– Zanieczyszczenie azotem nie tylko powoduje wzrost częstości występowania roślin azotolubnych, ale jednocześnie prowadzi też do ubożenia różnorodności gatunkowej roślin wiążących azot atmosferyczny – mówi prof. Bogdan Jaroszewicz z Białowieskiej Stacji Geobotanicznej Wydziału Biologii UW, który wraz z międzynarodowym zespołem naukowców prowadzi badania dotyczące zmian zasięgów geograficznych i różnorodności gatunkowej roślin. Artykuł prezentujący wyniki badań został opublikowany w czasopiśmie „Science Advances”.
Prof. Bogdan Jaroszewicz z Białowieskiej Stacji Geobotanicznej Wydziału Biologii UW jest jednym ze współautorów artykułu Long-term nitrogen deposition reduces the diversity of nitrogen-fixing plants (Długotrwała depozycja azotu zmniejsza różnorodność roślin wiążących azot), który został opublikowany w czasopiśmie „Science Advances”.
Artykuł jest wynikiem prac czterdziestoosobowej grupy badaczy z Europy i Stanów Zjednoczonych. Międzynarodowy zespół naukowców przeanalizował trendy w różnorodności roślin wiążących azot i ich związki z antropogeniczną akumulacją azotu, przy jednoczesnym uwzględnieniu zmian temperatury i wilgotności. Badacze wykorzystali dane ze spisów gatunków roślin w lasach strefy umiarkowanej w Europie i Stanach Zjednoczonych obejmujące wiele dziesięcioleci.
Naukowcy potwierdzili, że zmiany w różnorodności biologicznej są skutkiem nie tylko zmiany klimatu, ale również innych czynników środowiskowych.
– Wbrew oczekiwaniom, że wzrost temperatury i wzrost stopnia przesuszenia gleby będzie prowadził do wzrostu różnorodności gatunkowej roślin wiążących azot, czynniki te zupełnie nie tłumaczyły zaobserwowanych zmian w bogactwie gatunkowym tej funkcjonalnej grupy roślin. Dodatkowo różnorodność gatunkowa roślin wiążących azot nie zwiększyła się w czasie, a odwrotnie, uległa redukcji. Ten odwrócony trend był powiązany z antropogenicznym zanieczyszczeniem środowiska azotem – mówi prof. Bogdan Jaroszewicz, współautor artykułu.
Naukowiec dodaje, że wyniki badań sugerują, iż zanieczyszczenie azotem nie tylko powoduje wzrost częstości występowania roślin azotolubnych, ale jednocześnie prowadzi do ubożenia różnorodności gatunkowej roślin wiążących azot atmosferyczny.
– Zanieczyszczenia antropogeniczne prowadzą do pojawienia się nadmiaru azotu w środowisku, przez co rośliny zdolne do wiązania azotu atmosferycznego tracą swoją przewagę konkurencyjną nad roślinami korzystającymi wyłącznie z azotu obecnego w glebie. Proces ten prowadzi nie tylko do ogólnego ubożenia różnorodności biologicznej, ale również do utraty usług ekosystemowych dostarczanych przez rośliny wiążące azot – podsumowuje prof. Jaroszewicz.
