Naukowcy z Uniwersytetu Warszawskiego biorą udział w dwóch z trzech projektów, którym Narodowe Centrum Nauki przyznało finansowanie w konkursie IdeaLab. Oba projekty są nastawione na rozpoznanie wyzwań, jakie stawiają przed Europejczykami zmiany klimatyczne i środowiskowe.
Celem projektu „Doświadczanie zmian klimatycznych. Transdyscyplinarne badanie przegrzewania miast” jest powiązanie zmian klimatycznych z codziennością człowieka. Traktując zmiany klimatyczne jako zjawisko jednocześnie naturalne i społeczne, naukowcy zbadają, jak ludzie doświadczają zmian klimatycznych na co dzień. Zespół badawczy, który składa się z fizyków, socjologów, antropologów oraz przedstawicieli nauk o środowisku i klimacie, chce również rozwinąć transdyscyplinarną metodologię badania zmian klimatycznych. Projekt realizować będą specjaliści z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza, we współpracy z badaczami z Uniwersytetu Warszawskiego, Center for International Climate Change w Oslo oraz Norwegian Institute for Air Research w Kjeller.
W drugim projekcie wezmą udział naukowcy z Instytutu Psychologii PAN, Norwegian Institute for Air Research w Kjeller, Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych i Uniwersytetu Warszawskiego. Za pomocą wirtualnej i rozszerzonej rzeczywistości oraz współpracy z lokalnymi społecznościami zbadają, jak wielozmysłowe doświadczenie zanieczyszczenia powietrza wpływa z jednej strony na jego jakość w Polsce i w Norwegii, a z drugiej na postawy i gotowość ludzi do zachowań proekologicznych.
W konkursie przyznano też finansowanie projektowi naukowców z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Instytutu Farmakologii PAN im. Jerzego Maja, Uniwersytetu w Oslo i Politechniki Poznańskiej, którzy przeprowadzą badania nad mechanizmami i procesami podnoszącymi odporność na fałszywe informacje w cyberprzestrzeni. Wszystkie trzy zespoły badawcze otrzymają na realizację badań w sumie ponad 17 mln zł.
Konkurs IdeaLab skierowany był do naukowców zajmujących się wyzwaniami wynikającymi z zachodzących obecnie procesów, takich jak globalizacja, zmiany technologiczne, zmiany klimatu i środowiska naturalnego, przemiany demograficzne czy migracje. Konkurs został przeprowadzony w formule „sandpit”. Oznacza to, że jednym z etapów wnioskowania był udział w warsztatach, podczas których uczestnicy utworzyli zespoły badawcze, pracowali nad koncepcjami projektów, a na koniec warsztatów złożyli do oceny wypracowane w tym czasie koncepcje badań.
Celem programu IdeaLab, którego operatorem jest NCN, jest wzmacnianie współpracy badawczej pomiędzy Polską a Norwegią, Islandią i Liechtensteinem. Szczegółowe informacje o konkursie i programie IdeaLab oraz opisy nagrodzonych projektów są dostępne na stronie NCN.