Początkowo ogród botaniczny znajdował się za Pałacem Kazimierzowskim i uprawiano w nim zioła oraz warzywa. Później przeniesiono go do Łazienek Królewskich. Obecnie zajmuje 5 ha powierzchni. Rośnie tam ponad 5 tys. gatunków i odmian roślin. 8 kwietnia minęło 210 lat od powołania ogrodu do życia.

– Niewiele osób wie, że Aleje Ujazdowskie 4 nie są pierwszą lokalizacją Ogrodu. U zarania swojej historii, jeszcze jako zaplecze Szkoły Lekarskiej, pierwszy warszawski ogród botaniczny był ulokowany na terenie dawnych ogrodów królewskich przy Pałacu Kazimierzowskim, czyli na tyłach budynku dzisiejszego rektoratu – mówi prof. Marcin Zych, botanik i ekolog roślin, dyrektor Ogrodu Botanicznego UW.

Przeprowadzka ogrodu

Kiedyś teren za Pałacem Kazimierzowskim, u podnóża skarpy wiślanej, należał do Uniwersytetu. To właśnie tam w 1811 roku założono pierwszy w Warszawie ogród botaniczny, który kilka lat później stał się ogrodem uniwersyteckim. 8 kwietnia mija 210 lat od kiedy powołano go do życia. Początkowo służył jako herbarium, warzywnik i laboratorium Wydziału Lekarskiego UW.

– Dość szybko okazało się jednak, że miejsce, które pierwotnie wyznaczono, nie jest idealne i w 1818 roku Ogród Botaniczny przeniesiono do nowej lokalizacji, którą wydzielono w północno-zachodniej części Łazienek Królewskich. W tym punkcie instytucja ta trwa do dziś – mówi prof. Zych.

– W trakcie ponad dwustuletniej historii Ogród był otwierany i zamykany, okrojony powierzchniowo (z ok. 22 ha do dzisiejszych 5 ha), niszczony podczas wojen i ponownie odbudowywany, jego dyrektorzy bywali dziekanami i rektorami. Zawsze był ważnym miejscem na naukowej, dydaktycznej i edukacyjnej mapie Uniwersytetu – dodaje dyrektor Ogrodu.

Najstarszy i najmniejszy

Obecnie jest to najmniejszy, a jednocześnie jeden z najstarszych tego typu parków w Polsce. Namiastka dzikiej przyrody niemal w centrum miasta. Na ponad 5 hektarach powierzchni obejrzeć można ponad 5 tys. gatunków i odmian roślin.

Niektóre z drzew sadzone były tu ręką założyciela, Michała Szuberta. Jednym z nich jest, uważany za najstarszy okaz, miłorząb dwuklapowy, którego liść w kształcie wachlarza stał się symbolem Ogrodu. Drzewo zasadzono w 1824 roku. Pochodzi z Azji, występuje na ściśle ograniczonym obszarze, w górach Tian-mu-szan we wschodnich Chinach. Ze względu na ciekawą budowę liścia, nazywany jest „łapą kaczki”.

Między alejkami Ogrodu Botanicznego znajdują się 23 pomniki przyrody, pnącza, w specjalnych basenach są rośliny wodne i błotne, a w alpinarium – górskie. Uprawiane są tu też rośliny użytkowe i lecznicze, wiele odmian róż, których nie można spotkać w naturze i rośliny ozdobne. W szklarni rosną tropikalne rośliny, takie jak: puchowiec pięciopręcikowy, który dorasta do 50 metrów wysokości, bawełna, ananas, trzcina cukrowa, wanilia czy figowiec.

Edukacja również online

Ogród Botaniczny UW prowadzi również działalność popularnonaukową. Organizuje warsztaty i zajęcia skierowane do dzieci, młodzieży, dorosłych i seniorów na temat sezonowości, kompostowania, ekologii, zmuszające do uważnego przypatrywania się przyrodzie i obserwacji zmian zachodzących w naturze. Na ogrodowym profilu na Facebooku przez cały rok publikowane są cykle edukacyjne z różnych dziedzin: rośliny chronione, rośliny inwazyjne, rośliny ozdobne, rośliny deptane po drodze, zimowe pąki drzew czy porady ogrodnicze. Wiele działań edukacyjnych prowadzonych jest również online. W marcu odbywały się zdalne warsztaty na temat domowej pielęgnacji roślin tropikalnych czy przesadzania storczyków.