Komisja Europejska powołała konsorcjum ACTRIS-ERIC, którego celem jest dostarczanie najnowocześniejszych danych i usług w badaniach atmosfery i klimatu. Polska jest jednym z 17 założycieli konsorcjum. Uniwersytet Warszawski w tej grupie reprezentuje prof. Iwona Stachlewska z Instytutu Geofizyki Wydziału Fizyki UW.

Konsorcjum zostało utworzone 25 kwietnia. ACTRIS-ERIC ma ułatwić dostęp do informacji na temat stanu atmosfery i platform badawczych w Europie, a także wspierać kształtowanie polityk opartych na wiedzy naukowej.

Status ERIC (European Research Infrastructure Consortium) nadaje infrastrukturze badawczej osobowość prawną uznawaną we wszystkich państwach członkowskich UE. ACTRIS-ERIC jest organizacją międzynarodową, a jej członkowie wnoszą wkład naukowy i finansowy do konsorcjum.

Zaplecze ACTRIS tworzy największą, wielostanowiskową infrastrukturę badań atmosferycznych na świecie. Wszyscy użytkownicy, niezależnie od ich przynależności, specjalizacji czy dziedziny działalności, mogą korzystać z ogólnoeuropejskich usług otwartego dostępu ACTRIS. Członkami ACTRIS-ERIC są: Austria, Belgia, Bułgaria, Cypr, Czechy, Dania, Finlandia, Francja, Niemcy, Włochy, Holandia, Norwegia, Polska, Rumunia, Hiszpania, Szwecja i Szwajcaria. Grecja i Wielka Brytania wyraziły zainteresowanie przystąpieniem na późniejszym etapie. Siedzibą ACTRIS-ERIC będzie Finlandia, a dostępem do usług konsorcjum zarządzać będą Włochy. Członkowie ACTRIS-ERIC uznają badania atmosfery i jakości powietrza za priorytet narodowy na co najmniej następne pięć lat.

– Dzięki zaangażowaniu środowiska krajowego w rozwój ACTRIS dziś mamy w Polsce kilka stacjonarnych platform obserwacyjnych posadowionych w kluczowych z punktu widzenia geograficznego lokalizacjach (Uniwersytet Warszawski, Uniwersytet Wrocławski, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, Instytut Geofizyki Polskiej Akademii Nauk) oraz jedną mobilną (Uniwersytet Śląski w Katowicach), która może wykonywać pomiary w dowolnej lokalizacji w Europie – mówi prof. Iwona Stachlewska z Wydziału Fizyki UW, przewodnicząca Forum Naukowo-Technologicznego ACTRIS, która odpowiada też za wdrożenie infrastruktury ACTRIS w Polsce. – Obserwacje te są wspierane przez pozostałych konsorcjantów (IPIŚ-PAN, IMGW-PIB, Politechnika Warszawska). Bez ogromnych nakładów finansowych poczynionych przez konsorcjantów ACTRIS-Polska oraz wsparcia Ministerstwa Edukacji i Nauki to ogromne przedsięwzięcie nie byłoby możliwe w tak krótkim czasie – dodaje prof. Stachlewska.

Początki ACTRIS-ERIC sięgają 2011 roku. Każdego roku ponad 5000 użytkowników z 50 krajów wykorzystuje dane ACTRIS do swoich badań, zwiększając wiarygodność prognoz atmosferycznych, w tym krótkoterminowych zagrożeń pogodowych i ostrzeżeń zdrowotnych, a także umożliwiając długoterminową ocenę zmian klimatu.