Wpatrywanie się w gwiazdy, obserwacja burz, gra w szachy czy podróż do starożytnego świata mitów to nie tylko możliwości spędzania wolnego czasu, ale także przedmiot badań naukowców z Uniwersytetu Warszawskiego, o czym piszemy w najnowszym numerze pisma uczelni „UW”. Jak zawsze, publikujemy przegląd wydarzeń ważnych dla społeczności uczelni oraz prezentujemy osiągnięcia naukowe i inne sukcesy pracowników, doktorantów i studentów.

W maju prof. Katarzyna Marciniak z Wydziału „Artes Liberales” UW otrzymała prestiżowy grant Europejskiej Rady ds. Badań Naukowych Proof of Concept. Badaczka z UW jest pierwszą osobą w Polsce, która otrzymała tego typu grant na badania humanistyczne. O jej badaniach, które łączą świat mitów z teraźniejszością, piszemy w tekście „Podróż do świata mitów” (s. 26).

O tym, że burze można obserwować w sposób naukowy – badając je i działając jako tzw. łowca burz – przekonuje Artur Surowiecki z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych UW. Udziela on też kilku wskazówek związanych z gwałtowną letnią pogodą („Złapać burzę”, s. 30). O obserwacji nieba i zanieczyszczeniu światłem opowiada Monika Sitek ze stacji Obserwatorium Astronomicznego UW w Ostrowiku. Placówka we wrześniu będzie obchodzić 75-lecie istnienia i 50. rocznicę umieszczenia w niej teleskopu („Blaski i cienie”, s 23).

Na początku maja rektor UW prof. Alojzy Z. Nowak reprezentował Uniwersytet na V Międzynarodowym Spotkaniu Rektorów „Universia” w Walencji. Spotkanie, w którym wzięło udział 700 rektorów z całego świata zakończyło się podpisaniem Deklaracji Walenckiej, o czym można przeczytać w artykule na s. 4. Na Uniwersytecie Warszawskim odbyła się 6. edycja konkursu Przedsiębiorca Roku UW, którą podsumowuje dr Tatiana Witkowska w tekście na s. 8. Dr hab. inż. Przemysław Dubel, dyrektor Uniwersyteckiego Ośrodka Transferu Technologii, pisze natomiast o wyzwaniach w komercjalizowaniu badań, która musi nadążać za dynamicznie zmieniającą się rzeczywistością („Nowe wyzwania w komercjalizacji”, s. 40).

Publikujemy też wywiad z Natalią Pinczuk, której mąż Aleś Bialacki, laureat pokojowej Nagrody Nobla, został skazany przez białoruski reżim na pobyt w kolonii karnej. Żona noblisty opowiada o działalności Centrum Praw Człowieka „Viasna”, sytuacji w Białorusi i związkach pary z Uniwersytetem Warszawskim („Listy z więzienia”, s. 6).

W numerze wspominamy też zmarłego w maju prof. Włodzimierza Siwińskiego, byłego rektora UW („Symbol i sztuka kompromisu”, s. 2), oraz prof. Szewacha Weissa („Wykład będzie kontynuowany”, s. 54), który odszedł 3 lutego.

Biblioteka Uniwersytecka w Warszawie wzbogaciła się o kolejne unikatowe zbiory. Tym razem jest to kolekcja Andrzeja Panufnika. Piszemy o tym w tekście „Pół tony z życia kompozytora” (s. 42). Z kolei o Pałacu Zamoyskich, który w trakcie powstania styczniowego był świadkiem zamachu na namiestnika Królestwa Polskiego, pisze dr Przemysław Deles z Muzeum UW („Pałac Zamoyskich w opałach”, s. 52).

W felietonach można przeczytać o łączeniu dwóch form pracy: zdalnej i stacjonarnej w środowisku administracji akademickiej („Hybrydowa ma sens”, s. 49), różnych wymiarach filozofowania („Psychofani mądrości”, s. 48), sztucznej inteligencji („Życie ze sztuczną inteligencją”, s. 50), nowych słowach pojawiających się w języku („Kto zatwierdza słowa”, s. 51). W stałej rubryce „Szczypta Zieleni” prof. Marcin Zych zachęca do zwrócenia większej uwagi na rośliny, które w wyścigu o ludzką atencję przegrywają zwykle ze zwierzętami („O niedocenianej roli roślin, zielonym tle i botanicznych idolach”, s. 45). Nie zabrakło też kolejnego przepisu (s. 47).