Wyniki międzynarodowego badania panelowego, przeprowadzonego w ramach jednego z projektów EIT Food, wykazały, że innowacje w sektorze gastronomicznym, spowodowane pandemią, zwiększyły zaufanie konsumentów do firm cateringowych i restauracji. W całym sektorze rolno-spożywczym rolnictwo nadal znajduje się na szczycie pod względem poziomu zaufania.

Badanie panelowe zostało przeprowadzone w sześciu krajach (Finlandia, Hiszpania, Izrael, Polska, Wielka Brytania oraz Włochy) w ramach europejskiego projektu „Increasing consumer trust and support for the food supply chain and for food companies”, finansowanego przez EIT Food. W projekcie uczestniczą naukowcy z Wydziału Zarządzania i Wydziału Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Gastronomia i rolnictwo docenione

Wyniki badania wskazują, że przyjęcie przez sektor rolno-spożywczy innowacyjnych rozwiązań, takich jak wydawanie dań na wynos, dostarczanie dań i produktów prosto do domów konsumentów czy sprzedawanie żywności na targach, pozwoliły wielu podmiotom działającym w branży gastronomicznej uniknąć kryzysu. Jak wynika z ankiety dotyczącej zaufania do sektora rolno-spożywczego, wysiłki te zostały pozytywnie ocenione przez konsumentów.

Polskie firmy cateringowe i restauracje poprawiły swoje wyniki zaufania z 4,09/7 w 2020 roku do 4,39/7 w 2021 roku. Wśród deklarowanych wartości, które w największym stopniu wpływają na zaufanie konsumentów do podmiotów tego sektora, wymieniana jest otwartość w zakresie informowania o użytych w daniach produktach, w szczególności w kontekście ich pochodzenia, a także ustalanie cen uwzględniających warunki na rynku.

Niezmiennie najwyższy poziom zaufania polskich respondentów odnosi się do rolników. W 2021 roku sektor rolny odnotował wzrost zaufania z 4,51/7 (2020) do 4,63/7. Za najważniejszy obszar, wpływający na zaufanie konsumentów do rolników, respondenci uznali wysoki poziom dbałości o dobrostan zwierząt.

Innowacyjne rozwiązania

Zadaniem respondentów było określenie poziomu swojego poparcia dla czterech różnych inicjatyw, które mogłyby zostać wdrożone przez podmioty działające w sektorze spożywczym, w celu zwiększenia zaufania. Każda z inicjatyw opierała się na oferowaniu konsumentom łatwego dostępu do informacji na temat pochodzenia i identyfikowalności ich żywności, jej zdrowotności lub dobrostanu zwierząt.

We wszystkich sześciu krajach najpopularniejszym z czterech proponowanych rozwiązań okazała się technologia oparta na blockchain, która weryfikuje oznaczenie produktów spożywczych. Pozwala ona konsumentom mieć pewność, że informacje związane z oznaczeniem produktu są dokładne, co zwiększa zaufanie do towaru i systemu żywnościowego. Wśród polskich konsumentów najpopularniejszą inicjatywą okazało się zapewnienie, że na każdym etapie łańcucha dostaw żywności użyte zostały produkty pochodzące od lokalnych producentów, rolników i przetwórców.

– Potwierdza to wcześniejsze wyniki badań polskich konsumentów, przeprowadzone na potrzeby projektu. W badaniu fokusowym, zrealizowanym na początku pandemii, konsumenci kładli ogromny nacisk na lokalność produktów – zarówno w odniesieniu do towarów sprzedawanych na targach, jak i produktów dostępnych na sklepowych półkach – mówi dr hab. Mikołaj Lewicki z Wydziału Socjologii UW.

Dużą popularnością w kontekście sektora gastronomicznego odznaczał się pomysł dostarczania w menu oraz na stronach internetowych informacji o tym, skąd pochodzą użyte produkty i składniki dań. Proponowane rozwiązanie opiera się na wprowadzeniu smart-kodów, które konsumenci mogliby skanować za pomocą swoich telefonów, uzyskując więcej informacji o pochodzeniu produktu. Inną popularną inicjatywą okazało się nagradzanie lojalności konsumentów poprzez kierowanie do nich specjalnych ofert, uwzględniających ich preferencje.

Na zaufanie konsumentów do rolników w kontekście dbałości o dobrostan zwierząt, najczęściej wskazywanym rozwiązaniem okazało się korzystanie z usług certyfikowanego, niezależnego organu kontrolnego w celu zapewnienia wysokich standardów dobrostanu zwierząt. Konsumenci docenili też inicjatywę dostarczania jasnych informacji o środkach produkcji wykorzystywanych w gospodarstwie (np. pasza dla zwierząt, nawozy itp.) oraz ich pochodzeniu. Zainteresowanie wzbudził pomysł aplikacji do skanowania etykiet z informacjami o  gospodarstwach, w kontekście zachowania standardu dobrostanu zwierząt.

– Nasze badanie wykazało, że konsumenci popierają tego typu inicjatywy. Najwyżej ocenioną innowacją była ta, która zwiększa przejrzystość systemu żywnościowego dzięki technologii blockchain, co dodatkowo podkreśla, że w dzisiejszych czasach konsumenci bardzo dbają o drogę, jaką przebywa ich żywność, zanim trafi na ich talerze, a także – czy jest produkowana w sposób zrównoważony – tłumaczy dr Grzegorz Botwina z Wydziału Zarządzania UW.