Uniwersytet Warszawski jest ważnym ośrodkiem prowadzącym badania nubiologiczne, czyli dotyczące rejonu południowego Egiptu i północnego Sudanu. 29 sierpnia na UW rozpoczęła się XV edycja Międzynarodowej Konferencji Nubiologicznej. Wydarzenie trwało do 4 września i zgromadziło archeologów, epigrafików, historyków oraz innych badaczy zajmujących się zagadnieniami związanymi z terenami Nubii od starożytności do współczesności.

Uniwersytet Warszawski jest jednym z wiodących ośrodków w badaniach nubiologicznych. Badania są prowadzone głównie w Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej, a także na Wydziale Archeologii. Prace archeologiczne były lub są prowadzone przez naukowców z UW na wielu stanowiskach w Sudanie, m.in. w Faras, Sobie, Ghazali czy Starej Dongoli. Na tym ostatnim stanowisku pracują nieprzerwanie od 1964 roku.

Stara Dongola to miejsce, gdzie można podziwiać największą kolekcję chrześcijańskich nubijskich malowideł ściennych z czasów średniowiecza czy najstarszy zachowany meczet w tej części Afryki. Obecnie badaniami kieruje dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej, który w 2017 roku otrzymał Starting Grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych (ERC) na prace nad upadkiem królestw średniowiecznej Nubii i powstawaniem w ich miejsce nowych społeczności. W 2022 roku dr hab. Artur Obłuski otrzymał wyróżnienie w głosowaniu publiczności w konkursie organizowanym przez ERC. Doceniono jego zaangażowanie we współpracę z lokalnymi społecznościami na rzecz dziedzictwa i zrównoważonego rozwoju.

Międzynarodowa Konferencja Nubiologiczna odbywa się co cztery lata i jest to największe na świecie wydarzenie naukowe prezentujące badania nubiologiczne. – Naukowcy przedstawiają najnowsze odkrycia archeologiczne, historyczne czy lingwistyczne, ale także dotyczące geologicznej historii regionu czy też nowoczesnych technik badania artefaktów archeologicznych przy użyciu metod chemicznych, fizycznych czy biologicznych. Przedstawiane są m.in. rezultaty najważniejszych projektów rekonstruujących przeszłość Afryki, kontynentu, którego historia przez wiele lat była pomijana w podręcznikach – mówi dr hab. Artur Obłuski, dyrektor Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej. – Ze względu na fakt, że spotykają się najlepsi naukowcy z różnych dziedzin, konferencja ta jest inkubatorem nowych pomysłów i nowych projektów we współpracy międzynarodowej – dodaje dyrektor CAŚ.

W tym roku spotkanie nubiologów odbyło się w Warszawie po raz trzeci. W 1972 roku konferencja miała miejsce w Muzeum Narodowym w Warszawie (MNW). Wtedy też powstało Międzynarodowe Towarzystwo Nubiologiczne. Jego pierwszym prezydentem został prof. Kazimierz Michałowski, który prowadził w Faras (z ramienia Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej w Kairze) pierwsze polskie wykopaliska w Sudanie. Podczas owej konferencji otwarto w MNW Galerię Faras. W 2006 roku konferencja po raz drugi została zorganizowana w Warszawie, tym razem na UW.

Podczas tegorocznej konferencji Międzynarodowe Towarzystwo Nubiologiczne zadecydowało, że po 50 latach od powołania zostanie ono oficjalnie zarejestrowane w Polsce. Na jego prezydenta wybrano dr. hab. Artura Obłuskiego, a honorowym członkiem Rady towarzystwa został wieloletni kierownik ekspedycji CAŚ w Starej Dongoli, Stefan Jakobielski.

W tegorocznej edycji uczestniczyło około 200 osób z całego świata. Brały one udział w warsztatach, tzw. okrągłych stołach i wykładach plenarnych. Z okazji konferencji przygotowano dwie wystawy: jedna z okazji 50-lecia Międzynarodowego Towarzystwa Nubiologicznego (w Starym BUW-ie) i druga, plenerowa – „Od Faras do Soba. Na ratunek archeologicznemu dziedzictwu Sudanu” (przed Muzeum UW). W wolnym dostępie został też wydany album o tym samym tytule co wystawa plenerowa. Książka prezentuje dorobek projektów archeologicznych kilku polskich instytucji. Szczegółowe informacje o konferencji są dostępne na stronie Międzynarodowej Konferencji Nubiologicznej >>

Konferencja została sfinansowana ze środków Ministerstwa Edukacji i Nauki na zadanie „Umiędzynarodowienie badań prowadzonych przez Stacje archeologiczne Uniwersytetu Warszawskiego”. Organizacja konferencji została również wsparta grantem z programu Uniwersytetu Warszawskiego „Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza”.