwersytecie Warszawskim oraz uchwałę nr 22 z 30 kwietnia 2021 r. w sprawie wytycznych dotyczących trybu i standardów dokonywanej przez studentów okresowej ewaluacji pracy kierowników jednostek dydaktycznych oraz kierowników studiów. Nakładają one obowiązek przeprowadzenia takich ankiet co najmniej raz w roku, począwszy od roku akademickiego 2021/2022.

Jak można się ubiegać o miejsce w akademiku?

Kwestią rejestracji do akademików zajmuje się Biuro ds. Pomocy Materialnej. Do tej pory przeprowadzono trzy tury rejestracji, po których zostało ok. 200 wolnych miejsc. Stąd decyzja o uruchomieniu dodatkowej rejestracji w systemie żetonowym. Istnieje też możliwość złożenia odpowiedniego podania na wypadek zwolnienia miejsca.

W tej chwili we wszystkich domach studenta UW znajduje się ok. 2350 miejsc. Zmiana liczby w stosunku do lat poprzednich wynika z likwidacji pokoi 3-osobowych i powrotu do kwaterowania mieszkańców również w pokojach 2-osobowych. Staramy się przy tym stale podnosić standard mieszkania w akademikach.

Jaki odsetek studentów dostanie stypendium rektora w przyszłym roku akademickim?

To świadczenie otrzyma do 10% studentów danego kierunku studiów – jest to górna granica liczby osób, które mogą otrzymać stypendium rektora zgodnie z przepisami ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (tekst jednolity: Dz.U. 2021 poz. 478 ze zm.). Im więcej osób je otrzymuje, tym jego kwota jest niższa, dlatego decyzję o wysokości odsetka uprawnionych do pobierania stypendium rektora będziemy konsultować z samorządem studentów.

Jak można otrzymać zwolnienie z czesnego za studia w języku angielskim?

Procedura zwalniania z opłat za studia jest określona w zarządzeniu nr 130 rektora UW z dnia 30 września 2019 r. w sprawie zasad pobierania oraz warunków i trybu zwalniania z opłat za usługi edukacyjne w Uniwersytecie Warszawskim (tekst jednolity: Monitor UW z 2021 r. poz. 214). W przypadku cudzoziemców decyzję w tej sprawie podejmuje rektor, a w jego imieniu – prorektor ds. studentów i jakości kształcenia.

Kto decyduje o tym, że wybrane zajęcia dydaktyczne mogą być wyjątkowo prowadzone w trybie zdalnym?

Zarządzenie nr 111 rektora UW z dnia 16 września 2021 r. w sprawie organizacji zajęć dydaktycznych, egzaminów i zaliczeń w trybie zdalnym (Monitor UW z 2021 r. poz. 222) określiło podmiot odpowiedzialny za podjęcie tej decyzji. W przypadku studiów jest nim kierownik jednostki dydaktycznej, najczęściej prodziekan ds. studenckich, który do 30 września br. powinien wydać odpowiednie zarządzenie określające, jakie zajęcia będą odbywać się zdalnie. Zwyczajowo tego typu informacje znajdziemy na stronach internetowych wydziałów lub na ich profilach w mediach społecznościowych. 

Czy nieobecności na zajęciach z powodu kwarantanny i izolacji będą usprawiedliwione?

Tak, będą usprawiedliwione. Zostało to zagwarantowane w zarządzeniu nr 112 rektora UW z dnia 16 września 2021 r. w sprawie organizacji kształcenia w roku akademickim 2021/2022 ((Monitor UW z 2021 r. poz. 223). Nie zostaną one wliczone do ogólnego limitu nieobecności na zajęciach. Przy czym również efekty uczenia się z zajęć usprawiedliwionych muszą być zrealizowane, zatem sposób odpracowania także usprawiedliwionej nieobecności wymaga uzgodnienia z prowadzącym zajęcia. 

W jakim trybie będą organizowane zajęcia na studiach niestacjonarnych?

Studia niestacjonarne mogą być w większej części prowadzone w trybie zdalnym. Istnieje np. możliwość w pełni zdalnego nauczania na niektórych kierunkach prowadzonych w takiej formie, w szczególności dotyczy to tzw. studiów zaocznych (prowadzonych w trybie weekendowym).

Czy prowadzący może wymagać okazania paszportu covidowego od studenta, by ten mógł zdjąć maskę podczas zajęć?

Zgodnie z obowiązującym prawem nie ma obowiązku udzielenia odpowiedzi na pytanie dot. zaszczepienia. Odmowa odpowiedzi na tego typu pytanie nie może wiązać się z żadnymi negatywnymi konsekwencjami.

Jako Uniwersytet zachęcamy jednak wszystkich członków naszej społeczności do zaszczepienia się – jednym z działań zmierzających do tego jest kampania, która niedawno ruszyła: Ramię w ramię. 

Gdzie można zapoznać się ze swoim planem zajęć?

Plan zajęć każdego studenta dostępny jest na jego koncie w Uniwersyteckim Systemie Obsługi Studiów (USOSweb). Niektóre jednostki publikują też plany zajęć na swoich stronach internetowych. Osoby, które rozpoczynają swoją przygodę z Uniwersytetem zachęcam do kontaktu ze swoimi dziekanatami i radami samorządu studentów w poszczególnych jednostkach, które chętnie pomogą odnaleźć się na UW.