Naukowcy z instytucji europejskich, w tym dr hab. Ewa Szczurek z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki UW, skierowali list do rządów państw europejskich wzywający do wypracowania wspólnej strategii w walce z pandemią oraz do podjęcia działań, które pozwolą na zmniejszenie liczby zakażeń koronawirusem. List został opublikowany w czasopiśmie „The Lancet”.
Poniżej przedstawiamy tekst apelu europejskich naukowców.
Wzywamy do podjęcia ogólnoeuropejskiego zobowiązania na rzecz szybkiego i trwałego zmniejszenia liczby zakażeń SARS-CoV-2
Pandemia SARS-CoV-2 sieje spustoszenie w całej Europie – powoduje nadmierną liczbę zgonów, stanowi obciążenie dla społeczeństwa i systemów opieki zdrowotnej oraz wyrządza szkody gospodarce. Jak dotąd rządy europejskie nie wypracowały jednak wspólnej wizji, która pozwoliłaby zarządzać pandemią. Przytłaczające dowody wskazują, że niska liczba przypadków COVID-19 oznacza duże korzyści nie tylko dla zdrowia publicznego, ale także dla społeczeństwa i gospodarki. Szczepionki pomogą w zwalczeniu wirusa, ale w najlepszym wypadku dopiero pod koniec 2021 roku. Jeśli nie podejmiemy działań teraz, należy spodziewać się kolejnych fal zakażeń, które w rezultacie spowodują dalsze szkody dla zdrowia, społeczeństwa, miejsc pracy i przedsiębiorstw. Biorąc pod uwagę otwarte granice w Europie, jedno państwo nie jest w stanie samodzielnie utrzymać niskiej liczby przypadków COVID-19. Dlatego też niezbędne jest wspólne działanie i ustalenie wspólnych celów. Wzywamy zatem do zdecydowanej, skoordynowanej reakcji Europy, której przyświecają jasno określone cele średnio- i długoterminowe.
Osiągnięcie i utrzymanie niskiej liczby zakażeń powinno być wspólnym, ogólnoeuropejskim celem z poniższych względów.
- Niska liczba zakażeń pozwala ratować życie: mniej osób umrze lub będzie cierpieć z powodu długotrwałych skutków COVID-19. Ponadto zasoby medyczne nie będą przekierowywane kosztem innych pacjentów potrzebujących pomocy.
- Niska liczba zakażeń pozwala utrzymać miejsca pracy i ratować przedsiębiorstwa: wpływ COVID-19 na gospodarkę jest napędzany przez rozprzestrzenianie się wirusa w populacji. Gospodarki mogą się szybko odrodzić i tak się stanie, gdy wirus zostanie znacznie stłumiony lub wyeliminowany (np. Chiny i Australia). Z kolei koszty ekonomiczne całkowitego zamknięcia gospodarki rosną, im dłużej ono trwa.
- Kontrola rozprzestrzeniania się wirusa jest znacznie skuteczniejsza przy niskiej liczbie zakażeń: łagodzenie obostrzeń przy jednoczesnej akceptacji wyższej liczby zakażeń to krótkowzroczna strategia, która doprowadzi do kolejnej fali, a tym samym do wyższych kosztów dla całego społeczeństwa. Możliwości testowania i śledzenia są ograniczone: tylko przy wystarczająco niskiej liczbie zakażeń strategia polegająca na testowaniu, śledzeniu, izolowaniu i wspieraniu może szybko i skutecznie pomóc ograniczyć rozprzestrzenianie się wirusa. Dlatego też do utrzymania kontroli wystarczą łagodniejsze i lepiej ukierunkowane środki utrzymywania dystansu fizycznego.
- Śledzenie kontaktów i kwarantanna są niewykonalne przy wysokiej liczbie zakażeń: zakładając w jednym kraju 300 nowych przypadków na milion mieszkańców dziennie, 10 kontaktów na przypadek i 10 dni kwarantanny, kwarantannie musiałoby się poddać 3% populacji, co spowodowałoby znaczny ubytek liczby osób pracujących.
- Oczekiwanie na nabycie przez populację odporności zbiorowej jest wykluczone, ponieważ: zakażenia SARS-CoV-2 wiążą się z wysokim obciążeniem związanym z zachorowalnością i śmiertelnością, co już znajduje odzwierciedlenie w obecnej nadmiernej liczbie zgonów, oraz okres utrzymywania się nabytej odporności jest niepewny.
