Jak wyglądały średniowieczne klasztory w Sudanie? Można się tego dowiedzieć, odwiedzając portal „Wirtualna Nubia”. Archeolodzy z Centrum Archeologii Śródziemnomorskiej UW zrekonstruowali cyfrowo budynki, które teraz można zwiedzać, nie wychodząc z domu.
Polscy naukowcy mają duże doświadczenie w badaniach nad średniowieczną Nubią. Dzięki odkryciom prof. Kazimierza Michałowskiego powstała cała dziedzina nauki zwana nubiologią. Pierwsze prace prowadzili w słynnej katedrze w Faras, której malowidła są ozdobą kolekcji muzeów narodowych w Chartumie i Warszawie. Od tamtej pory przyszły liczne odkrycia związane z chrześcijańską kulturą średniowiecznej Afryki: w Dongoli, Banganarti czy w Ghazali.
Ghazali położone jest w północnym Sudanie, ok. 20 km od współczesnej miejscowości Karima. Badania ekspedycji CAŚ UW obejmują średniowieczny klasztor (VII–XIII wiek), pozostałości niewielkiej osady, cmentarzysk i warsztatów do produkcji żelaza.
– Prowadziliśmy prace archeologiczne równolegle z projektem przygotowania stanowiska dla zwiedzających – mówi dr Artur Obłuski, dyrektor CAŚ UW i kierownik ekspedycji. – Mieliśmy jednak świadomość, że do kiedy sytuacja polityczna nie będzie sprzyjająca, dotrze tam niewielu turystów. Stąd pomysł na umożliwienie wirtualnego zwiedzania – dodaje archeolog.
Dawny wygląd klasztoru można było zobrazować dzięki wspólnej pracy archeologów, architektów i grafików. – Punktem wyjścia była oczywiście dokumentacja archeologiczna i architektoniczna wykonana na miejscu – opowiada Maciej Wyżgoł, archeolog z CAŚ UW, który pracował przy projekcie „Wirtualnej Nubii”. Dalszy etap, to ścisła współpraca architektów i grafików komputerowych z archeologami nad ustaleniem wyglądu tych części klasztoru, które nie przetrwały do naszych czasów: jak wyglądały górne partie ścian, gdzie były okna, jak skonstruowany był dach.
– Oparliśmy się na specjalistycznych analizach, tak by nasze rekonstrukcje miały walor naukowy – mówi Maciej Wyżgoł.
Efektem prac są modele 3D klasztoru w Ghazali dostępne na stronie: www.virtualnubia.uw.edu.pl.
Poszczególne części klasztoru są podpisane na modelu całej budowli, a kliknięcie ich nazwy przenosi zwiedzającego na stronę z modelem wnętrza i bryły oraz opisem pomieszczenia. W ten sposób można poznać np. dormitorium, kościoły czy klasztorną kuchnię. Dla kontrastu zamieszczone są też zdjęcia danego miejsca pokazujące jego wygląd w trakcie prac archeologicznych. Zaprezentowano także rekonstrukcje kilku zabytków ruchomych – naczyń ceramicznych i szklanych – odkrytych na stanowisku.