Badacze z Wydziału Biologii UW i Wydziału Archeologii UW oraz Instytutu Archeologii Uzbeckiej Akademii Nauk uczestniczyli w ekspedycji naukowej do południowo-wschodniej części pustyni Kyzył-kum w Uzbekistanie. Prowadzili tam badania pilotażowe, pozwalające zweryfikować istnienie dużego zbiornika wodnego, który prawdopodobnie był głównym źródłem słodkiej wody od 6 tys. do 4 tys. lat p.n.e.
Badania dotyczyły zmian paleośrodowiska przełomu pleistocenu i holocenu na Nizinie Turańskiej w Azji Środkowej. Uczestniczyli w nich specjaliści z różnych dziedzin, którzy chcieli sprawdzić hipotezę na temat tego, czy pomiędzy 6 tys. a 4 tys. lat p.n.e. na pustyni Kyzył-kum istniał duży zbiornik wodny, będący prawdopodobnie głównym źródłem słodkiej wody dla zamieszkujących tam ludów pasterskich i/lub ludów osiadłych.
– Badania archeologiczne dostarczają licznych dowodów na to, że zmiany klimatyczne i towarzyszące im lokalne zmiany środowiska wpływały na funkcjonowanie starożytnych cywilizacji. Wymuszały zmiany społeczne i kulturowe, intensyfikowały konflikty, a czasem przyczyniały się do upadku znaczących centrów rozwoju. Z podobną sytuacją mamy do czynienia na Nizinie Turańskiej w Uzbekistanie – mówi prof. Małgorzata Suska-Malawska z Wydziału Biologii.
– Wstępne rozpoznanie terenowe na tym obszarze oraz dane archeologiczne ze stanowiska neolitycznej kultury keltaminarskiej wskazują, że punkty zwrotne w rozwoju tej społeczności były prawdopodobnie związane ze zmianami klimatu, prowadzącymi do zmian zasięgu dużego zbiornika wodnego. Jego współczesną pozostałością jest m.in. Jezioro Ayakagytma, położone w bezpośrednim sąsiedztwie badanego stanowiska – wyjaśnia prof. Karol Szymczak z Wydziału Archeologii UW.
W wyprawie na pustynię Kyzył-kum uczestniczyli: prof. Małgorzata Suska-Malawska z Wydziału Biologii UW, prof. Karol Szymczak z Wydziału Archeologii UW, prof. Cezary Kabala z Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, prof. Bogdan Gądek z Uniwersytet Śląskiego oraz dr Hikmatulla Khoshimov z Instytut Archeologii Uzbeckiej Akademii Nauk.