- Planowanie jest możliwe: gdy liczba zakażeń jest niska, nie są potrzebne gwałtowne zmiany polityki. Zmniejsza to straty ekonomiczne oraz niepewność i obciążenie dla zdrowia psychicznego ludzi. Jeśli jednak liczba przypadków nadmiernie wzrośnie, należy podjąć zdecydowane działania zapobiegawcze, aby ją ponownie obniżyć – i im wcześniej, tym lepiej.
Aby lepiej zarządzać pandemią COVID-19, proponujemy strategię składającą się z trzech podstawowych elementów:
Osiągnięcie niskiej liczby zakażeń
- Należy wyznaczyć cel polegający na utrzymaniu maksymalnej liczby 10 nowych przypadków COVID-19 na milion osób dziennie. Cel ten został już osiągnięty w wielu krajach i może zostać ponownie osiągnięty w całej Europie najpóźniej do wiosny.
- Należy podjąć zdecydowane działania w celu szybkiego zmniejszenia liczby zakażeń. Zdecydowane środki okazały się skuteczne i pozwalają zrównoważyć szybkie osiągnięcie niskiej liczby przypadków z negatywnym wpływem obostrzeń na zdrowie psychiczne ludzi i na gospodarkę.
- Aby uniknąć tzw. efektu jojo związanego z przywożeniem i ponownym przywożeniem wirusa SARS-CoV-2 z zagranicy, ograniczenie liczby zakażeń powinno zostać zsynchronizowane we wszystkich krajach europejskich i należy je osiągnąć jak najszybciej. Synchronizacja ta pozwoli na utrzymanie w Europie otwartych granic.
Utrzymanie niskiej liczby zakażeń
- Przy niskiej liczbie zakażeń można złagodzić obostrzenia, ale należy uważnie monitorować sytuację. Ukierunkowane środki łagodzące, takie jak noszenie maseczek, przestrzeganie zasad higieny, regulacje dotyczące kontaktów fizycznych oraz strategia polegająca na testowaniu, śledzeniu, izolowaniu i wspieraniu, będą kontynuowane i udoskonalane.
- Nawet przy niskiej liczbie przypadków należy wprowadzić strategię testów kontrolnych (co najmniej 300 testów na milion osób dziennie) ukierunkowaną na najbardziej zagrożone grupy ludności, aby można było wystarczająco wcześnie wykryć wzrost liczby zakażeń.
- Lokalne ogniska zakażeń wymagają szybkiej i zdecydowanej reakcji, w tym ograniczeń w podróżowaniu, ukierunkowanego testowania i potencjalnie lokalnego zamknięcia gospodarki, w celu szybkiego zmniejszenia liczby nowych zakażeń.
Wypracowanie długoterminowej wspólnej wizji
- Należy opracować regionalne i krajowe plany działania uwzględniające specyfikę lokalną, a także wyznaczyć cele na poziomie europejskim w zależności od rozpowszechnienia COVID-19. Należy opracować strategie eliminacji, badań przesiewowych, szczepień, ochrony osób z grupy wysokiego ryzyka oraz wsparcia dla osób najbardziej dotkniętych pandemią COVID-19.
Istotne jest, aby w jasny sposób komunikować zalety niskiego współczynnika zachorowalności na COVID-19. Powodzenie tych działań zależy przede wszystkim od współpracy ze strony społeczeństwa. Klarowne przedstawienie argumentów przemawiających za korzyściami gospodarczymi i społecznymi wynikającymi z ograniczenia liczby przypadków znacznie ułatwi tę współpracę.
Opanowanie pandemii COVID-19 stanie się łatwiejsze: w niedalekiej przyszłości zwalczanie SARS-CoV-2 będzie jeszcze łatwiejsze dzięki zwiększonej odporności, większej liczbie testów i lepszemu zrozumieniu strategii łagodzenia skutków.
Wzywamy rządy w całej Europie do uzgodnienia jasno sformułowanych, wspólnych celów, do koordynacji starań, do opracowania strategii na rzecz osiągnięcia tych celów z uwzględnieniem uwarunkowań regionalnych, a tym samym do podjęcia zdecydowanych działań na rzecz osiągnięcia niskiej liczby zakażeń SARS-CoV-2.
List podpisało ponad 300 europejskich naukowców m.in. z Niemiec, Austrii, Anglii, Francji, Polski czy Włoch. Oprócz dr hab. Ewy Szczurek, która jest współautorką listu, sygnatariuszką dokumentu jest również prof. Anna Gambin z Wydziału Matematyki, Informatyki i Mechaniki.
Tekst listu został opublikowany w czasopiśmie „The Lancet”: https://doi.org/10.1016/S0140-6736(20)32625-8.
Naukowcy i eksperci mogą dołączyć do apelu, wypełniając formularz dostępny na stronie: www.containcovid-pan.eu.