– W ostatnich latach zrobiliśmy wiele na rzecz naszej rozpoznawalności w Europie i na świecie. Zdajemy sobie jednak sprawę, że potrzeby są większe. Jesteśmy dumni z rozwoju współpracy międzynarodowej w zakresie wymiany studentów. Budujemy Uniwersytet Europejski. Zdobywamy też coraz więcej wysoko notowanych grantów, w tym ERC – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW, otwierając II Kongres Umiędzynarodowienia. W dwudniowym wydarzeniu, którego partnerem był Uniwersytet Warszawski, uczestniczyło kilkuset przedstawicieli uczelni i instytucji badawczych z całej Polski.
Jak skutecznie wspierać międzynarodową współpracę naukową? Jak radzi sobie naukowiec w Polsce wobec dynamicznej przestrzeni międzynarodowej? Czy warto uczestniczyć w sieci Uniwersytetów Europejskich? Gdzie jesteśmy i dokąd zmierzamy w kontekście ekosystemu europejskich Programów Ramowych?
To wybrane z pytań, na które odpowiedzi poszukiwało kilkuset ekspertów z zakresu szkolnictwa wyższego i nauki podczas II Kongresu Umiędzynarodowienia, który odbywał się od 11 do 12 września w Starej Bibliotece na kampusie UW przy Krakowskim Przedmieściu.
Made in Poland
Wydarzenie było kontynuacją debaty rozpoczętej wiosną w Gdańsku. Kluczowym punktem programu II Kongresu była międzyresortowa debata wiceministrów: nauki, spraw zagranicznych, spraw funduszy i polityki regionalnej oraz rozwoju i technologii, w której udział wzięli: prof. Andrzej Szeptycki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego, dr Henryka Mościcka-Dendys, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Zagranicznych, Marta Mioduszewska, zastępca dyrektora Departamentu Programów Wsparcia Innowacji i Rozwoju w Ministerstwie Funduszy i Polityki Regionalnej, oraz Ignacy Niemczycki, podsekretarz stanu w Ministerstwie Rozwoju i Technologii.
Wykład inauguracyjny na temat internacjonalizacji badań i nauki w szkolnictwie wyższym w obliczu wyzwań geopolitycznych wygłosił prof. Hans de Wit – wybitny holenderski ekspert w dziedzinie umiędzynarodowienia.
Podczas Kongresu uczestnicy rozmawiali m.in. o stopniu, w jakim umiędzynarodowienie powinno być uwzględnione w wizji rozwoju kraju oraz udziale polskich badaczy w Programach Ramowych UE. W kontekście 25-lecia udziału Polski w Programach Ramowych Unii Europejskiej oraz nadchodzącego 10. PR UE eksperci ocenili wpływ międzynarodowej współpracy na rozwój polskich badań i instytucji naukowych.
Szczególna uwaga została poświęcona europejskim strategiom zatrzymywania talentów w obszarze badań, innowacji i przedsiębiorczości. Polscy naukowcy, którzy z sukcesem pracowali za granicą, podzielili się swoimi historiami, opisując, jak międzynarodowa mobilność wpłynęła na rozwój ich kariery.
Podczas kongresu zostały również poruszone kwestie sojuszy Uniwersytetów Europejskich – w tym 4EU+, którego członkiem jest Uniwersytet Warszawski – i ich roli w budowaniu strategicznych relacji oraz podnoszeniu jakości i efektywności badań naukowych.
Strategiczne umiędzynarodowienie UW
W panelu zamykającym Kongres wystąpili przedstawiciele władz Uniwersytetu Warszawskiego, prezentując strategię umiędzynarodowienia realizowaną przez UW.
– Zdajemy sobie sprawę, jak dużą rolę odgrywa różnorodność źródeł finansowania badań naukowych. Stąd bardzo cenne są takie instytucje jak Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej.Aby skutecznie korzystać z tych źródeł, należy mieć jednak jasno określone kierunki rozwoju. Opracowaliśmy spójny program w kontekście umiędzynaradawiania uczelni na najbliższe cztery lata. Zależy nam szczególnie na tym, by nasi naukowcy nie tylko prowadzili badania za granicą, ale również tam uczyli – powiedział prof. Alojzy Z. Nowak, rektor UW, dodając: – Bardzo ważne jest budowanie rozpoznawalnych na rynku międzynarodowym grup badawczych. Zrobimy wszystko, by na UW takie grupy powstawały. Na UW prowadzimy politykę tworzenia zachęt przyciągających na uczelnię talenty, w tym szczególnie laureatów olimpiad szkolnych. Istotny jest również rozwój współpracy z biznesem, wspierającej badania aplikacyjne, ale też np. dających perspektywy studentom. Jest to też ważne w kontekście budowania środowiska zdającego sobie sprawę z roli badań w życiu społecznym. W tym kontekście mogę podać przykład podpisanej niedawno umowy o współpracy z Poland in Silicon Valley Center for Science, Innovation, and Entrepreneurship. Nie można także zapominać o wsparciu dla doktorantów.
Prof. Ewa Krogulec, prorektor UW, wskazała na przyjętą w czerwcu zeszłego roku przez UW strategię na lata 2023–2032: – Strategię, w której opracowanie włączyliśmy przedstawicieli wszystkich grup społeczności UW, traktujemy jako pewien system, który z punktu widzenia umiędzynarodowienia odgrywa dużą rolę. Z naszej perspektywy internacjonalizacja nie jest celem samym w sobie, a pewnym procesem – w obszarze nauki, badań, dydaktyki, ale też administracji czy wpływu na otoczenie społeczno-gospodarcze; umiędzynarodowienie to naturalny element rozwoju Uniwersytetu Warszawskiego.
– Pojęcie umiędzynarodowienia jest gradualne. Na Uniwersytecie Warszawskim mamy już wysoki jego poziom, ale dążymy do jeszcze większego. Umiędzynarodowienie jest narzędziem do osiągnięcia zupełnie innego celu. I nie chodzi o liczbę studentów czy pracowników wyjeżdżających i przyjeżdżających. Ważne jest stwarzanie odpowiednich warunków do opracowywania innowacyjnych rozwiązań – powiedział prof. Sambor Grucza, prorektor UW, dodając: – Jesteśmy częścią Sojuszu 4EU+, tworząc z siedmioma innymi europejskimi uczelniami Uniwersytet Europejski. To środek służący otwarciu uczelni, stworzeniu europejskiego tygla i pozyskaniu najlepszych.
Zapis transmisji wydarzenia dostępny jest na kanale YouTube NAWA.
II Kongres Umiędzynarodowienia został zorganizowany przez Narodową Agencję Wymiany Akademickiej i Narodowe Centrum Nauki w partnerstwie z Uniwersytetem Warszawskim. Zrealizowany w ramach projektu pn. Strategia umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego i nauki ze środków Funduszy Europejskich dla Rozwoju Społecznego: Działania FERS.01.05 Umiejętności w szkolnictwie wyższym. Wartość projektu wynosi: 9 993 687,96 zł.